دمستانی بحرانی قطیفی، حسن بن شیخ
حسن بن محمد بن علی بن خلف بن ابراهیم بن ضیف دمستانی بحرانی قطیفی (متوفی 1181ق)، فقیه، متکلم، ادیب، شاعران شیعه بحرین در سده دوازدهم هجرى.
| نام | دمستانی بحرانی قطیفی، حسن بن شیخ |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | محمد |
| متولد | |
| محل تولد | روستای عالى حویص بحرین |
| رحلت | 1181ق |
| اساتید | عبدالله بن شیخ علی بلادی |
| برخی آثار | انتخاب الجيد من تنبيهات السيد علی رجال التهذيب |
| کد مؤلف | AUTHORCODE22155AUTHORCODE |
زادگاه
او اصالتاً از روستاى «عالى حویص» بحرین بود، اما به علت سکونت در روستاى «دمستان»، به این روستا منسوب شده است. امروزه روستاى زادگاه وى، ویران شده است، اما برخى از آثار آن، همچنان دیده مى‌شود؛ به‌طورى‌که قبر پدر وى، «محمد» نیز کنار مسجد مجاور چشمه، معروف به «عین حویص»، باقى مانده است. صاحب «أنوار البدرين»، در مدح دمستانى، بسیار مبالغه نموده و زهد و تقواى وى را ستوده است[۱].
مهاجرت
دمستانى، بعدها سکونت‌گاه خود، «دمستان» بحرین را ترک کرد و به شهر «قطیف» (امروزه در منطقه شرقى عربستان سعودى، واقع است) مهاجرت نمود و تا پایان عمر در آنجا به سر برد[۲].
اساتید
وفات
او در سال 1181ق، از دنیا رفت و در قبرستان «حَبّاکه» قطیف، به خاک سپرده شد. امروزه این قبرستان، به نام قبرستان «خَبّاقه» شناخته مى‌شود و قبر شیخ حسن دمستانى، تا به امروز، کنار دیوار «مسجد عابدات»، داخل این قبرستان، باقى مانده است[۴].
آثار
دمستانى، داراى آثار منثور و منظومى است که از مشهورترین آنها، مى‌توان به «انتخاب الجيد من تنبيهات السيد» (در علم رجال) اشاره کرد که در واقع، منتخبى از «تنبيه الأريب في إيضاح رجال التهذيب» تألیف سید هاشم بحرانى (متوفاى 1107ق) مى‌باشد. برخى از دیگر آثار وى، عبارتند از: رسالة في استحباب الجهر بالتسبيح في الأخيرتين، أوراد الأبرار في مأتم الكرار که مقتل منظوم امیر مؤمنان(ع) است و نیز کتاب منظومة في التوحيد (در بیش از صد بیت).
اشعار دمستانى، در مجموعه‌اى با عنوان «نيل الأماني»، گردآورى و در بحرین، منتشر شده است. مشهورترین قصیده وى، قصیده‌اى است که در آن، مقتل امام حسین(ع) را به نظم درآورده است که با این بیت، آغاز مى‌شود:
| أحرم الحجاج عن لذاتهم بعض الشهور | وأنا المحرم عن لذاته كل الدهور[۵] |
دیگر آثار او عبارتند از:
- أرجوزة في إثبات الإمامة والوصية؛
- أرجوزة في التوحيد؛
- تحفة الباحثين؛
- رسالة في التوحيد؛
- منظومة في نفي الجبر والتفويض؛
- رسالة في العروض؛
- رسالة في الزكاة؛
- أجوبة المسائل الزنجانية؛
- كتاب في الهيئة؛
- رسالة في الأعداد؛
- التنبيه في أوصاف الفقيه؛
- رسالة في قوله(ع): ستدفن بضعة مني في خراسان؛
- الرسالة الصحارية في علم الكلام؛
- كتاب الهداية؛
و...[۶].
پانویس
منابع مقاله
- آل سنبل، ضیاء بدر، «انتخاب الجيد من تنبيهات السيد علی رجال التهذيب»، تألیف شیخ حسن دمستانی، مؤسسه طليعة النور، چاپ اول، 1429ق.
- فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی؛ خامه‌یار، احمد، «زیارتگاه‌های عراق»، سازمان حج و زیارت، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، تهران، اول.