شرح حال، آثار و مقام عرفانی کمیل بن زیاد نخعی: تفاوت میان نسخه‌ها

ساختار کتاب در شامل مقدمه شیخ الاسلامی، چکیده، مقدمه مؤلف و سه بخش کلی، واژه‌نامه و فهرستهای مختلف است.

بخش اول درباره شرح حال کمیل است. این بخش به شرح زندگی کمیل بن زیاد نخعی، از تولد تا شهادت وی در سال ۸۳ هجری، در پنج فصل می‌پردازد.<ref>چکیده، ص13؛ مقدمه مؤلف، ص 16 </ref>نویسنده در ابتدا مطالبی درباره تولد کمیل و اختلاف نظر در مورد تاریخ دقیق آن، سپس شهادت وی مطرح کرده است. وی ضمن اشاره به ایمان آوردن مردم یمن و تمجید پیامبر(ص) از آنان به پرورش کمیل توسط حضرت علی (ع) اشاره کرده است.<ref> ر.ک: متن کتاب، ص 18- 22 </ref>سپس حضور کمیل در زمان خلافت خلفای سه‌گانه (ابوبکر، عمر و عثمان) و نقش وی در برخی از وقایع<ref> ر.ک: همان، ص23- 49 </ref>و حضور و نقش وی در دوران امامت حضرت علی(ع) و مشارکت او در برخی از نبردها پرداخته است.<ref> ر.ک: همان، ص50- 69 </ref> در پایان شرح حال کمیل در زمان سایر ائمه (ع )و شهادت او به دست حجاج بن یوسف ثقفی ذکر شده است.<ref> ر.ک: همان، ص70- 76</ref>

بخش دوم درباره آثار کمیل است. مطالب این بخش در هفت فصل، شامل چندین حدیث و وصیت و دعای آموزش داده شده توسط حضرت علی (ع) به کمیل بوده و به مناسبت توضیحات و شرح‌هایی برآنها ارائه گردیده است.<ref> چکیده، ص13؛ مقدمه مؤلف، ص16</ref>

در چهار فصل این بخش به ترتیب نخست «حدیث حقیقت» مطرح شده است.<ref> ر.ک: متن کتاب، ص 78- 80 </ref>نویسنده ضمن معرفی مختصر کتابهایی که شرح‌هایی در مورد حدیث یاد شده نوشته‌اند،<ref> ر.ک: همان، ص80 - 99 </ref>به تفصیل به شرح‌های ملا عبد الله زنوزی پرداخته و خلاصه‌ای از آنها را آورده است.<ref> ر.ک: همان، ص99- 119 </ref>وی همچنین به کتاب‌های دیگری که این حدیث را شرح نموده‌اند اشاره کرده است. <ref> ر.ک: همان، ص119- 124</ref>در فصل‌های بعدی به «حدیث نفس» و شرح‌های آن،<ref> ر.ک: همان، ص125- 139</ref>«حدیث قلوب» ترجمه، شرح‌های مختلف بر آن و کتابهایی که آن را نقل کرده‌اند، پرداخته شده است.<ref> ر.ک: همان، ص140- 154 </ref>همچنین از«حدیث عزت و گمنامی» و شرح آن<ref> ر.ک: همان، ص155- 160</ref>به اضافه احادیث دیگری از حضرت علی (ع) در خطاب به کمیل و وصیت آن حضرت به وی، سخن به میان آمده است. <ref> ر.ک: همان، ص161- 182</ref>دعای کمیل با معرفی ترجمه‌ها و شرح‌های مختلف آن مطالب پایانی این بخش را تشکیل داده است.<ref>ر.ک: همان، ص183- 190</ref>

بخش سوم به مقام عرفانی کمیل اختصاص یافته است. در این بخش در هفت فصل آراء دانشمندان و عرفا درباره مقام وی نقل و نقد و بررسی شده است. همچنین جایگاه وی به عنوان یکی از اصحاب خاص حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) مورد توجه قرار گرفته و به شرح صاحب سر بودن وی پرداخته شده است.<ref> چکیده، ص13؛ مقدمه مؤلف، ص16</ref>