۱۴۶٬۰۳۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ الکشف (جعفر بن منصور الیمن) را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به الکشف: تأويل إسماعيلي لآيات القرآن منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الکشف [تأویل إسماعیلی لآیات القرآن]''' منسوب به عالم و داعی اسماعیلی، جعفر بن منصور الیمن (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری)، کتابی است دربردارنده شش رساله (دفتر)، در تأویل باطنی قرآن کریم. | '''الکشف [تأویل إسماعیلی لآیات القرآن]''' منسوب به عالم و داعی اسماعیلی، [[یمنی، جعفر بن منصور|جعفر بن منصور الیمن]] (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری)، کتابی است دربردارنده شش رساله (دفتر)، در تأویل باطنی قرآن کریم. | ||
از زمان انتشار کتاب، تردیدهایی درباره انتساب آن به جعفر بن | از زمان انتشار کتاب، تردیدهایی درباره انتساب آن به [[یمنی، جعفر بن منصور|جعفر بن منصور]]، از سوی محققان ابراز شده و برخی معتقدند که این کتاب نمیتواند از او باشد. این کتاب در واقع شامل شش دفتر است با ساختارها و گاه موضوعات متنوع و طبعاً با ریشهها و مبانی گاه متفاوت. ماهیت بیشتر این دفاتر با یکدیگر تفاوت دارد و زمان تحریر آنها هم متفاوت است؛ گو اینکه برخی از آنها آشکارا مورد اصلاحات و الحاقات بعدی قرار گرفتهاند تا با عقاید مسلط پسینی فاطمیان هماهنگ شوند. برخی از این نوشتهها نه تنها نوشتههایی پیشا فاطمیاند، بلکه اساساً ارتباطی مستقیم با محافل دعوت آغازین اسماعیلی- قرمطی در عراق و یمن و یا شام هم ندارند، بلکه تنها احتمالاً از سوی آنها بعداً مورد بهرهبرداری قرار گرفته است<ref>انصاری، حسن</ref>. | ||
این کتاب، مجموعهای از تفاسیر آیات متعدد قرآن است که پیش از آن، نویسنده از خواننده سوگند رازداری گرفته است. موضوعات این تفاسیر، عبارتند از وصایت و امامت امام علی(ع) و شش تن از فرزندان او، رجعت امام علی(ع) قبل از قیامت، ظهور امام هفتم که مهدی قائم(عج) و ذات و صفات خداوند و اسرار حروف و معنای باطن احکام شرع همراه با وجوب تعبد به ظاهر لفظ احکام<ref>مقدمه ناشر، صفحه ب</ref>. | این کتاب، مجموعهای از تفاسیر آیات متعدد قرآن است که پیش از آن، نویسنده از خواننده سوگند رازداری گرفته است. موضوعات این تفاسیر، عبارتند از وصایت و امامت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و شش تن از فرزندان او، رجعت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] قبل از قیامت، ظهور امام هفتم که مهدی قائم(عج) و ذات و صفات خداوند و اسرار حروف و معنای باطن احکام شرع همراه با وجوب تعبد به ظاهر لفظ احکام<ref>مقدمه ناشر، صفحه ب</ref>. | ||
==رساله اول== | ==رساله اول== | ||
بیشتر مطالب این رساله، در اثبات امامت امام علی(ع) و طعن به مخالفان ایشان و ظهور مهدی(عج) است<ref>همان</ref>. | بیشتر مطالب این رساله، در اثبات امامت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و طعن به مخالفان ایشان و ظهور مهدی(عج) است<ref>همان</ref>. | ||
این روساله، در واقع نوشتهای است متعلق به گرایشی از گرایشات مختلف غالیان شیعی در کوفه که ادبیات آنان به همراه ادبیات بسیاری دیگر از طیفهای شیعی و امامی و غالی در اواخر سده سوم و بیشتر سده چهارم کم و بیش در اختیار گروهای مختلف شیعی امامی (به معنی غیر زیدی) قرار گرفت و به تدریج بخشهایی از آن گرایشات و ادبیات مکتوب در طیفهای مختلف شیعی و به ویژه گروههای غلات داخل و آمیخته شد. عناصر اصلی این رساله، جزء «میراث مشترک» طیفهای گوناگون شیعی و امامی در شکلهای مختلف آن در دوران نیمه دوم سده سوم قمری است و از مفاهیم و اصطلاحات مشترکی سخن میراند. این نوشته به عنوان نمونهای ارزشمند از نحوه تلقی طیفی از گرایشهای باطنی محور و غالیان شیعی از پارهای از مفاهیم شیعی است<ref>انصاری،حسن</ref>. | این روساله، در واقع نوشتهای است متعلق به گرایشی از گرایشات مختلف غالیان شیعی در کوفه که ادبیات آنان به همراه ادبیات بسیاری دیگر از طیفهای شیعی و امامی و غالی در اواخر سده سوم و بیشتر سده چهارم کم و بیش در اختیار گروهای مختلف شیعی امامی (به معنی غیر زیدی) قرار گرفت و به تدریج بخشهایی از آن گرایشات و ادبیات مکتوب در طیفهای مختلف شیعی و به ویژه گروههای غلات داخل و آمیخته شد. عناصر اصلی این رساله، جزء «میراث مشترک» طیفهای گوناگون شیعی و امامی در شکلهای مختلف آن در دوران نیمه دوم سده سوم قمری است و از مفاهیم و اصطلاحات مشترکی سخن میراند. این نوشته به عنوان نمونهای ارزشمند از نحوه تلقی طیفی از گرایشهای باطنی محور و غالیان شیعی از پارهای از مفاهیم شیعی است<ref>انصاری،حسن</ref>. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==رساله سوم== | ==رساله سوم== | ||
در این رساله، گفتار مجددا به اثبات امامت امام علی(ع) و نقد مخالفان ایشان بازگشته و سپس، به بیان مقام پیروان آن حضرت از جمله مقداد، ابوذر و سلمان پرداخته شده و در مواردی نیز به رساله نخست، اشاره شده است<ref>مقدمه ناشر،صفحه ب-ج</ref>. این رساله به احتمال قوی در حدود دهههای پایانی سده سوم و درست همزمان با گسترش دعوت اسماعیلی و دعوت آنان به «ظهور قائم» تدوین شده است و برای آشنایی با اهمیت جایگاه قائمیت برای آنان و بهرهوری از مفاهیمی مرتبط در میان گروههای دیگر شیعی در آن دوران و از جمله گروههایی از فطحیه و یا ریشهدار در ادبیات واقفه و نیز شماری از غلات شیعه، کمال اهمیت را دارد<ref>انصاری،حسن</ref>. | در این رساله، گفتار مجددا به اثبات امامت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و نقد مخالفان ایشان بازگشته و سپس، به بیان مقام پیروان آن حضرت از جمله مقداد، ابوذر و سلمان پرداخته شده و در مواردی نیز به رساله نخست، اشاره شده است<ref>مقدمه ناشر،صفحه ب-ج</ref>. این رساله به احتمال قوی در حدود دهههای پایانی سده سوم و درست همزمان با گسترش دعوت اسماعیلی و دعوت آنان به «ظهور قائم» تدوین شده است و برای آشنایی با اهمیت جایگاه قائمیت برای آنان و بهرهوری از مفاهیمی مرتبط در میان گروههای دیگر شیعی در آن دوران و از جمله گروههایی از فطحیه و یا ریشهدار در ادبیات واقفه و نیز شماری از غلات شیعه، کمال اهمیت را دارد<ref>انصاری،حسن</ref>. | ||
==رساله چهارم== | ==رساله چهارم== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==رساله ششم== | ==رساله ششم== | ||
این رساله نیز درباره اثبات امامت حضرت علی(ع) است<ref>همان</ref>. | این رساله نیز درباره اثبات امامت [[امام علی علیهالسلام|حضرت علی(ع)]] است<ref>همان</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||