نصوص‌ صوفیة‌ غیر منشورة لشقیق‌ البلخی‌، ابن‌ عطا‌ء الادمی، النفری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - '( ' به '(')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۴۸: خط ۴۸:
پولس نویا یسوعی کلام نفّری در مواقف را در رساله دیگری با عنوان «اجزاء متفرقة» با افزودن شصت و دو موقف دیگر پی‌گرفته است. نفّری این مواقف را به نثر و کلام منظوم بیان نموده است. <ref>ر.ک: همان، ص277-237</ref>‏او پانزده سخن حکمت‌آمیز از نفّری را نیز در قالب نثر و نظم و با عنوان «قِسم الحِکَم» ضمیمه نموده است: نفّری در حکمت آخر می‌گوید: «رشک‌بُردن با هر چیزی، جز معرفت همراه می‌شود و معرفت از هر چیزی، جز ترس دوری می‌گزیند. ساختار هوای نفس چهار پایه دارد: فُزون‌خواهی؛ آزمندی؛ خودخواهی؛ آرزو.»<ref>ر.ک: همان، ص286-277</ref>‏
پولس نویا یسوعی کلام نفّری در مواقف را در رساله دیگری با عنوان «اجزاء متفرقة» با افزودن شصت و دو موقف دیگر پی‌گرفته است. نفّری این مواقف را به نثر و کلام منظوم بیان نموده است. <ref>ر.ک: همان، ص277-237</ref>‏او پانزده سخن حکمت‌آمیز از نفّری را نیز در قالب نثر و نظم و با عنوان «قِسم الحِکَم» ضمیمه نموده است: نفّری در حکمت آخر می‌گوید: «رشک‌بُردن با هر چیزی، جز معرفت همراه می‌شود و معرفت از هر چیزی، جز ترس دوری می‌گزیند. ساختار هوای نفس چهار پایه دارد: فُزون‌خواهی؛ آزمندی؛ خودخواهی؛ آرزو.»<ref>ر.ک: همان، ص286-277</ref>‏


پولس بحث دیگری از نفّری را با عنوان «مواقف و منجیات» عرضه نموده است که نوزده «بند» را در بر می‌گیرد. بیشتر این بندها با عبارت «وَ لَذِکرُ اللهِ أکبَرُ» آغاز می‌شوند. نفّری در آن‌ها از مقامات سخن گفته، ستایش پروردگار را به جا آورده است و با گفتارهایی در باب بندگی و جایگاه بندگان، معرفت، رؤیت، درخواست از پروردگار، کلمة الله و برشمردن حجاب‌ها رساله‌اش را به انجام رسانده است.<ref>ر.ک: همان، ص307-287</ref>‏نمونه‌ای از نگارش او چنین است: «پروردگارم کُتبش را نوشت و ساختار استواری به آن‌ها بخشید. پروردگارم کُتبش را محکم نمود و مُتقنشان ساخت. پروردگارم کُتبش را اِتقان داد و تعریبشان کرد. پروردگارم کُتبش را تعریب نمود و شناساندشان. پروردگارم کُتبش را شناساند و تفصیلشان داد. پروردگارم کُتبش را تفصیل داد و لزومشان بخشید. پروردگارم کُتبش را واجب گردانید و به اِجمالشان آورد. پروردگارم کُتبش را گِرد آورد و فزونی‌شان داد. پروردگارم کُتبش را عزیز گردانید و پاکیزه‌شان نمود. پروردگارم کُتبش را پاکیزه نمود و بزرگشان شمرد. پروردگارم کُتبش را گرامی داشت و بالایشان بُرد. پروردگارم کُتبش را رفعت داد و درخشانشان کرد. پروردگارم کُتبش را نورانی نمود و شریفشان داشت. ...پس کتاب‌های پروردگارم زبان‌ها است و زبان پروردگارم فریضه‌های او است و فرایض پروردگارم حد و مرزهای او است و مزرهای پروردگارم حرم او است و حرم پروردگارم محارم او است و محارم پروردگارم درگاه او است. ...نام‌ها در برابر نام او زبون‌اند ...و گفته‌ها در برابر سخنش خوار اند... .<ref>ر.ک: همان، ص303-302</ref>‏
پولس بحث دیگری از نفّری را با عنوان «مواقف و منجیات» عرضه نموده است که نوزده «بند» را در بر می‌گیرد. بیشتر این بندها با عبارت «وَ لَذِکرُ اللهِ أکبَرُ» آغاز می‌شوند. نفّری در آن‌ها از مقامات سخن گفته، ستایش پروردگار را به جا آورده است و با گفتارهایی در باب بندگی و جایگاه بندگان، معرفت، رؤیت، درخواست از پروردگار، کلمة الله و برشمردن حجاب‌ها رساله‌اش را به انجام رسانده است.<ref>ر.ک: همان، ص307-287</ref>‏نمونه‌ای از نگارش او چنین است: «پروردگارم کُتبش را نوشت و ساختار استواری به آن‌ها بخشید. پروردگارم کُتبش را محکم نمود و مُتقنشان ساخت. پروردگارم کُتبش را اِتقان داد و تعریبشان کرد. پروردگارم کُتبش را تعریب نمود و شناساندشان. پروردگارم کُتبش را شناساند و تفصیلشان داد. پروردگارم کُتبش را تفصیل داد و لزومشان بخشید. پروردگارم کُتبش را واجب گردانید و به اِجمالشان آورد. پروردگارم کُتبش را گِرد آورد و فزونی‌شان داد. پروردگارم کُتبش را عزیز گردانید و پاکیزه‌شان نمود. پروردگارم کُتبش را پاکیزه نمود و بزرگشان شمرد. پروردگارم کُتبش را گرامی داشت و بالایشان بُرد. پروردگارم کُتبش را رفعت داد و درخشانشان کرد. پروردگارم کُتبش را نورانی نمود و شریفشان داشت....پس کتاب‌های پروردگارم زبان‌ها است و زبان پروردگارم فریضه‌های او است و فرایض پروردگارم حد و مرزهای او است و مزرهای پروردگارم حرم او است و حرم پروردگارم محارم او است و محارم پروردگارم درگاه او است....نام‌ها در برابر نام او زبون‌اند...و گفته‌ها در برابر سخنش خوار اند....<ref>ر.ک: همان، ص303-302</ref>‏


[[نفری، محمد بن عبدالجبار|نفری]] در بخش پایانی کتاب، بابی را با عنوان «باب الخواطر و مقالة فی المحبة» گشوده است.<ref>ر.ک: همان، ص316-310</ref>‏او در باب الخواطر، از «دل» و اقسام آن سخن می‌گوید. شیوۀ سخن او در این باب چنین است: «آنچه به دل در آید، دگرگون‌کنندۀ آن است و فقط دل (و نه چیز دیگری) جای آن‌ خاطره‌ها است. دگرگونی دو قسم است: پسندیده و نکوهیده. قسم سومی میان آن دو نیست. محمود هر آن چیزی است که [خَلق را] به حق می‌خواند و مذموم هر آن چیزی است که [ایشان را] به هوا بخواند... .»<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>‏نفّری در «مقالة فی المحبة»، سخنان شگفت‌آوری در باب مَحبت گفته است. او در پایان این گفتار پرسش‌هایی را در باب نظربازی مُحب و محبوب آورده و پاسخ آن‌ها را داده است.<ref>ر.ک: همان، ص324-317</ref>‏
[[نفری، محمد بن عبدالجبار|نفری]] در بخش پایانی کتاب، بابی را با عنوان «باب الخواطر و مقالة فی المحبة» گشوده است.<ref>ر.ک: همان، ص316-310</ref>‏او در باب الخواطر، از «دل» و اقسام آن سخن می‌گوید. شیوۀ سخن او در این باب چنین است: «آنچه به دل در آید، دگرگون‌کنندۀ آن است و فقط دل (و نه چیز دیگری) جای آن‌ خاطره‌ها است. دگرگونی دو قسم است: پسندیده و نکوهیده. قسم سومی میان آن دو نیست. محمود هر آن چیزی است که [خَلق را] به حق می‌خواند و مذموم هر آن چیزی است که [ایشان را] به هوا بخواند....»<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>‏نفّری در «مقالة فی المحبة»، سخنان شگفت‌آوری در باب مَحبت گفته است. او در پایان این گفتار پرسش‌هایی را در باب نظربازی مُحب و محبوب آورده و پاسخ آن‌ها را داده است.<ref>ر.ک: همان، ص324-317</ref>‏


پولس کتاب «آداب العبادات» را از مخزن کتابخانه توبکانی، «تفسیر ابن عطا» را از درون متن «حقایق التفسیر» [[سلمی، محمد بن حسین|ابو عبدالرحمان سلمی]] و گفتارهای نفّری را از میان نسخه‌هایی که «آربری» در مجله الدراسات الاسیاویة الإفریقیة منتشر کرده بوده است و نیز از نسخه «یوسف‌آغا»، «حجی محمود»، «کتابخانه ملک (تهران)» به دست آورده<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12-11</ref>‏و فهرست تفصیلی از این اثر را در پایان کتاب درج نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص343-325</ref>‏
پولس کتاب «آداب العبادات» را از مخزن کتابخانه توبکانی، «تفسیر ابن عطا» را از درون متن «حقایق التفسیر» [[سلمی، محمد بن حسین|ابو عبدالرحمان سلمی]] و گفتارهای نفّری را از میان نسخه‌هایی که «آربری» در مجله الدراسات الاسیاویة الإفریقیة منتشر کرده بوده است و نیز از نسخه «یوسف‌آغا»، «حجی محمود»، «کتابخانه ملک (تهران)» به دست آورده<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12-11</ref>‏و فهرست تفصیلی از این اثر را در پایان کتاب درج نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص343-325</ref>‏