شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)

    از ویکی‌نور
    شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام
    شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)
    پدیدآورانحسینی، عبدالزهراء (شارح) حلی، جعفر بن حسن(نویسنده)
    عنوان‌های دیگرشرائع الاسلام في مسائل الحلال و الحرام. شرح
    ناشرعراق - نجف اشرف
    مکان نشرذوي القربي
    چاپ1
    موضوعفقه جعفری - قرن 7ق.
    تعداد جلد8

    شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)، کتاب شرایع مرحوم محقق حلی (ابوالقاسم نجم‌الدین محمد بن حسن هذلی)، همراه با شرح مزجی آن از سید عبدالزهرا حسینی خطیب، است که به زبان عربی، در هشت جلد، به رشته تحریر، درآمده است.

    از میان آثار پرارزش محقق حلی، کتاب شرائع الإسلام، در میان کتاب‌های فقهی شیعه، از شهرت و درخشندگی خاصی برخوردار است. این کتاب، یکی از برترین، ارزنده‌ترین و جامع‎ترین کتاب‌های فقهی امامیه است که از بدو تألیف تاکنون، همواره محور تدریس و تحصیل و عنوان درس خارج استدلالی اساتید حوزه‌های علمیه بوده و از زمان مؤلف تا این هنگام، بارها و بارها، بر آن حاشیه، تعلیقه، شرح و ترجمه به زبان‌های گوناگون (فارسی، اردو، ترکی، روسی، فرانسوی و احتمالا انگلیسی) نوشته شده است که اینها همه، به دلیل چند ویژگی آن، از جمله: تبویب بی‌نظیر، ترتیب احکام، کثرت فروعات، نثر زیبا و دلپذیر و جامع ابواب فقه بودن آن است[۱].

    شرح‎های این کتاب، که به‌گونه‌های مختلف، مانند شرح آمیخته با متن (مزجی)، تعلیقه و قال - أقول بوده، دو قسمند:

    1. شرح‎هایی که نام خاصی ندارند و به نام «شرح شرائع الإسلام» معروفند (مانند اثر حاضر).
    2. شروحی که عناوین خاصی دارند که معروف‎ترین آن‌ها، عبارتند از: مسالک، مدارک، جواهر، مطالع الأنوار، مصابيح الفقيه و هدایة الأنام[۲].

    شارح در اثر حاضر، به آراء محقق در شرایع و کتب دیگر او مانند «المختصر» و «المعتبر» اکتفا کرده و متعرض موارد اختلافی در بعضی مسائل نگردیده است، مگر مواردی که مصنف تردید داشته یا در آن‌ها، احتیاط کرده و یا با عبارات «الأنسب»، «الأشبه»، «الأشهر»، «الأظهر»، «الأقوی»، الأصح» و... به آن‌ها، اشاره نموده است[۳].

    ضرورت آمیختگی شرح با متن، در برخی موارد، به اختلاف در اعراب کلمه بین اصل و شرح، انجامیده، ولی از آنجا که هدف، شرح و بسط عبارات بوده و آن‌هم به‌گونه‌ای که مشکلی در آن برای دانشجو باقی نماند، اختلاف مزبور چندان اهمیتی ندارد[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: انصاری قمی، ناصرالدین، ص198-199
    2. ر.ک: همان، ص199
    3. ر.ک: مقدمه شارح، ص6
    4. ر.ک: همان، ص7

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. انصاری قمی، ناصرالدین، «کتاب و نقد/ کتاب‎شناسی شروح شرائع الإسلام»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: علوم اسلامی «مشکوة»، تابستان 1373، ‎شماره 43 (33 صفحه، ‎از 197 تا 229).

    وابسته‌ها

    شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)