معالي السبطين في أحوال الحسن و الحسين صلوات‌الله‌وسلامه‌عليهما: تفاوت میان نسخه‌ها

'''معالي السبطين في أحوال الحسن و الحسين صلوات‌الله‌وسلامه‌عليهما'''، به زبان عربی، تألیف محمدمهدی حائری مازندرانی (۱۳۰۲-۱۳۸۵ق)، از خطیبان شیعه در کربلا، درباره زندگی دو سبط رسول خدا(ص) امام حسن و امام حسین(ع) است.

حائری در مقدمه کوتاه خود یادآور می‌شود که بعد از چاپ کتاب الكوكب الدري درباره زندگی پیامبر(ص)، حضرت امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) و کتاب شجرة الطوبی، قصد کرده است درباره احوال دو امام همام(ع)، امام حسن و امام حسین(ع) نیز تألیفی داشته باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص‌3</ref>.

نویسنده، جزء اول کتاب را به شرح ‌حال امام حسن(ع) در دوازده مجلس و یک بخش پایانی، اختصاص داده است. مطالب مجالس را به ولادت تا یایان شهادت حضرت مخصوص کرده و صفات، کرامات، سجایای اخلاقی، اصحاب، صلح با معاویه و وصیت آن حضرت را بازگو کرده است. در بخش پایانی نیز به مصائب حضرت اشاره دارد.

وی جزء دوم کتاب را به امام حسین(ع) اختصاص داده است

وی در مورد زندگی امام حسین(ع) تلاش کرده مطالب تاریخی، حدیثی و... را به‌گونه‌ای نقل کند تا زمینه مناسبی را برای گزارش مقتل و وقایع عاشورا فراهم آورد.

در مجموع می‌توان گفت: "معالي السبطين، کتابی است کامل و جامع برای خطیبان منبر امام حسین(ع) و همچون سرچشمه صاف و زلالی است برای مداحان و ذاکران ابی‌عبدالله(ع) <ref>"ر.ک: کوشاری، رضا، ص‌13</ref>.

"مؤلف خود را حتی ملزم به این‌ نمی‌‌داند که سخنانش را از کتاب ها نقل کند و یا منبع و مأخذ حرفش‌ را‌ اگرچه‌ با اشارتی مختصر، یادآوری کند... و مواردی که مآخذ و منابع خود را نام می‌برد، بیشتر از کتاب‌های نامعتبر و غیر مستند است که در این میان، بیشترین‌ سهم‌ را‌ أسرار الشهادة دربندی و منتخب طریحی و بحار الأنوار دارند. افزون بر این سه کتاب‌، مآخذ‌ دیگرش نیز در سطح آنها و یا حتی کمتر از آنها دیده می‌شوند؛ مانند: روضَة الشهداء   کاشفی، نور العين، معدن البكاء، تظلم الزهراء، إيقاد القلوب، منتخب التواريخ، كامل التواريخ، كشکول بحرانی، روضة الصفا، رياض الشهادة، مدينة المعاجز، عوالم العلوم، مقتل ابومخنف، ناسخ التواريخ، أنوار الهداية، التبر المذاب و مهيج الأحزان نیز استفاده کرده است.�وی همچنین گاهی از مناقب، الإرشاد، الأمالي، عدة الشهور، کبریت احمر، خصائص الحسینیه، نفس المهموم و سفينة البحار نقل کرده است <ref>"ر.ک: آلاندوزلی، محمد، ص‌170</ref>.

قاضی طباطبایی می‌نویسد: "به نقلیات کتاب معالي السبطين از هر جهت چندان اعتماد نیست، مگر اینکه مدارک و مصادر نقلیات خودش را نشان داده و ذکر کند و از کتبی نیست که آن را بتوان مدرک نقل قرار داد. با مؤلف آن مرحوم آقای حاج شیخ مهدی مازندرانی آشنایی و مکاتبه داشتم و در کتاب نام‌برده‌اش صحیح و ضعیف را به‌هم آمیخته و بر ناظر بر کتابش لازم است که دقت کند و صحیح را از سقیم در آن کتاب تشخیص دهد" <ref>ر.ک: همان؛ قاضی طباطبایی، محمدعلی، ص‌206</ref>.

# مرتضی فهیم کرمانی، بخش مربوط به امام حسین(ع) را ترجمه کرده است که توسط انتشارات صحیفه خرد در سال 1391 به چاپ دوم خود رسید.