نفیسی، علی‌اکبر
| نام | نفیسی، علی اکبر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ناظم الاطباء |
| نام پدر | محمدحسن |
| متولد | ۱۷ ربیع‌الثانی سال ۱۲۶۳ق |
| محل تولد | کرمان |
| رحلت | ۲۶ ذیقعده ۱۳۴۲ق برابر با نهم خرداد ماه سال ۱۳۰۳ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | فرهنگ نفیسی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01097AUTHORCODE |
ميرزا على‌اكبر خان ناظم‌الاطباء (1226-1303ش)، ملقب به على‌اكبر نفيسى و معروف به ناظم‌الاطباء، ادیب، دانشمند، از پزشکان مشهور و دانشمند در عصر ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه قاجار
ولادت
او فرزند محمدحسن، طبیب کرمانی است و در ۱۷ ربیع‌الثانی سال ۱۲۶۳ق برابر با ۱۲۲۶ش در کرمان به دنيا آمد. نسب آنها به حکیم نفيس بن عوض بن نفيس کرمانى (812-890ق)، طبیب مشهور کرمانی می‌رسد.
تحصیلات
تحصيلات مقدماتى را در همان شهر به پايان رساند، سپس به فراگرفتن حكمت الهى و فلسفه پرداخت و در دارالفنون تهران كه تازه تأسيس شده بود، به تحصيل طب پرداخت. در سال 1289ق از آن مدرسه فارغ‌التحصيل شد و به تأسيس بيمارستان دولتى به سبک بيمارستان‌هاى اروپا از طرف ناصرالدين شاه مأمور شد و خود رياست آن را به عهده گرفت و تا سال 1298ق در اين سمت باقى بود. او پس از كناره‌گيرى از رياست بيمارستان دولتى در سال 1298ق، با ميرزا حسين خان مشير‌الدوله به مشهد رفت و در آنجا بيمارستان رضوى را، از موقوفات آستان قدس رضوى، بنيان نهاد و آن دومين بيمارستان به روش اروپايى در ايران بود.
مدتى هم به قمشه و نواحى بختيار، سفر كرد و بعد از 2 سال، مجددا به تهران برگشت و مشغول طبابت عمومى و وظايف محوله‌اش شد. سال 1310 كه بيمارى «وبا» شيوع پيدا كرد و اكثر پزشکان فرار كرده بودند، او با كمال شهامت در تهران ماند و صميمانه به كار مداواى بيماران پرداخت؛ از همين رو، مورد توجه شاهانه واقع شد و در اثر امانت و صداقتش، جزو اطباى دربار و نتيجتا طبيب مخصوص اندرون شاه شد كه تا سال 1328ق، در همين مقام بود.
وفات
على‌اكبر نفيسى، ۲۶ ذیقعده ۱۳۴۲ق برابر با نهم خرداد ماه سال ۱۳۰۳ش، در سن 79 سالگى از دنيا رفت.
آثار
- فرهنگ نفيسى (مهم‌ترين تأليف نفيسى است كه بيست و پنج سال عمر خود را صرف آن كرد)؛
- پزشکى‌نامه، در علم تراپوتيك (داروشناسى)؛
- كتابى در علم تشريح؛
- كتابى در پاتولوژى و كلينيك جراحى؛
- رساله‌اى در فیزیک؛
- رساله‌اى در جراحى؛
- رساله‌اى در تراپوتيك؛
- كتاب مذاكرات؛
- نامه زبان‌آموز؛
- كتاب تعليمات ابتدايى (كه چندين سال از كتب درسى سال اول و دوم مدارس بود)؛
- دستور زبان فارسى.