مداد الروح

مداد الروح

نام کتاب	مداد الروح
نام های دیگر کتاب	کلمات تسبر اغوار کل روح تائقه الی الیقظه
پدیدآورندگان	کورانی، حسین (مقدمه نويس) حمود، محمد عبدالله (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره
موضوع
ناشر	دار الولاء
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1430 هـ.ق یا 2009 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE16843AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

مداد الروح اثر شيخ محمدعبدالله حمود، پيرامون مبحث روح و نفس انسان و شيوه‌هاى مراقبت از آن، در سال 1427ق به زبان عربى نگارش شده است. شيخ حسين كورانى بر كتاب مقدمه نوشته است.

ساختار

كتاب، مشتمل بر مقدمه و پيشگفتار و 19 عنوان است. مؤلف سعى نموده در هر يك از قسمت‌هاى آن با آوردن آيات قرآن و كلام اهل بيت(ع) و موعظه‌ها و نصايح علماى بزرگ و عارفان كاملى مانند حضرت امام خمينى(ره) و قصه‌ها و عبرت‌هاى تاريخى، بر جذابيت كتاب بيفزايد.

گزارش محتوا

گفتارهاى مؤلف كتاب را مى‌توان در دو بخش گزارش نمود. در بخش اول كتاب، عوامل و اسبابى كه سبب غفلت روح و قلب و در بخش دوم، روش‌هاى مراقبت نفس از عوامل غفلت‌زا مورد بررسى قرار گرفته است.

بخش اول كتاب حاوى چند نكته مى‌باشد:

1- نويسنده مواردى كه اسباب غفلت انسان مى‌گردد را برشمرده كه عبارتند از: مغرور شدن در دنيا، ضايع كردن عمر، نعمت‌هاى الهى، شاكر نبودن، اطاعت نكردن خدا و رسول(ص) و اهل بيتش(ع)

2- مؤلف كتاب نتيجه بيدارى را رسيدن به مقام عبوديتو نتيجه غفلت را فراموش كردن خدا مى‌داند كه خود سبب فراموش شدن خود ايشان مى‌گرددو سرانجامى جز خسارت نفس براى انسان به دنبال ندارد

3- نويسنده تنها راه رسيدن به بيدارى معنوى را تفكر مى‌داند. هم‌چنانكه در روايات اسلامى تفكر به عنوان بهترين عبادات معرفى شده است

4-وى تنها عامل ضعف روحى آدمى را قساوت قلب دانسته و به بيان مواردى از تعبيرات قرآنى دراين‌باره پرداخته استايشان همچنين به بيان نشانه‌هايى از اين بيمارى روحى در روايات اهل بيت(ع) پرداخته استمؤلف امورى كه سبب قساوت قلب مى‌گردد را نيز متذكر شده كه از آن موارد تعلقات دنيوى و مادى و تبعيت از هواى نفس و ترك ذكر، كثرت مال، كثرت خوردن و نوشيدن و كثرت كلام مى‌باشد

5- مؤلف مهم‌ترين عواملى كه سبب جرأت آدمى در ارتكاب معاصى مى‌گردد را بيان نموده كه از آن جمله است: 1- حبّ دنيا، 2- مغرور شدن به كرم و فضل خداوند و عدم شكرگزارى او، 3- ضعف ايمان، 4- ضعف محبت، 5- كوچك شمردن معاصى

در بخش دوم كتاب، مؤلف به بيان روش‌هاى مراقبت از نفس براى گرفتار نشدن به دام گناه و اشتباه پرداخته است:

1- اينكه انسان خداوند را در هر زمان و مكانى حاضر بداند، سبب احساس نزديكى انسان به خدا مى‌گردد

2- توجه به اين‌كه اعمال انسان در پيشگاه مقدس پيامبر اسلام(ص) و ائمه معصومين(ع) عرضه مى‌گردد.

3- محاسبه نفس: اين كه انسان به‌طور مداوم اعمال و رفتار خود را مورد بررسى قرار دهد و ببيند چه توشه‌اى براى فرداى خود جمع‌آورى كرده است

4- حياى آدمى از خداوند پس از شناخت عظمت و قدرت او

5-تقوا از ديگر امورى است كه سبب تزكيه و تهذيب نفس مى‌شود كه اين خود سبب عدم وقوع نفس در محرمات مى‌گردد

6- خوف از خداوند، كه آدمى را از گناه باز مى‌دارد و از معاصى دور مى‌كند

7- تفكر در آثار گناه، كه از مهمترين آثار آن سياهى قلب، عدم استجابت دعا، نزول بلاء، عدم رغبت به عبادت و از بين رفتن نعمت، فراموشى علم، از بين رفتن قدرت تشخيص بين حق و باطل مى‌باشد

8- عدم اصرار بر گناه: اصرار ورزيدن بر گناه سبب نفوذ آن بر احساس و عقول و قلوب ما مى‌گردد و زشتى‌ها را در نظرمان خوب جلوه مى‌دهد و سبب كورى و كرى و ضلالت باطنى مى‌گردد

9- كوتاهى آرزوها: اصولاً درازى آرزوها بسيارى از گناهان را به دنبال دارد و سبب قساوت قلب و نيز فراموشى انسان و كفران نعمت‌ها مى‌شود

خلاصه كلام اين‌كه انسان بايد دائماً در فكر اين سفر باشد و در اين مدّت زمان محدود، وسايل مورد نياز رفتن را فراهم كند تا به سلامت به مقصد مقصود برسد. زيرا طول آرزوها از اسباب شقاوت آدمى در اين دنيا مى‌باشد

10- قرار دادن شيطان به عنوان دشمن خود: قلب انسان همانند دژى محكم است كه شيطان قصد نفوذ آن را دارد. به همين جهت لازم است بر آن درب‌هايى محكم قرار دهند تا جلوى هر نفوذى گرفته شود

مؤلف برخى از روش‌هاى خلاص شدن از مكر شيطان را بر اساس قرآن و روايات اهل بيت(ع) در روزه گرفتن، صدقه دادن، دوست داشتن خدا، استغفار بر گناهان، ترك غضب ورزيدن، فراوانى دوستان، نيكى به اولياى خدا و ذكر او، توكل ورزيدن و اخلاص و استعاذه به خداوند و خواندن ادعيه براى خلاص شدن از شيطان مى‌داند

11- خارج كردن دوستى دنيا از قلب: اين كه انسان زندگانى مادى و همه متعلقات آن را وسيله قرار دهد و هدف قرار ندهد؛ زيرا بدون هدف الهى براى زندگانى و عمر انسان قيمتى نمى‌باشدنتيجه كلام اين‌كه بدانيم دوستى خدا و دوستى دنيا قابل جمع در يك قلب نمى‌باشد.

وضعيت كتاب

فهرست محتويات و فهرست مصادر و مراجع كتاب، در پايان آن ذكر شده است. پاورقى‌ها به ذكر پاره‌اى از توضيحات و آدرس منابع روايات و نيز معرفى برخى شخصيت‌هاى موجود در كتاب اختصاص يافته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب

پیوندها

مطالعه کتاب مداد الروح در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور