شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)
شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)، کتاب شرایع مرحوم محقق حلی (ابوالقاسم نجم‌الدین محمد بن حسن هذلی)، همراه با شرح مزجی آن از سید عبدالزهرا حسینی خطیب، است که به زبان عربی، در هشت جلد، به رشته تحریر، درآمده است.
| شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی، عبدالزهراء (شارح) حلی، جعفر بن حسن(نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | شرائع الاسلام في مسائل الحلال و الحرام. شرح |
| ناشر | عراق - نجف اشرف |
| مکان نشر | ذوي القربي |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 7ق. |
| تعداد جلد | 8 |
از میان آثار پرارزش محقق حلی، کتاب شرائع الإسلام، در میان کتابهای فقهی شیعه، از شهرت و درخشندگی خاصی برخوردار است. این کتاب، یکی از برترین، ارزندهترین و جامعترین کتابهای فقهی امامیه است که از بدو تألیف تاکنون، همواره محور تدریس و تحصیل و عنوان درس خارج استدلالی اساتید حوزههای علمیه بوده و از زمان مؤلف تا این هنگام، بارها و بارها، بر آن حاشیه، تعلیقه، شرح و ترجمه به زبانهای گوناگون (فارسی، اردو، ترکی، روسی، فرانسوی و احتمالا انگلیسی) نوشته شده است که اینها همه، به دلیل چند ویژگی آن، از جمله: تبویب بینظیر، ترتیب احکام، کثرت فروعات، نثر زیبا و دلپذیر و جامع ابواب فقه بودن آن است[۱].
شرحهای این کتاب، که بهگونههای مختلف، مانند شرح آمیخته با متن (مزجی)، تعلیقه و قال - أقول بوده، دو قسمند:
- شرحهایی که نام خاصی ندارند و به نام «شرح شرائع الإسلام» معروفند (مانند اثر حاضر).
- شروحی که عناوین خاصی دارند که معروفترین آنها، عبارتند از: مسالک، مدارک، جواهر، مطالع الأنوار، مصابيح الفقيه و هدایة الأنام[۲].
شارح در اثر حاضر، به آراء محقق در شرایع و کتب دیگر او مانند «المختصر» و «المعتبر» اکتفا کرده و متعرض موارد اختلافی در بعضی مسائل نگردیده است، مگر مواردی که مصنف تردید داشته یا در آنها، احتیاط کرده و یا با عبارات «الأنسب»، «الأشبه»، «الأشهر»، «الأظهر»، «الأقوی»، الأصح» و... به آنها، اشاره نموده است[۳].
ضرورت آمیختگی شرح با متن، در برخی موارد، به اختلاف در اعراب کلمه بین اصل و شرح، انجامیده، ولی از آنجا که هدف، شرح و بسط عبارات بوده و آنهم بهگونهای که مشکلی در آن برای دانشجو باقی نماند، اختلاف مزبور چندان اهمیتی ندارد[۴].