دیوان اولو عارف چلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دیوان اولو عارف چلبی''' تألیف اولو عارف چلبی، مصحح متن ابراهیم کونت، محمد وانلی اوغلو، توفیق هاشم‌پور سبحانی؛ موضوعات به‌کاررفته در دیوان اولیا عارف چلبی را می‌توان به این ترتیب برشمرد: گذرابودن جهان، عشق و ضرورت پرهیز از تکبر و دورویی.

اولو عارف چلبی نوۀ مولانا جلال‌الدین و پسر بزرگ سلطان ولد، مادرش فاطمه‌خاتون دختر صلاح‌الدین زرکوب است. فرزندان پیش از عارف چلبی یا مرده به دنیا آمده‌اند یا در سنین کودکی فوت کرده‌اند؛ تولد اولو عارف سبب شد که در خانواده که در رأس آنان حضرت مولانا بود، شادی عظیمی پیدا شود.

نام عارف چلبی همچون پدرش جزء نام‌هایی است که در پیدایش آیین مولویه دارای اهمیت است. «مناقب العارفین» هم که کهن‌ترین اطلاعات دربارۀ مولانا و مولویه را دارد، به دستور اولو عارف به دست احمد افلاکی تدوین شده است. چلبی با وجود گردآوردن دیوان و ارائۀ نظرات خود، متصوف و انسانی اندیشمند بود که دیدگاه مدنی و فرهنگی را نورانی کرده است.

عارف چلبی در سال 670 قمری در قونیه به دنیا آمده است. دربارۀ نام او احمد افلاکی می‌نویسد: «روزی حضرت مولانا فرمود که بهاءالدین، نور هفت ولی را در این فرزند می‌بینم و حق‌تعالی آن انوار را همراه جان او کرده است ... اکنون نامش فریدون باشد که این نام پدرِ مادر اوست و شما او را امیر عارف خطاب کنید که پدرم مرا خداوندگار می‌خواند و هرگز نام مرا نگفت و نثار من بروی لقب من باشد. او را جلال‌الدین امیر عارف نویسند. این نام از گهواره با او خواهد بود و این غزل دوازده‌بیتی را سرود که مطلعش این است: مبارک باد بر ما این فریدون *** که گردد پادشاه دین فریدون». دربارۀ وضعیت تحصیلی عارف چلبی و جای تحصیل و معلمان او اطلاعات بسیاری در دست نیست؛ اما آیات، احادیث، قصه‌های پیامبران و تلمیحات به‌کاررفته در غزلیات او، آرایه‌هایی که به کار برده است و عبارت عربی که در اشعار خود از آنها استفاده می‌کند، نشان می‌دهد تحصیلات خوبی داشته است و می‌توان گفت دانسته‌های خود را از محیط اجتماعی و اطرافیان کسب کرده و انتساب او به خاندانی عالم و متصوف توانسته است که این دانش‌ها را در وجود او رسوخ دهد.

تنها اثر عارف چلبی که امروز شناخته‌شده است، دیوان است که دارای 128 غزل و 81 رباعی است و هیچ شعر دیگری در هیچ قالب دیگر امروز شناخته نشده است.