أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
| نام کتاب | أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها |
|---|---|
| پدیدآورندگان | ابن کلبی، هشام بن محمد (نويسنده)
صفوت، احمد زکی (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | CS 1083 /الف2الف8 |
| موضوع | اعراب - نسب نامه |
| ناشر | دار الکتب و الوثائق القومیة، الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة، مرکز تحقیق التراث |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1424 هـ.ق یا 2003 م |
| کد اتوماسیون | 2511 |
معرفى اجمالى
أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها، اثر ابن كلبى، در باره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. كتاب، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه‌اى از دكتر حسين نصار آغاز و مطالب بدون تبويب و فصل‌بندى، ارائه شده است.
در سرتاسر كتاب، مؤلف به نسب‌شناسى اسبان پرداخته و به اشعارى كه شاعران در مدح آن‌ها سروده‌اند، اشاره كرده است. وى نام 157 اسب را كه در جاهليت و اسلام از شهرت برخوردار بوده‌اند - غير از اسب‌هاى پيامبر(ص) - ذكر كرده است.
گزارش محتوا
نويسنده در اين كتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند: «و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از اين طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و براى اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر اين امر تشويق نمود.
ابن كلبى، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلا مى‌گويد: اولين كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود و همچنين مى‌نويسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت.
در قسمتى ديگر از كتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب، الهجيس، الدينارى اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوين لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب يادآور مى‌شود.
از جمله نام اسب‌هايى كه در اين كتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم، داحس، الغبراء، فياض، ام سبل، القريظ، الحماله، اجدل، ذو اللمه، ثادق، العسجدى، الرقيب، الشيط، العراده و...
وضعيت كتاب
تحقيق كتاب، توسط احمد زكى صورت گرفته است.
فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بسيار مفصل بوده و در آن‌ها، به اختلاف نسخ و توضيح و تشريح كلمات دشوار متن، پرداخته شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور