تاريخ أطباء العيون العرب
| نام کتاب | تاريخ أطباء العيون العرب |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | حمارنه، نشات (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | پزشکی - تاریخ
پزشکی اسلامی |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1985 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12428AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
تاريخ اطباء عيون العرب مجموعه مقالات «نشأت الحمارنة» است كه در تاريخ دانش پزشكى و به‌ويژه چشم پزشكى به رشته تحرير درآمده و توسط مجله كحال كه مجله تخصصى چشم پزشكى عربى منتشر شده است.
ساختار
اين اثر در مقالات متعددى در دو جلد به رشته تحرير درآمده است. جلد اول كتاب در هشت مقاله تدوين شده است.در جلد دوم نيز در ضمن مقاله‌اى اطباى قرن هشتم تا دهم به تفكيك در پنج بخش معرفى شده‌اند.
گزارش محتوا
«تاريخ اطباء العيون العرب» نگاشته‌اى تاريخى- علمى است ولى از آنجا كه مباحث علمى به زبان ساده نگاشته شده براى عموم مردم نيز قابل استفاده است.
در اين اثر مباحث تاريخى و حتى مباحث تخصصى چشم پزشكى به ساده‌ترين بيان مطرح شده است به‌گونه‌اى كه شايد چشم پزشكان و متخصصين اين اثر را چندان اثرى علمى تلقى نكنند.
در طرح مباحث چندان به نكات حاشيه‌اى و نقل قول‌هاى مكرر بى‌فائده توجهى نشده است، بلكه سعى شده مباحث مهم و اساسى به صورت خلاصه تحرير و تدوين شود.
در عين حال اين اثر از آنجا كه به گوشه‌اى از تاريخ علم پرداخته براى اقشار بسيارى سودمند است، چرا كه هم در حوزه تاريخ علوم كاربرد دارد و هم در بررسى زندگانى بسيارى از اطباى مشهور.
البته در تحرير مقالات اين اثر، تعصب عربى غيرقابل انكار است. از اين‌رو ماسرجويه جندى‌شاپورى و جبرئيل بن بختيشوع كه هر دو طبيب ايرانى و دانش آموخته دانشگاه جندى‌شاپوراند و يا محمد بن زكرياى رازى كه بدون شك طبيبى ايرانى است، پزشكان عرب معرفى شده‌اند.
عناوين مقالات جلد اول كتاب چنين است:
- نشأة الطب: كه پيرامون تاريخچه پيدايش دانش پزشكى است.
- الطب في الحضارات الاقدم: در اين بخش دانش پزشكى در تمدن‌هاى باستانى بررسى شده است.
- اجدادنا العرب: اين مقاله در مورد تاريخچه پيدايش قوم عرب و مسائلى از اين قبيل است.
- اعلام اطباء العيون العرب قبل الاسلام: در اين مقاله چشم پزشكان عربى كه قبل از اسلام مى‌زيسته‌اند معرفى شده‌اند.
- تراجم الاطباء العرب: اين مقاله مقدمه‌اى پيرامون بررسى زندگانى اطباى مشهور عرب است. در حقيقت اين بخش مقدمه‌اى براى مقالات بعدى به شمار مى‌آيد.
در مقاله ششم و هفتم و هشتم به ترتيب زندگانى يوحنا بن ماسويه، حنين بن اسحاق و على بن عيسى كحال مورد بررسى قرار گرفته است.
در جلد دوم در مطلبى با عنوان كتب الكحالة، كتاب‌هاى كهن چشم پزشكى مورد بررسى قرار گرفته است.
در اين بخش از كتاب به تفكيك در پنج بخش به مؤلفين و آثار بزرگان پزشكى اشاره شده است. برخى از اين پزشكان عبارتند از: جابر بن حيان، جبرئيل بن بختيشوع، جبرئيل چشم پزشك مأمون عباسى، عبدالمسيح چشم پزشك قرن هيجدهم ميلادى، عيسى بن يحيى بن ابراهيم، ثابت بن قره، حبيش، قسطا بن لوقا و محمد بن زكرياى رازى.
در انتهاى جلد دوم نيز در بخشى با عنوان «الاقتباسات» مطالبى از كتاب الحاوى و آثار على بن ربن طبرى و ثابت بن قره ذكر شده است.
وضعيت كتاب
كتاب فاقد فهرست و پاورقى است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب تاريخ أطباء العيون العرب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور