رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری

رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری
پدیدآوران	انصاری، عبدالله بن محمد (نویسنده) شریعتی، محمد امین (مصحح و معلق)
ناشر	خاتم الانبیاء
مکان نشر	ایران - اصفهان
سال نشر	1390ش.
چاپ	چاپ چهارم
شابک	‎978-964-8378-02-3
موضوع	تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14 نثر فارسی - قرن 5ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏/الف8ر5 / 288 BP

رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری، نوشته‌ها و آثار ابواسماعيل، عبدالله بن ابى‌منصور انصارى (۳۹6 ق-۴۸۱ق) معروف به پير هرات، مفسر، محدث، فقیه، از عالمان نام‌آور شريعت و پيران سلوک عرفانی و از نسل ابوایوب انصاری است. این کتاب با تصحیح و تعلیق محمد امین شریعتی چاپ شده است. این رساله‌ها دربردارندۀ نثر و نظم خواجه است. این مجموعه رساله‌های دل و جان، واردات، کنزالسالکین، قلندرنامه، هفت‌ حصار، محبت‌نامه، مقولات و الهی‌نامه را دربردارد. گفتنی است که وی از نخستين كساني است كه به فارسي نثر مسجع ساخت و در ضمن نثر شعر به كار برد و اين سبك در قرن هفتم هجري به وسيله‌ شيخ سعدي شيرازي شاعر بزرگ زبان فارسي به كمال رسيد و كتاب گلستان سعدي بهترين شاهد آن است.

محقق در آغاز، زندگی‌نامۀ خواجه را آوردهو سپس رساله‌ها را –که دربردارندۀ موضوعات زیر می‌باشد- در کتاب گنجانده است:

1. در رساله دل و جان گفتگوی مجازی میان دل و جان است؛
2. رساله واردات آمیزه‌ای از نصیحت‌های خواجه به رهروان و نجواهای او با خداوند است؛
3. رساله کنزالسالکین در موضوع‌های عشق و عقل، شب و روز، قضا و قدر، عنایت رحمان با انسان، حق درویشان حقیقی و مجازی و در غرور جوانی تالیف شده است؛
4. رساله قلندرنامه رویارویی خواجه با قلندر و اندرزهای او و سپس، همراهی خواجه با وی و کسب فیض از او است؛
5. رساله هفت حصار دربردارندۀ راز و نیازهای خواجه با خداوند است؛
6. رساله محبت‌نامه در آغاز از نحوۀ هویداشدن دوستی پروردگار نسبت به بندگان برگزیده‌اش سخن می‌گوید و سپس، موضوعات محبت، شوق، طلب، بکاء، ذکر، عتاب، مسامره، مرید و مراد، جنون، قرب، انس و انبساط را دنبال می‌کند؛
7. رساله مقولات با مناجات با پروردگار آغاز شده و از عشق سخن می گوید. سپس، رهروان را به دانش، پرهیزگاری، یاد باری تعالی و وجد سفارش می‌کند؛
8. رساله الهی‌نامه نیز مناجات خواجه با خداوند است.

منابع مقاله

1. متن کتاب
2. پیشگفتار و پاورقی‌های محقق
3. گلی‌زاده، پروین – فاضلی، شیما؛ «نقش تقابل های دوگانه در سجع نثر تعلیمی؛ با تاکید بر رسایل خواجه عبدالله انصاری و گلستان سعدی»، عرفانیات در ادب فارسی (ادب و عرفان)، پیاپی 36 (پاییز 1397).

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/97520/168/text