دليل تحرير الوسيلة (الأمر بالمعروف و النهی عن المنكر)
| دلیل تحریر الوسیلة (الامر بالمعروف و النهی عن المنکر) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیفی مازندرانی، علی‌اکبر (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تحریر الوسیله. برگزیده. شرح |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1415 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | امر به معروف و نهی از منکر
خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368. تحریر الوسیله - نقد و تفسیر فقه جعفری - رساله عملیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 183/9 /خ8 ت30252 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دليل تحرير الوسيلة (الأمر بالمعروف و النهی عن المنكر) اثر آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى، شرح و توضيح اجمالى بر مباحث و مسائل مطرح شده درباره كتاب امر به معروف و نهى از منكر از كتاب تحرير الوسيله امام خمينى است.
انگيزه تأليف
هدف نویسنده تبيين مباحث مبهم و مجمل تحرير الوسيله و شناسايى ادله فقهى هر يك از مسائل آن است.
ساختار
به صورت استدلالى در ذيل متن به شرح ادله و اقوال و مبانى فقهى مسائل پرداخته شده و ابعاد موضوعات تبيين شده است.
گزارش محتوا
در تحرير الوسيله امر به معروف و نهى از منكر در يك باب و كتاب مستقل آمده و بر خلاف كتب استدلالى كهن‌تر كه آن را در ذيل كتاب الجهاد طرح می‌كردند، امام خمينى مبحث نظارت اجتماعى را مهم دانسته و فروعات آن را بررسى كرده است.
اين فريضه در لسان روايات و آيات از مهم‌ترين واجبات اسلامى است. چند روايت از كتب حديثى نقل شده و بر مبناى آيات و روايات هشدارهاى مبنى بر پى‌آمدهاى منفى ترك اين فريضه داده شده و دنيا طلبى مانع اصلى آن معرفى گرديده است. عذاب دنيوى يهود به دليل ترك اين فريضه بوده است.
نویسنده، معتقد است مهم‌ترين هدف قيام حسينى قيام براى انجام اين فريضه و اصلاح امت اسلامى بوده است. وى سپس به تشريح مسائل متن تحرير درباره تقسيم و تعريف امر به معروف پرداخته و به اين نتيجه رسيده كه مرجع تشخيص مفهوم معروف در خطابات شرعى، عرف است چون آنچه متعلق امر و نهى شارع قرار مى‌گيرد همان چيزى است كه در عرف واقعيت دارد و قابل تشخيص است سپس از مفاهيمى كه توسط شارع مقيد و مشروط شده و رابطه موضوع عرفى با موضوع شرعى و تطبيق آن بر بحث امر به معروف و نهى از منكر تبيين شده و به تفصيل با مبحث حسن و قبح عقلى مرتبط شده و در تعريف منكر هم اين بررسى صورت گرفته كه تتبع استعمالات قرآنى لفظ منكر مشخص مى‌كند كه اين مفهوم به هر فعل قبيح و زشتى قابل اطلاق است.
در تقسيم بندى امر به معروف به واجب و مندوب سه قول شناسايى شده كه در ميان فقها در رابطه با پذيرش و رد تقسيم يا تفصيل ميان اقسام آن وجود دارد.
در استدلال به وجوب كفايى امر به معروف، به آيات صريح و روايات متواتر تمسك شده است.
شيخ طوسى در اثبات وجوب اين فريضه، به قاعده عقلى لطف استدلال كرده و بر استدلال او توسط ابن ادريس حلى دو اشكال وارد شده و نحوه استدلال طوسى و توضيح اشكالات ابن ادريس و اقوال ديگر فقيهان و تمسك به اجماع بر وجوب از سوى صاحب سرائر و استدلال به آيات و روايات از مباحث مطرح شده است. مبحث بعدى به ادله فقهى و مبانى وجوب كفايى امر به معروف و نهى از منكر و بررسى مفهوم من تبعيضيه در آيه و لتكن منكم امه... اختصاص يافته و از طريق اين تحليل‌هاى ادبى، پايه استدلال فقهى براى اثبات وجوب كفايى طرح شده است.
در اين زمينه آراى صاحب كشاف و ابن هشام در مغنى اللبيب به عنوان شاهد آورده شده است.
به روايت معتبر مسعده بن صدقه در الكافى كلينى هم استدلال شده و درباره سند آن هم بحث شده است. دليل نهايى وجوب كفايى اين فريضه، سيره مستمر متشرعه است كه مورد استدلال صاحب جواهر قرار گرفته و از آن دفاع كرده است.
مبحث بعدى به دلايل، مبانى و اقوال مربوط به وجوب عينى امر به معروف و نهى از منكر اختصاص دارد. فقهاى متعددى به اين نظريه قائلند از جمله شيخ طوسى به آيه و لتكن منكم امه يأمرون بالمعروف... استناد كرده اما نویسنده اين استدلال را رد كرده است. فروعات زيادى راجع به شرايط و مسائل امر به معروف مانند شرط احتمال تأثير، شرط استمرار بر معصيت، شرط عدم مفسده در انكار و شرط تنجز معروف و منكر و پشتوانه فقهى هر كدام از اين شرطها ارائه شده است.
مفهوم و تحقق اين شرايط نيز به همان معناى عرفى آن مى‌باشد اگر چه جنبه روانى و شخصى دارد و هر فرد بايد خود تشخيص دهد كه شرايط مهيا شده يا نه. اما شرايط مانند قيود و تعاريف نزد عرف معيارهاى مشخصى دارند و بايد بر اساس آن معيارها به تحقيق و جستجوى شرايط پرداخت.
مبحث پايانى اين كتاب به مراتب امر به معروف و نهى از منكر، از قبيل امر و نهى زبانى و انكار با قدرت و اقدام اختصاص يافته، سپس چند فرع فقهى بررسى گرديده است.
وابسته‌ها
الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر، بحوث فقهية
دلیل تحریر الوسیلة (احکام الستر و النظر)
دلیل تحریر الوسیلة (احکام الاسره)
دليل تحرير الوسيلة (الخمس) الإمام الخميني قدس‌سره
دلیل تحریر الوسیلة (الامر بالمعروف و النهی عن المنکر)
دلیل تحریر الوسیلة (ولایة الفقیه)
دلیل تحریر الوسیلة (کتاب الصید و الذباحه)