متون ادبی ـ تعلیمی با تأکید بر گلستان: تفاوت میان نسخه‌ها

ادبیات تعلیمی ادبیاتی است که چیزی را آموزش می‌دهد؛ خواه آن چیز علمی باشد و خواه اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و ...؛ بنابراین هر اثر ادبی‌ای که در جهت آموزش چیزی باشد، می‌توان ادبیات تعلیمی نامید. برای تمایز ادب تعلمی از دیگر آثار باید توجه داشت که «معمولاً این اصطلاح را وقتی به کار می‌برند که قصد و هدف نویسنده آشکارا تعلیم فنی باشد، مثل [[ألفیة إبن مالک في النحو و التصریف|الفیۀ ابن‌مالک]]». ادبیات تعلیمی ممکن است ویژگی‌های آثار تخیلی را نیز دارا باشد؛ یعنی مفهوم تعلیمی موردنظر را در قالب داستان یا نمایشی مجسم کند تا بر جاذبۀ آن بیفزاید و نیز به جنبۀ هنری آن بعدی دلپذیر بخشد؛ آثاری چون [[کلیله و دمنه]] و [[مرزبان‌نامه]] این‌گونه هستند. همچنین بسیاری از طنزها تعلیمی هستند؛ زیرا با شگردهای مختلف ریشخند بر آن‌اند که نظر خواننده را دربارۀ افراد، نهادها، دستاوردها و شیوه‌های مختلف رفتاری تغییر دهند.

نخستین اثر منظوم و مستقل فارسی در اخلاق، «[[پندنامۀ انوشیروان]]» است که بدایعی بلخی، معاصر سلطان محمود غزنوی آن را در بحر متقارب سروده است. ازآنجاکه متون کهن غالباً مبتنی بر خرد جمعی هستند، کمتر اثری را می‌توان یافت که در آن نشانه‌هایی از پند و اندرز و مباحث اخلاقی یافت نشود؛ برای نمونه در این آثار می‌توان جنبه‌هایی از اخلاقیات را یافت: اشعار [[رودکی، جعفر بن محمد|رودکی]]، [[ابوشکور بلخی]]، کسایی، [[دقیقی، محمد بن احمد|دقیقی]] و ...، [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامۀ فردوسی]]، حدیقۀ سنایی و دیگر آثار او و ... .