قیسی دمشقی، محمد بن عبدالله
محمد بن عبداللّه قيسى دمشقی (777-842ق)، ملقب به «شمس‌الدين» محدث، مورخ، مؤلف و عالم شافعى دمشقى بود.
| نام | قیسی دمشقی، محمد بن عبدالله |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اب‍ن‌‌ن‍اص‍رال‍دی‍ن
دمشقی، اب‍ن‌‌ن‍اص‍رال‍دی‍ن قیسی ال‍دم‍ش‍ق‍ی، محمد بن عبدالله قیسی دمشقی، ش‍م‍س‌ال‍دی‍ن محمد |
| نام پدر | عبدالله |
| متولد | 777ق برابر با 1375م |
| محل تولد | دمشق |
| رحلت | 842ق برابر با 1438م |
| اساتید | داوود بن احمد بقاعى |
| برخی آثار | مجلس في ختم السيرة النبوية علی صاحبها أفضل الصلاة و السلام
جامع الآثار فی السیر و مولد المختار جامع الآثار في مولد النبي المختار صلی‌الله‌عليه‌وسلم توضيح المشتبه (في ضبط أسماء الرواة و أنسابهم و ألقابهم و كناهم) التبيان لبديعة البيان (يتضمن تراجم مشاهير أعلام الحفاظ المحدثين) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05072AUTHORCODE |
ولادت
ابن ناصرالدّين، ابوعبداللّه محمد(ابى‌بكر) بن عبداللّه بن محمد قيسى در سال 777ق برابر با 1375م دمشق تولد و نشأت يافت.
تحصیلات
وی حديث، فقه و قرآن را نزد جمعى از مشايخ شام و مكه از جمله داوود بن احمد بقاعى، سراج‌الدين بلقينى، صلاح‌الدين اقفهسى و جمال‌الدين لبن ظهيره فراگرفت.
نام نزدیک به 60 تن از مشايخ او در «لحظ الالحاظِ» ابن فهد مكى و مقدم توضيح المشتبه ذكر شده است. از مهم‌ترين راويان ابن ناصرالدين مى‌توان به ابن حجر عسقلانى، علاءالدين مرداوى و ابن فهد مكى اشاره كرد. وى چندان در مراتب علمى ارتقا يافت كه در 837ق به رياست مشايخ دارالحديث اشرفى دمشق تعيين شد. بزرگانى چون ابن حجر عسقلانى و برهان‌الدين حلبى مقام علمى او را ستوده‌اند. وى به مكه، مدينه، بعلبك و حلب مسافرت نمود و در برخى از اين سفرها شاگردش ابن فهد وى را همراهى مى‌كرد. او در تاريخ نيز دست داشته است.
از ويژگى‌هاى او، طرفدارى از ابن تيميه است، چنانكه در پاسخ كسانى كه ابن تيميه را كافر و اهل بدعت مى‌دانستند، رديّه‌اى نوشت كه موجب شد برخى چون علاءالدين بخارى بر ضدّ او برخاسته، نزد سلطان شكايت برند. شايد به همين دليل بود كه افكار عمومى بر ضدّ او برانگيخته شد.
وفات
در سال 842ق برابر با 1438م در يكى از روستاهاى دمشق به قتل رسيد و در گورستان باب الفراديس به خاک سپرده شد.
آثار
چاپى
- الاعلام بما وقع فى مشتبه الذهبى من الاوهام
- برد الاكباد عن (عند) فقد الاولاد
- الترجيح لحديث صلاة التسبيح
- توضيح المشتبه، ذيل و شرحى است بر المشتبه ذهبى
- الرد الوافر على من زعم ان من سمّى ابن تيميه شيخ‌الاسلام كافر.
خطى
- اتحاف السالك برواة الموطأ عن مالك
- احاديث ستة فى معان ستة من طرق رواة ستة عن حفاظ ستة من مشايخ الائمه الستة بين مخرجى‌ها و بين رواتها ستة
- الاخبار بوفاة المختار
- اسانيدالكتب الستة و غيرها
- بديعة البيان عن موت الاعيان على الزمان. اين اثر ارجوزه‌اى است كه ابن ناصرالدين در آن شرح حال حفاظ را تا عصر خود به ترتيب زمانى به نظم درآورده است.
- التبيان، شرح بديعه البيان
- جامع الآثار فى مولد
- السراج الوهاج فى ازدواج المعراج
- سلوة الكئيب بوفاة الحبيب
در منابع، به‌جز آن‌چه ذكر شد، آثار ديگرى نيز به او نسبت داده‌اند[۱].
منابع مقاله
- سلماسی، مهدی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.
- پایگاه جامع تاریخ
وابسته‌ها
مجلس في ختم السيرة النبوية علی صاحبها أفضل الصلاة و السلام
جامع الآثار فی السیر و مولد المختار
جامع الآثار في مولد النبي المختار صلی‌الله‌عليه‌وسلم
توضيح المشتبه (في ضبط أسماء الرواة و أنسابهم و ألقابهم و كناهم)
التبيان لبديعة البيان (يتضمن تراجم مشاهير أعلام الحفاظ المحدثين)
سلوة الکئيب بوفاة الحبيب صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم
- ↑ سلماسی، مهدی، ج5، ص 17- 18