قطبالدین رازی، محمد بن محمد
نام | قطبالدین رازی، محمد بن محمد |
---|---|
نام های دیگر | رازی، قطبالدین محمد بن محمد
سلطانالمحققین قطبالمحققین علامه رازی |
نام پدر | |
متولد | |
محل تولد | |
رحلت | 776 هـ.ق |
اساتید | |
برخی آثار | الالـهیات من المحاکمات بین شرحی الاشارات
تحرير القواعد المنطقية، شرح الرساله الشمسيه لنجمالدين عمر بن علي القزويني المعروف بالکاتبي (رحلي) |
کد مولف | AUTHORCODE692AUTHORCODE |
قطبالدّين ابوجعفر محمد بن محمد رازى بويهى (نسب او به آل بويه و به قولى به ابوجعفر بن بابويه قمى فقيه معروف شيعه مىرسد)، در يكى از قراى رى به نام ورامين به دنيا آمد و در ماه ذىقعده سال 776، در شهر دمشق درگذشت و در صالحيه به خاك سپرده شد.
او از پيشوايان منطق و فلسفه و دانشهاى ديگر، همچنين از مشهورترين علمايى بود كه در قرن هشتم مىزيستند. شرح او بر «شمسيه» و كتاب «مطالع» در منطق مايه شهرت او شده است؛ همچنانكه كتاب او در فلسفه به نام «المحاكمات» كه در آن به بررسى و محاكمه دو شارح معروف كتاب «اشارات»، خواجه نصيرالدّين طوسى و فخر رازى پرداخته است، بر شهرت او افزوده است.
تاج سبكى در كتاب خود «طبقات الشافعية» او را چنين ستوده است: «پيشوايى مبرز در علوم معقول بود كه صيت شهرت او به سرزمينهاى دوردست رسيد. به سال 763 به دمشق آمد، پس او را پيشوايى در منطق و حكمت يافتيم كه در تفسير و معانى و بيان بهخوبى وارد بود و در نحو دست داشت و اشعه ذكاوت او آشكار بود».
سيوطى در «طبقات النحاة» گفته است: «او يكى از پيشوايان علم معقول بود كه از عضدى و غيره دانش فراگرفت».
او از متفكران و علماى مبرز شيعه بود. شهيد اول بدين مطلب تصريح دارد و با او در دمشق، در اواخر ماه شعبان 776، ملاقات كرده است و چنين مىگويد: «دريايى بود خشكنشدنى... و بىشك امامىمذهب بود و من خود از او شنيدم كه به امامى بودن خود تصريح مىكرد و وابستگى او به پيروى از اهل بيت رسالت معلوم است» و باز شهيد اول گفته است: «او شاگرد مخصوص شيخ امام جمالالدّين علامه حلى بود».
محقق ثانى شيخ على بن عبدالعالى كركى عاملى دربارهاش مىگويد: «از بزرگان شاگردان علامه و از اعيان اصحاب ما از اماميه بود». هريك از مؤلفان «رياض» و «الأمل» و «مجالس المؤمنين» و أعيان الشيعة» و «الذريعة» و ديگران به تشيع او تصريح نمودهاند. يكى از اساتيد او جمالالدّين علامه حلى متوفى به سال 726 و ديگرى عضدالدّين ايجى صاحب كتاب «المواقف» در علم كلام و متوفى به سال 1355/756م است.
آثار
تأليفات قطبالدّين رازى بسيار و بيشتر آنها در منطق و حكمت است، از جمله:
- شرح شمسيه؛
- شرح المطالع؛
- شرح الحاوي (در حكمت)؛
- شرح اشارات ابن سينا؛
- بحر الأصداف (حاشيه بر كشاف زمخشرى)؛
- تحفة الأشراف (حاشيه بر كشاف)؛
- المحاكمات بين شرحي الإشارات؛
- شرح قواعد الأحكام؛
- رسالهاى در تحقيق تصور و تصديق؛
- رسالة في تحقيق الكليات؛
- شرح المفتاح (نعمه، عبدالله، ص433).
منابع مقاله
نعمه، عبدالله، «فلاسفه شيعه»، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى، چاپ اول، 1367ش.
وابستهها
الالـهیات من المحاکمات بین شرحی الاشارات
الاشارات و التنبیهات (مع المحاکمات)
شرح الرسالة المعمولة في التصور و التصدیق و تعلیقاته
[[الحاشیة علی شروح الإشارات (الإشارات و شرح الإشارات -خواجه نصیرالدین طوسی - و شرح الشرح (قطب الدین رازی) و حاشیة الباغنوي)]]
تحرير القواعد المنطقية، شرح الرساله الشمسيه لنجمالدين عمر بن علي القزويني المعروف بالکاتبي (رحلي)