۱۹٬۵۰۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR23794J1.jpg | عنوان = عقلاء المجانين | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = نیشابوری، حسن بن محمد (نويسنده) زغلول، ابو هاجر محمدسعید (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /ن9ع7 2792 PJA...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''عقلاء المجانین'''، نوشته ابوالقاسم حسن بن محمد بن حبیب نیشابوری (متوفی 406ق) است. او تحقیقی | '''عقلاء المجانین'''، نوشته [[نیشابوری، حسن بن محمد|ابوالقاسم حسن بن محمد بن حبیب نیشابوری]] (متوفی 406ق) است. او تحقیقی درباره «دیوانگی» و احوال بیش از صد تن از نامدارانی که در جهان اسلام تا سدۀ چهارم هجری دیوانه انگاشته شدهاند، انجام داده است. این کتاب به کوشش و پاورقیهای «ابوهاجر محمدسعید بن بسیونی زغلول» عرضه شده است. | ||
==محتوای کتاب== | ==محتوای کتاب== | ||
موضوع«عقلاء مجانين» يا «فرزانگان ديوانه» يكى از مباحث مهمى است كه در فرهنگ اسلامى و ادب فارسى جايگاه ويژهاى دارد. دراينباره، در آثار برخى از بزرگان نظريههاى خاصى ديدهمىشود. | موضوع«عقلاء مجانين» يا «فرزانگان ديوانه» يكى از مباحث مهمى است كه در فرهنگ اسلامى و ادب فارسى جايگاه ويژهاى دارد. دراينباره، در آثار برخى از بزرگان نظريههاى خاصى ديدهمىشود. | ||
کتاب نیشابوری نخستین اثری است كه ویژۀ احـوال فرزانگان ديوانه و جنوننمایی ایشان نوشتهشدهاست. نمود این رفتار دلایل بسیاری داشته است؛ برخی سیاسی بوده، برخی برای فرار از پذیرش مسئولیت و گاهی نیز با اهداف تربیتی انجاممیشدهاست. البته «دیوانگی» در این اثر بیشتر مبنای تعلیمات صوفیانه شده و بیشتر شخصیتهای کتاب، جنون را پوششی برای نشر آموزههای صوفیانه قرار دادهاند<ref>ر.ک: حسینی، حسین، ص2-6،1</ref> | کتاب نیشابوری نخستین اثری است كه ویژۀ احـوال فرزانگان ديوانه و جنوننمایی ایشان نوشتهشدهاست. نمود این رفتار دلایل بسیاری داشته است؛ برخی سیاسی بوده، برخی برای فرار از پذیرش مسئولیت و گاهی نیز با اهداف تربیتی انجاممیشدهاست. البته «دیوانگی» در این اثر بیشتر مبنای تعلیمات صوفیانه شده و بیشتر شخصیتهای کتاب، جنون را پوششی برای نشر آموزههای صوفیانه قرار دادهاند<ref>ر.ک: حسینی، حسین، ص2-6،1</ref>. | ||
نيشابورى پس از حمد و ثناى خداوند، بخشى از كتاب را به تحليل مفاهيمى همچون «عقل» و «جنون» ویژه نموده است. او مىگويد: هر پديدهاى در جهان هستى داراى ضدى است كه با آن شناخته مىشود؛ توانايى با «عجز»، جوانى با «پيرى» و زندگی با «مرگ» نمونهای از آنهاست. همانگونه كه صفات اهل دنيا به اضداد خود آميخته است، عقل نيز با جنون همراه است، نيشابورى باور دارد كه هيچ خردمندى را نمىتوان يافت كه از نوعى ديوانگى برخوردار نباشد. او با بيان دلايلى و با ذكر چند روايت، «جنون» را نافرمانى خدا مىداند و پس از بحث كوتاهى دراينباره مىنويسد: هركسى برخلاف سُنن اجتماعى حركت كند و عادات میان مردم را انكار نمايد، ديوانه خوانده مىشود... و چون پیامبران نيز سنتشكن بودهاند، آنان را «مجنون» مىناميدند... اما از ديدگاه اهل حقيقت، مجنون كسى است كه به دنياى فانى تكيهمىكند و براى رسيدن به آن مىكوشد، بنابراين، دنياپرستان ديوانگان واقعىاند». | نيشابورى پس از حمد و ثناى خداوند، بخشى از كتاب را به تحليل مفاهيمى همچون «عقل» و «جنون» ویژه نموده است. او مىگويد: هر پديدهاى در جهان هستى داراى ضدى است كه با آن شناخته مىشود؛ توانايى با «عجز»، جوانى با «پيرى» و زندگی با «مرگ» نمونهای از آنهاست. همانگونه كه صفات اهل دنيا به اضداد خود آميخته است، عقل نيز با جنون همراه است، نيشابورى باور دارد كه هيچ خردمندى را نمىتوان يافت كه از نوعى ديوانگى برخوردار نباشد. او با بيان دلايلى و با ذكر چند روايت، «جنون» را نافرمانى خدا مىداند و پس از بحث كوتاهى دراينباره مىنويسد: هركسى برخلاف سُنن اجتماعى حركت كند و عادات میان مردم را انكار نمايد، ديوانه خوانده مىشود... و چون پیامبران نيز سنتشكن بودهاند، آنان را «مجنون» مىناميدند... اما از ديدگاه اهل حقيقت، مجنون كسى است كه به دنياى فانى تكيهمىكند و براى رسيدن به آن مىكوشد، بنابراين، دنياپرستان ديوانگان واقعىاند». | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# حسینی، حسین «نقد و تحلیل دیدگاههایی | # حسینی، حسین «نقد و تحلیل دیدگاههایی درباره عُقلاء مجانین»، نثرپژوهی ادب فارسی، زمستان 1377 و بهار 1378 - شماره 9 و 10 | ||
https://www، noormags، ir/view/fa/articlepage/314538 | https://www، noormags، ir/view/fa/articlepage/314538 | ||