الکافی (ابهام‌‌زدایی)

الکافی ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• الكافي في الفقه از مهم‌ترين منابع فقهى قدماء تألیف ابوالصلاح تقى، يا تقى‌الدين بن نجم، يا نجم‌الدين بن عبيداللّه بن عبداللّه بن محمد حلبى (م 447 ق).

• الكافي في أصول الفقه توسط آیت‌الله سيد‌ ‎محمد سعيد طباطبايى حكيم، در دو جلد، به زبان عربى، تدوين شده و همه مباحث علم اصول فقه را در بر دارد.

• الكافي في القراءات السبع تأليف ابوعبدالله محمد بن شريح رعينى اندلسى (متوفى 476ق)، با تحقيق احمد محمود عبدالسميع شافعى، كتابى است كه در آن، به بيان اسامى قراء هفت‌گانه و راويان از آنان و اصول كلى علم قرائت و انتشار قرائت‌هاى مختلف پرداخته شده است.

• الكافي (ط. دارالحديث) اثر محمد بن یعقوب کلینى (رى، 258ق، بغداد 328ق)، از مهم‌ترین و معتبرترین کتاب‌هاى حدیثى شیعه است که در مدت 20 سال به درخواست بعضى از شاگردانش گردآورى شده است.

• الكافي (ط. الاسلاميه) اثر محمد بن يعقوب كلينى (متوفى 328ق)، از جمله مهم‌ترين منابع حديثى شيعه است. اين اثر در كتاب‌شناسى طبع دارالحديث معرفى و ويژگى‌هاى آن ذكر شده است. اكنون در اين نوشتار مطالبى پيرامون طبع اسلامیه اين اثر شريف ارائه مى‌گردد و تحقيقات دو نسخه به‌اختصار مورد بررسى قرار مى‌گيرد.

• شرح اصول الکافی تألیف صدرالدين محمد ابن ابراهيم شيرازى، مشهور به ملاصدرا (980-1050ق) از جمله شروحى است كه بر يكى از منابع مهم شيعى؛ يعنى اصول كافى نگاشته شده است.

• التعليقة علی كتاب الكافي يكى از تأليفات مرحوم ميرداماد (محمدباقربن محمدحسینى استرآبادى - م1041ق -) است كه در زمينه علوم نقلى به رشته تحرير در آمده است.

• الكشف الوافي في شرح أصول الكافي اثر محمد هادى بن محمد معين‌الدين شريف (م 1041 ق)، معروف به آصف شيرازى به زبان عربى با تحقق آقاى على فاضلى، شرح و حواشى محققانه فلسفى بر كتاب العقل و الجهل و اثبات واجب‌الوجود و التوحيد اصول الكافى می‌باشد.

• الشافي في شرح أصول الكافي اثر ملّا خليل بن الغازى القزوينى (م 1098 ق) به زبان عربى است. كه توسط آقاى محمدحسین درايتى تحقيق شده است.

• الحاشية علی أصول الكافي (استرآبادی) حاوى حواشى ملاّ محمد امين استرآبادى (متوفى 1036ق)، به زبان عربى، بر كتاب شريف اصول كافى كلينى(ره) است. نویسنده، علاوه بر حاشيه مزبور، شرحى نيز بر اصول كافى دارد كه از آن با نام «تعليقات» ياد شده است.

• الحاشية علی أصول الكافي (علوی عاملی) اثر سيد‌ ‎احمد بن زين‌العابدين علوى عاملى (ق 11) به زبان عربى و به تحقيق آقاى سيد‌ ‎صادق اشكورى حاشيه‌اى مختصر با عناوين «قال- اقول» است.

• الحاشية علی أصول الكافي (حسینی عاملی) تألیف سيد‌ ‎بدرالدين بن احمد حسینى عاملى از علماى قرن 11ق است كه به زبان عربى نوشته و شامل حواشى اى است كه ايشان بركتاب الكافى زده‌اند و توضيحاتى درباره‌ى احاديث و لغاط مشكل حديثى، داده‌اند. سيد‌ ‎محمدتقى موسوى در سال 1094ق جمع‌آورى و مرتب نمودن اين حواشى را به عهده گرفته است. تحقيق اين كتاب توسط آقاى على فاضلى انجام گرفته است.

• شرح فروع الكافى تألیف محمد هادى بن محمد صالح مازندرانى (م 1120 ق) تنها شرحى است كه بر كتاب فروع كافى و به زبان عربى و در 5 جلد نوشته شده است. اين كتاب، شرحى بر كافى است كه ملا هادى در تكميل شرح پدرش بر كافى نگاشته و ظاهراً در بين سال 1090 تا 1106 ق، تأليف شده و به گفته علّامه تهرانى تنها شرح بر فروع كافى است و شامل شرح كتاب الصوم، حيض، جنائز، صلاة، الزكاة، الحج و الصوم می‌باشد. محققین اين كتاب آقايان محمد جواد محمودى و محمدحسین درايتى مى باشند.

• البضاعة المزجاة (شرح كتاب الروضة من الكافي) تألیف محمدحسین بن قارياغدى (م بعد از 1098 ق)، مشتمل بر شرح مبسوطى بر كتاب روضة الكافى مرحوم كلينى، در دو جلد و به زبان عربى با تحقيق آقاى حميد احمدى جلفائى می‌باشد.

• كتاب‌شناسی کلینی و کتاب الکافی نوشته محمد قنبرى به زبان عربى، يكى از فعاليت‌هايى است كه درباره شخص مرحوم كلينى و كتاب شريفش توسط كنگره‌ بين‌المللى بزرگداشت شيخ كلينى انجام گرفته است.

• شناخت‌نامه کلینی و الکافی از مجموعه آثار كنگره بين المللى كلينى است كه توسط آقاى محمد قنبرى در قرن حاضر جمع‌آورى شده است. اين كتاب شامل 4 جلد در بردارنده‌ى مقالات مختلف به زبان فارسى و عربى، درباره كلينى، مصادر و اسناد و مباحث فقه الحديثى كافى و ديگر مسائل كلى در مورد اين كتاب، می‌باشد.

• شرح الأصول الكافي از جمله مهم‌ترين آثار ملاصدراى شيرازى (متوفى 1050ق) و بهترين شروح كتاب شريف اصول كافى است كه آن را به مذاق و مشرب فلسفى خود نوشته است.

• الكافي في القراءات السبع تأليف ابوعبدالله محمد بن شريح رعينى اندلسى (متوفى 476ق)، با تحقيق احمد محمود عبدالسميع شافعى، كتابى است كه در آن، به بيان اسامى قراء هفت‌گانه و راويان از آنان و اصول كلى علم قرائت و انتشار قرائت‌هاى مختلف پرداخته شده است.

• بحوث حول روايات الكافي از آثار امين ترمس عاملى (پژوهشگر معاصر) است كه در آن، كتاب «الشيخ الكليني البغدادي و كتابه الكافي» نوشته ثامر هاشم حبيب العميدى را به‌صورت علمى و مستند نقد و بررسى كرده است.

• الحاشية علی أصول الكافي تألیف رفيع‌الدين محمد بن حيدر نائينى متولد سال 1082ق است كه به زبان عربى در يك جلد جمع‌آورى شده است. محقق اين كتاب آقاى محمدحسین درايتى می‌باشد.

• الروضة من الكافي ترجمه و شرح فارسی روضه كافى به قلم سيد‌ ‎هاشم رسولى محلاتى است.