شرح عبداللطيف عباسی بر حديقه سنايی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شرح عبداللطیف عباسی بر حدیقه سنایی مسمی به لطایف الحدایق'''، شرحی است از عبداللطیف عباسی (متوفی 1049ق/ 1639م) بر «حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة» سنایی (465 یا 473- 525 یا 545ق) که با مقدمه، تصحیح و تعلیق محمدرضا یوسفی و محسن محمدی، منتشر شده است.
'''شرح عبداللطیف عباسی بر حدیقه سنایی مسمی به لطایف الحدایق'''، شرحی است از [[عباسی، عبداللطیف|عبداللطیف عباسی]] (متوفی 1049ق/ 1639م) بر «[[حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة]]» [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]] (465 یا 473- 525 یا 545ق) که با مقدمه، تصحیح و تعلیق [[یوسفی، محمدرضا|محمدرضا یوسفی]] و [[محمدی، محسن|محسن محمدی]]، منتشر شده است.


برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این شرح را می‌توان در مؤلفه‌های زیر، بررسی نمود:
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این شرح را می‌توان در مؤلفه‌های زیر، بررسی نمود:
خط ۳۳: خط ۳۳:
# ساختار این شرح با سایر شروح متفاوت است و عباسی طبق دانسته‌های خود و میزان آشنایی که با سنایی و حدیقه داشته، برخی ابیات را شرح داده است. در بعضی ابیات، فقط یکی دو لغت را معنی نموده است و اذعان داشته که محتاج به تشریح نیست. در بعضی موارد نیز یک بیت را مفصل و از روایاتی گوناگون با احتمالاتی که در اثر قرائت‌های متفاوت یک بیت ممکن است به ذهن برسد، توضیح داده است.
# ساختار این شرح با سایر شروح متفاوت است و عباسی طبق دانسته‌های خود و میزان آشنایی که با سنایی و حدیقه داشته، برخی ابیات را شرح داده است. در بعضی ابیات، فقط یکی دو لغت را معنی نموده است و اذعان داشته که محتاج به تشریح نیست. در بعضی موارد نیز یک بیت را مفصل و از روایاتی گوناگون با احتمالاتی که در اثر قرائت‌های متفاوت یک بیت ممکن است به ذهن برسد، توضیح داده است.
# لغات حدیقه را معمولا از کتاب «لطایف اللغات» که اثر دیگر مؤلف بوده است، نقل کرده که در متن با علامت «لط» و «لطا» مشخص است.
# لغات حدیقه را معمولا از کتاب «لطایف اللغات» که اثر دیگر مؤلف بوده است، نقل کرده که در متن با علامت «لط» و «لطا» مشخص است.
# جابه‌جا از شواهد شعری از شاعران مشهوری همچون مولوی و سعدی و حافظ بهره برده؛ گاه نیز شواهدی به‌خصوص در معانی شاذ و نادر برخی کلمات از اشعار شاعران ناآشنایی مثل نادم گیلانی و پرتوی استفاده کرده است.
# جابه‌جا از شواهد شعری از شاعران مشهوری همچون [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] بهره برده؛ گاه نیز شواهدی به‌خصوص در معانی شاذ و نادر برخی کلمات از اشعار شاعران ناآشنایی مثل نادم گیلانی و پرتوی استفاده کرده است.
# عناصر لهجه‌ای و زبانی در نثر عباسی مشاهده می‌شود؛ مثلا در ارجاع آیات قرآنی، از عبارت سی‌پاره استفاده نموده، آیات را به آیه آغاز هر جزو قرآن ارجاع می‌دهد.
# عناصر لهجه‌ای و زبانی در نثر عباسی مشاهده می‌شود؛ مثلا در ارجاع آیات قرآنی، از عبارت سی‌پاره استفاده نموده، آیات را به آیه آغاز هر جزو قرآن ارجاع می‌دهد.
# ازآنجاکه عباسی بر مثنوی مولوی نیز شرح نوشته، اشراف خوبی نسبت به هر دو اثر دارد و در مقایسه حدیقه و مثنوی گفته است: «میانه این دو کتاب عموم و خصوص مطلق توان قرار داد که مثنوی اعم مطلق باشد و حدیقه اخص؛ چه آنچه در حدیقه هست، در مثنوی به شرح و بسط تمام یافته می‌شود... پس حدیقه را به‌منزله متن و مثنوی را به‌مثابه شرح گوییم هم می‌سزد و اگر گوییم طرف قال و رتبه شعری حدیقه رجحان دارد و جانب حال مثنوی اقوی است، هم خالی از جرئتی و جسارتی نیست»<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، صفحه پنجاه‌وهفت - پنجاه وهشت</ref>.
# ازآنجاکه عباسی بر مثنوی مولوی نیز شرح نوشته، اشراف خوبی نسبت به هر دو اثر دارد و در مقایسه حدیقه و مثنوی گفته است: «میانه این دو کتاب عموم و خصوص مطلق توان قرار داد که مثنوی اعم مطلق باشد و حدیقه اخص؛ چه آنچه در حدیقه هست، در مثنوی به شرح و بسط تمام یافته می‌شود... پس حدیقه را به‌منزله متن و مثنوی را به‌مثابه شرح گوییم هم می‌سزد و اگر گوییم طرف قال و رتبه شعری حدیقه رجحان دارد و جانب حال مثنوی اقوی است، هم خالی از جرئتی و جسارتی نیست»<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، صفحه پنجاه‌وهفت - پنجاه وهشت</ref>.