رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری
رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری، نوشتهها و آثار ابواسماعيل، عبدالله بن ابىمنصور انصارى (۳۹6 ق-۴۸۱ق) معروف به پير هرات، مفسر، محدث، فقیه، از عالمان نامآور شريعت و پيران سلوک عرفانی و از نسل ابوایوب انصاری است. این کتاب با تصحیح و تعلیق محمد امین شریعتی چاپ شده است. این رسالهها دربردارندۀ نثر و نظم خواجه است. این مجموعه رسالههای دل و جان، واردات، کنزالسالکین، قلندرنامه، هفت حصار، محبتنامه، مقولات و الهینامه را دربردارد. گفتنی است که وی از نخستين كساني است كه به فارسي نثر مسجع ساخت و در ضمن نثر شعر به كار برد و اين سبك در قرن هفتم هجري به وسيله شيخ سعدي شيرازي شاعر بزرگ زبان فارسي به كمال رسيد و كتاب گلستان سعدي بهترين شاهد آن است.[۱]
| رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | انصاری، عبدالله بن محمد (نویسنده) شریعتی، محمد امین (مصحح و معلق) |
| ناشر | خاتم الانبیاء |
| مکان نشر | ایران - اصفهان |
| سال نشر | 1390ش. |
| چاپ | چاپ چهارم |
| شابک | 978-964-8378-02-3 |
| موضوع | تصوف - متون قدیمی تا قرن 14
اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14 نثر فارسی - قرن 5ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف8ر5 / 288 BP |
محقق در آغاز، زندگینامۀ خواجه را آورده[۲]و سپس رسالهها را –که دربردارندۀ موضوعات زیر میباشد- در کتاب گنجانده است:
- در رساله دل و جان گفتگوی مجازی میان دل و جان است؛ [۳]
- رساله واردات آمیزهای از نصیحتهای خواجه به رهروان و نجواهای او با خداوند است؛[۴]
- رساله کنزالسالکین در موضوعهای عشق و عقل، شب و روز، قضا و قدر، عنایت رحمان با انسان، حق درویشان حقیقی و مجازی و در غرور جوانی تالیف شده است؛[۵]
- رساله قلندرنامه رویارویی خواجه با قلندر و اندرزهای او و سپس، همراهی خواجه با وی و کسب فیض از او است؛[۶]
- رساله هفت حصار دربردارندۀ راز و نیازهای خواجه با خداوند است؛[۷]
- رساله محبتنامه در آغاز از نحوۀ هویداشدن دوستی پروردگار نسبت به بندگان برگزیدهاش سخن میگوید و سپس، موضوعات محبت، شوق، طلب، بکاء، ذکر، عتاب، مسامره، مرید و مراد، جنون، قرب، انس و انبساط را دنبال میکند؛[۸]
- رساله مقولات با مناجات با پروردگار آغاز شده و از عشق سخن می گوید. سپس، رهروان را به دانش، پرهیزگاری، یاد باری تعالی و وجد سفارش میکند؛[۹]
- رساله الهینامه نیز مناجات خواجه با خداوند است.
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب
- پیشگفتار و پاورقیهای محقق
- گلیزاده، پروین – فاضلی، شیما؛ «نقش تقابل های دوگانه در سجع نثر تعلیمی؛ با تاکید بر رسایل خواجه عبدالله انصاری و گلستان سعدی»، عرفانیات در ادب فارسی (ادب و عرفان)، پیاپی 36 (پاییز 1397).