برقی، احمد بن محمد
| نام | برقی، احمد بن محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | برقی، ابوجعفر احمد بن محمد خالد |
| نام پدر | محمد |
| متولد | ۲۰۰ ق |
| محل تولد | کوفه |
| رحلت | 274 ق یا 887 م |
| اساتید | معاوية بن وهب، حماد بن عيسى، محمد بن ابى عمير، هارون بن جهم، محمد بن سنان، يونس بن عبدالرحمان |
| برخی آثار | المحاسن، رجال البرقی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02341AUTHORCODE |
شيخ ابوجعفر، احمد بن محمد بن خالد بن عبدالرحمن بن محمد بن على برقى، از راويان حديث و از فقهاى بزرگ شيعه و از ياران ائمه عليهم‌السلام به شمار مى‌آيد.
احمد در روستاى «برق‌رود» از توابع شهر قم به دنيا آمد.
او اصالتاً از كوفه است. جد بزرگ او محمد بن على از ياران زيد بن على بن الحسين عليهما‌السلام بود كه در برابر حكومت ظلم و ستم بنى اميه قيام كرده و در زندان يوسف بن عمر به شهادت رسيد.
خالد، پدر بزرگ احمد در حالى كه كودكى خردسال بود همراه پدرش عبدالرحمن بن محمد از كوفه آواره شدند و به شهر قم پناه آوردند.
شهر قم در آن زمان پناهگاه شیعیان محمد و آل محمد صلوات‌اللّه‌عليهم بود و بسيارى از روات بزرگ شيعه در اين شهر زندگى می‌كردند.
دوران جوانى
احمد دوران جوانى را در محضر پدر بزرگوارش محمد بن خالد برقى، كه خود از شخصيت‌هاى بزرگ شيعه و از مشايخ روايت و شخصيتى مورد اطمينان نزد امام موسى كاظم و امام رضا عليهما‌السلام بود به كسب علم پرداخت و توشه فراوانى برگرفت.
در اين زمان بود كه تصميم گرفت همانند پدر، او نيز از راويان سخنان اهل‌بيت رسول خدا و خاندان عصمت و طهارت باشد و سخنان آن امامان معصوم عليهم‌السلام را به گوش جهانيان برساند.
شخصيت
وى از شخصيت‌هاى برجسته راويان شيعه در قرن سوم هجرى به شمار مى‌آيد و بسيارى از احاديث شيخ صدوق و شيخ كلينى به ايشان برمى‌گردد.
همانگونه كه محدث نورى مى‌فرمايد: «شيخ طوسى و نجاشى احمد را توثيق كرده‌اند و او را مورد اطمينان دانسته‌اند». او از ارزشمندترين راويان شيعه به شمار مى‌آيد و بسيارى از علما و فقهاى بزرگ شيعه كه مجموعه‌هاى روايتى نگاشته‌اند از او روايت نقل كرده‌اند.
برخى از بزرگان عناوين كتاب‌هاى خود را نيز از او گرفته‌اند مانند: ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، علل الشرايع، قرائن و خصال.
اخراج از قم
احمد بن محمد بن عيسى اشعرى، رئيس شهر قم و از راويان بزرگ شيعه، احمد بن محمد بن خالد برقى را از شهر قم بيرون كرد، زيرا او در بين روايات خود روايات مرسله و رواياتى كه راويان آن ضعيف بوده‌اند را نقل مى‌كرده است.
اما او پس از مدتى پشيمان شده و برقى را به شهر بازگردانده و از او معذرت خواهى كرد. بعد از وفات او نيز در تشييع جنازه‌اش با سر و پاى برهنه شركت كرد تا اهانتى را كه به او كرده جبران نمايد.
اساتيد
احمد به غير از پدر خود، در محضر برخى از روات و علماى بزرگ شيعه به كسب علم و فراگيرى دانش پرداخته است مانند:
- معاوية بن وهب
- حماد بن عيسى
- محمد بن ابى عمير
- هارون بن جهم
- محمد بن سنان
- يونس بن عبدالرحمان
- حسن بن محبوب
- على بن حكم
- حسين بن سعيد اهوازى
و بسيارى از روات و ياران ائمه عليهم‌السلام.
شاگردان
شخصيت‌هاى بزرگى در محضر درس وى به كسب علم پرداخته‌اند كه هر كدام ستاره‌اى درخشان در آسمان علم و فقاهت مى‌باشند، بزرگانى مانند:
- براهیم بن هاشم
- على بن ابراهیم بن هاشم
- محمد بن حسن صفار
- محمد بن يحيى عطار
- سعد بن عبدالله
- محمد بن على بن محبوب
- محمد بن حسن بن وليد
- محمد بن احمد بن يحيى
- عبدالله بن جعفر حميرى
- سهل بن زياد
و بسيارى ديگر از روات معتبر شيعه.
تأليفات
احمد بن محمد بن خالد برقى تأليفات فراوانى دارد از جمله:
- المحاسن، كه شامل يكصد باب از ابواب فقه و حكمت و آداب و علل شرعيه و توحيد و ساير مراتب اصول و فروع دين مى‌باشد كه فقط بخشى از آن به دست ما رسيده است. اين كتاب يك مجموعه بزرگ فقهى به شمار مى‌رود.
- العويص
- التبصرة
- الرجال
- البلدان
- اختلاف الحديث
وفات
احمد بن محمد برقى پس گذراندن عمرى پر بركت در سال 274 يا 280 هجرى چشم از جهان فرو بست و به سوى معبود و معشوق خويش پر كشيد.