ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌

ابوطالب کلیم کاشانی (متوفی 1061 یا 1062ق)، شاعر بزرگ قرن یازدهم هجری‌، از معاصرین صائب تبریزی.

ک‍ل‍ی‍م‌، اب‍وطال‍ب‌
NUR74929.jpg
ولادتقرن یازدهم یا اواخر قرن دهم
محل تولدهمدان
محل زندگیکاشان
رحلت1061 یا 1062ق
اطلاعات علمی
معاصرینصائب تبریزی
برخی آثاردیوان ابوطالب کلیم کاشانی

ولادت

وی در‌ اوایل‌ قرن یازدهم یا اواخر قرن دهم متولد شد[۱]. وی ظاهرا متولد همدان و تربیت‌شده کاشان بوده یا به‌عکس - چون هر دو صورت را نوشته‌اند - اما دوران‌ کمال‌ سن و کهولت و پیری را‌ در‌ هند گذرانده و همان جا مرده است[۲].

سفر به هند

وی پس از گذراندن تحصیلات‌ و طی‌ مقدمات‌ شاعری در آغاز کار توفیقی نیافت، اما پس از عزیمت به هند، تا آخر عمر شصت‌واندساله‌اش،‌ در آنجا گذراند و به حداکثر کامیابی مادی که یک شاعر در آن عصر‌ می‌توانست‌ دست‌ یابد - یعنی ملک‌الشعرایی دربار بابریان هند - رسید[۳].

وفات

وی به سال 1061 و یا 1062ق درگذشت[۴].

روحیات

کلیم مردی نیک‌نفس و گشاده‌دست بود؛ آنچه به‌عنوان صله می‌گرفت «صرف‌ فقرا‌» می‌کرد و برخلاف عده‌ای از رقیبانش که دچار بیماری حسادت و مردم‌آزاری یا کبر و غرور و رقابت‌های‌ ناسالم‌ بودند، با شاعران معاصرش همچون صائب و قدسی و سلیم و معصوم بهترین روابط را‌ داشت؛‌ چنان‌که‌ صائب گوید:

به‌غیر صائب و معصوم نکته‌سنج و کلیمدگر که زاهل سخن مهربان یکدگرند

و جالب‌ اینکه‌ کلیم‌ را با قدسی مشهدی و سلیم تهرانی یکجا به گور سپردند و غنی‌ کشمیری‌ به این مناسبت سرود:

عمرها در یاد او زیر زمینخاک بر سر کرد قدسی و سلیم‌
عاقبت‌ از اشتیاق یکدگرگشته‌اند این هر سه در یک جا مقیم[۵]

شهرت کلیم‌ میان‌ مردم به‌ ابیات و اشعار زیر است که تصادفا یا طبیعتا، مدخل خوبی است بر شناخت شعر و فکر شاعر:

بدنامی‌ حیات دو روزی نبود بیشآن‌هم کلیم با تو بگویم‌ چسان‌ گذشت‌
یک روز صرف بستن دل شد به این و آنروز دگر به کندن دل زین و آن گذشت[۶]

آثار

وی صاحب دیوان اشعار می‌باشد. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل، برخی از خصوصیات شعر وی می‌باشد[۷].

پانویس

  1. ر.ک: ذکاوتی قراگوزلو، علی‌رضا، ص29
  2. ر.ک: همان، ص30
  3. ر.ک: همان، ص29
  4. ر.ک: همان، ص29
  5. ر.ک: همان، ص29
  6. ر.ک: همان، ص30
  7. ر.ک: همان

منابع مقاله

ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «ابوطالب کلیم، شاعر حکیم و طنزآور»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، خرداد 1365- شماره 27.

وابسته‌ها