ابن عاشر، عبدالواحد بن احمد
| ابن عاشر، عبدالواحد بن احمد بن على انصاری فاسی؛ | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | عبدالواحد بن احمد بن على انصاری فاسی؛ |
| نام‌های دیگر | ابن عاشر، عبدالواحد بن احمد بن على انصاری فاسی؛ |
| لقب | |
| تخلص | ابن عاشر؛ |
| نام پدر | احمد بن على انصاری؛ |
| ولادت | 990ق؛ |
| محل تولد | فاس؛، اندلس؛ |
| محل زندگی | فاس، مکه، مصر؛ |
| رحلت | 1040ق؛ |
| طول عمر | 50؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | مالکی؛ |
| پیشه | متبحر در علوم مختلف(قرائت، تفسير، کلام، اصول، فقه، منطق، ادبيات، طب و رياضيات)؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | متبحر در علوم مختلف(قرائت، تفسير، کلام، اصول، فقه، منطق، ادبيات، طب و رياضيات)؛ |
| اساتید | ابوالعباس احمد بن فقيه، عثمان لمطى، احمد بن کفيف، محمد شريف مری، قاسم بن ابى العافيه نحوی، محمد بن قاسم بن قصار، محمد بن ابى العافيه، ابن عزيز؛ |
| مشایخ | ابوعبدالله محمد جنان، ابوالحسن على بن بطوی؛ |
| شاگردان | احمد بن محمد مياره؛ |
| برخی آثار | 1- تنبيه الخلاّن فى علم رسم القرآن، 2- المرشد المعين على الضروری من علوم‌الدين؛ |
ابن عاشر، عبدالواحد بن احمد بن على انصاری فاسى (990-23 ذيحجه 1040ق/1582-23 ژوئن 1631م)، عالم مالکى مذهب،
نياکان وی اندلسى بودند و خود وی در فاس زاده شد و همانجا پرورش يافت.
تحصیلات، مشایخ، اساتید و شاگردان
قرآن را از ابوالعباس احمد بن فقيه و عثمان لمطى و قرائتهای هفتگانه را نزد احمد بن کفيف و محمد شريف مری و ديگران آموخت. نحو را از قاسم بن ابى العافيه نحوی و حديث را از محمد بن قاسم بن قصار، محمد بن ابى العافيه و ابن عزيز فراگرفت.
در 1008ق به مکه و از آنجا به مصر رفت. در مصر به درس مشايخ حاضر شد، مؤطأ مالک و شمائل ترمذی را نزد ابوعبدالله محمد جنان و ابوالحسن على بن بطوی خواند.
او در فنونى چون قرائت، تفسير، کلام، اصول، فقه، منطق، ادبيات، طب و رياضيات دستى داشت.
شاگردان
از ميان شاگردانش تنها از احمد بن محمد مياره که بر المرشد المعين ابن عاشر شرحى نوشته، ياد شده است.
آثار
چاپى
- تنبيه الخلاّن فى علم رسم القرآن، که به گفته زرکلى چاپ شده است؛
- متن ابن عاشر (قاهره، بدون تاريخ)،
- المرشد المعين على الضروری من علوم‌الدين (قاهره، 1300ق)، که منظومه‌ای است در اصول دين بر طريق مالکيان و شرح‌های زيادی بر آن نوشته شده است.
خطی
- ارجوزه فى عمل الربع المجيب، حدود 130 بيت است و شرحى به نام اتحاف المباشر توسط محمد بن على اغزاوی فاسى بر آن نوشته شده است. نسخه‌ای از آن در وين موجود است؛
- الاعلان بتکميل مورد الظمآن فى کيفيته رسم القرآن، تعليقه‌ای است بر شرح موردالظمان؛
- رساله منظومه فى الفقه، نسخه‌ای از اين اثر در انستيتوی خاورشناسى شوروی نگهداری مى‌شود؛
- فتح المَنّان بمورد الظمآن، شرحى است بر مورد الظمآن ابن خرّاز؛
- قصيده فى النحو؛
- منظومه فى الاتباع و التوکيد؛
- نظم فى النکاح و توابعه من طلاق و غيره؛
علاوه بر عناوين ياد شده آثار ديگری نيز به وی نسبت داده شده است[۱].
پانویس
- ↑ گذشته، ناصر، ج4، ص170
منابع مقاله
گذشته، ناصر، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.