اخطب خوارزم، موفق بن احمد

    از ویکی‌نور
    موفق بن احمد اخطب خوارزم
    نام موفق بن احمد اخطب خوارزم
    نام‌های دیگر موفق بن احمد بن محمد ابوموید مکفي حنفي (ملقب به خوارزمي)

    خطيب خوارزمي، موفق بن احمد

    اخ‍طب‌ خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    ب‍ک‍ري‌ م‍ک‍ي‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ اح‍م‍د

    خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    م‍ک‍ي‌، م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    م‍ک‍ي‌ ال‍خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    م‍وف‍ق ‌ال‍م‍ک‍ي‌، اب‍و ال‍م‍دي‍د ال‍م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    م‍وف‍ق‌ ال‍م‍ک‍ي‌، م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د

    م‍وف‍ق‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د ال‍م‍ک‍ي‌

    نام پدر احمد
    متولد 484ق
    محل تولد خوارزم
    رحلت 567 ق
    اساتید
    برخی آثار مقتل الحسين عليه‌السلام (خوارزمی)

    المناقب (الخوارزمي)

    كفی از یمی (ترجمه کتاب مناقب امیرالمؤمنین علیه‌السلام)

    کد مؤلف AUTHORCODE01415AUTHORCODE

    موفق بن احمد اخطب خوارزم (484-567 ق)، فقیه، محدث، خطیب، ادیب، مورخ و شاعر سنی مذهب قرن ششم هجری است که «المناقب»، از جمله آثار اوست. از جمله اساتید وی، می‎توان به زمخشری و عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق) و از شاگردان او، به ابن شهرآشوب، اشاره کرد.

    حافظ ابوالمؤید ابومحمد موفق بن احمد بن ابوسعید اسحاق بن مؤید مکى حنفى، معروف به «اخطب خوارزم»، فقیهى دانشور، حافظى مشهور، صاحب حدیثى با اسناد فراوان، خطیبى پرآوازه، آگاه از سیره و تاریخ، شاعر، ادیبی تواناست[۱].

    حموى، در معجم الأدباء، ضمن شرح‎حال ابوالعلاء همدانى، به‎عنوان حافظ از او نام برده و صفدى در «الوافى بالوفيات» او را ثنا گفته و تقى فارسى در «عقد الثمين في تاريخ البلد الأمين» از او یاد کرده است و نیز قفطى در «أخبار نحاة»، سیوطى در «بغية الوعاة»، محمد عبدالحى در «فوائد البهية»، سید خوانساری در «روضات الجنات»، جرجى زیدان در «تاریخ آداب اللغة العربية» و صاحب «معجم المطبوعات» به نقل از «جواهر المضية» در اول کتابش، ضمن مناقب ابوحنیفة از او یاد کرده‎اند. این معاجم، یکسره از تفصیل مشایخ، اساتید، شاگردان و نام کتاب‎هاى او خالى است[۲].

    در تاریخ ولادت و وفات وی، اختلافاتی وجود دارد ولی به‎احتمال‎زیاد، وی در حدود سال 484ق متولد شده و در سال 567ق وفات یافت [۳].

    مشایخ

    1. عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق)؛
    2. محمود بن عمر زمخشری (متوفی 538ق)؛
    3. عبدالملک بن ابوالقاسم بن ابو‎سهل کروخی (متوفی 548ق)؛
    4. ابوالحسن علی بن الحسین غزنوی (متوفی 551ق)
    5. شیخ الدین ابوالحسن علی بن احمد بن محمویه جوینی برذی (متوفی 551ق)؛
    6. ابوبکر محمد بن عبیدالله بن نصر زاغونی (متوفی 552)؛
    7. محمد بن ابوجعفر محمد طائی (متوفی 555ق)؛
    8. ابومنصور شهردار بين شيرویه ديلمی (متوفی 558ق)؛
    9. الحسن بن احمد بن الحسين بن احمد بن محمد عطار همدان (متوفی 569ق)؛
    10. عبدالملک بن علی بن محمد همدانی؛
    11. سعد بن عبدالله بن حسن همدانی مروزی؛
    12. محمد بن محمد شيحی خطيب؛
    13. محمد بن الحسن بن ابوجعفر بن ابوسهل زورقی؛
    14. عبدالواحد بن حسن باقرحی؛
    15. عثمان بن احمد صرام خوارزمی و... [۴].

    شاگردان

    1. ناصر بن ابوالمكارم عبدالسید مطرزی خوارزمی حنفی (متوفی 610ق)
    2. مسلم بن علی ابن الأُخت (متوفی 689ق)؛
    3. طاهر بن ابو‎المكارم عبدالسید بن علی خوارزمی؛
    4. ابومحمد عبدالله بن جعفر بن محمد حسینی؛
    5. ابوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی (متوفی 588ق)؛
    6. جمال‎الدین بن معین؛
    7. ابوالقاسم ناصر بن احمد بن بكر نحوی (متوفی 607ق) [۵].

    تألیفات

    1. مناقب الإمام ابوحنیفه؛
    2. رد الشمس لأميرالمؤمنين علی(ع)؛
    3. الأربعين في مناقب النبي الأمين و وصيه أميرالمؤمنين(ع)؛
    4. قضايا أميرالمؤمنين(ع)؛
    5. مقتل الإمام السبط الشهيد(ع)؛
    6. المناقب[۶].

    پانویس

    1. امینی، عبدالحسین، ج4، ص533- 534
    2. همان، ص534
    3. ر.ک: همان، ص544- 545
    4. همان، ص533- 535
    5. همان، ص536- 537
    6. همان، ص538- 539

    منابع مقاله

    امینی، عبدالحسین، «الغدير في الكتاب و السنة»، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، قم، چاپ اول، 1416.

    وابسته‌ها

    مقتل الحسين عليه‌السلام (خوارزمی)

    المناقب (الخوارزمي)

    كفی از یمی (ترجمه کتاب مناقب امیرالمؤمنین علیه‌السلام)

    شرح غم حسین