اشکوری، میرزا هاشم

اشکوری، میرزا هاشم
پرونده:NUR000101.jpg

میرزا هاشم اشکوری (1250ـ 1332ق)،

ولادت

میرزا هاشم فرزند محسن فرزند محمدعلی در سال 1250ق برابر با ۱۲۱۳ش در روستای رحیم‌آباد اشکور چشم به جهان گشود.

تحصیلات

پس از گذراندن دوران کودکی، تحصیل را در مدرسه علمیه تنکابن آغاز نمود، سپس به رشت رفت.

سپس برای تحصیل چندی به شهر قزوین رفته و به تحصیل علوم اسلامی (سطوح فقه، اصول، کلام و مقدمات حکمت) مشغول شد. او کتاب قوانین اصول میرزا ابوالقاسم قمی را در حوزه ی درس آقا سیدعلی قزوینی که خود، صاحب کتاب حاشیه بر قوانین الاصول بود، تلمذ نمود. آنگاه برای تکمیل علوم متداول در روزگار تولیت میرزاابوالفضل تهرانی به تهران که آن زمان مرکز تدریس علوم اسلام به خصوص فنون عقلی بود، آمد. در تهران از محضر درس بزرگانی چون «آقا محمدرضا قمشه‌ای»، «آقا علی مدرس زنوزی» و « میرزا ابوالحسن جلوه » بهره‌های فراوان برد و او سرآمد شاگردان آقامحمدرضا قمشه‌ای صاحب حوزه‌ی فلسفی و عرفانی در مدرسه‌ی سپهسالار تهران بود.

میرزا هاشم بعد از آن که در محضر این استادان به کمالات علمی و عرفان نظری و عملی آراسته گردید، برای کاربردی کردن آموخته ها و دانسته‌ها به موطن خود بازگشت تا تهذیب و تزکیه نفس را پی گیرد، اما دانش ورانی که به مقامات فکری ومعنوی او واقف بودند، از این که چنین متفکر و حکیم عارفی تهران را ترک کرده است، به شدت تأسف می‌خوردند و می‌گفتند: باید زمینه مراجعت وی را به حوزه این شهر فراهم کنند. در آن زمان حاج میرزا ابوالفضل تهرانی که از شاگردان میرزای شیرازی و میرزا حبیب‌الله رشتی بود، ضمن تشکیل مجالس درس و بحث در تهران، تولیت مدرسه‌ی سپهسالار جدید را نیز عهده دار بود. وی می‌کوشید کیفیت آموزش های مدرسه مزبور را ارتقا دهد. لذا از میرزا هاشم اشکوری خواست کرسی تدریس حکمت و عرفان را در این مکان بپذیرد. او شاگردان زیادی تربیت نموده که از آن جمله‌اند: سید محمدکاظم عصار، میرزا احمد آشتیانی(استاد سید جلال الدین آشتیانی و علامه حسن‌زاده)، میرزا مهدی آشتیانی، میرزا محمدعلی شاه آبادی(استاد عرفانی امام خمینی)، محمدحسین فاضل تونی (استاد علامه حسن‌زاده و آیت‌الله جوادی آملی)

وفات

سرانجام در سال 1332ق برابر با 1292ش. چشم از جهان فروبست و پیکر مطهرش در آرامگاه ابن بابویه به خاک سپرده شد.

آثار

1. حواشی دقیق و عمیق بر کتاب مصباح الانس بین المعقول و المشهود فی شرح مفتاح الغیب الجمع و الوجود؛
2. تعلیقه بر رساله النصوص صدرالدین قونوی؛
3. حواشی بر تمهید القواعد ابن ترکه اصفهانی؛
4. تصحیح و تعلیقات بر مفتاح الغیب قونوی؛
5. تعلیقه بر فصوص الحکم ابن عربی
6. تعلیقه بر کتاب مشاعر ملاصدرا
7. تعلیقات بر اسفار ملاصدرا.
8. رساله‌ای در اثبات الواجب.
9. لطائف السبع
10. رساله‌هایی در مراتب وجود

منابع مقاله

1. موسوی، سیدمحمد ؛ رستمیانی، علی، شرح حال حکیم میرزا هاشم اشکوری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله حکمت رضوی بهار و تابستان 1391 - شماره 26 و 27 (‎18 صفحه - از 49 تا 66 ) وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
2. خوش‌نژادیان، صدیقه، تذكرة الخواص، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کتاب‌های اسلامی، پاییز و زمستان 1384، شماره 22 و 23، صفحه 117 تا 122
3. وبگاه عرفان شیعی