۱۴۴٬۶۷۲
ویرایش
شهنشاهنامه: تاریخ منظوم مغولان و ایلخانان از قرن هشتم هجری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۲
، ۸ آوریل ۲۰۲۴جایگزینی متن - ' می نم' به ' مینم'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ها' به 'هها') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می نم' به ' مینم') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
در دورهی مغول و ایلخانی، تاریخ نگاری مورد توجه و حمایت ایلخانان مغول قرار گرفت و رونق بسیاری یافت و آثار تاریخی مهم و ارزشمندی در این دوران نگاشته شد. به دنبال این نهضت، شاهنامه سرایی تاریخی نیز رواج چشمگیری پیدا کرد و تاریخهای منظوم بسیاری سروده شد. از آنجایی که در این گونه منظومهها، وقایع و رویدادهای تاریخی به نظم کشیده میشود، این آثار علاوه بر ارزش ادبی، از جنبهی بازسازی گذشتهی تاریخی نیز منبعی درخور توجه محسوب میشود. حماسهی تاریخی شهنشاه نامه که احمد تبریزی آن را در سال 738 ه. ق در دربار سلطان ابوسعید بهادرخان سروده است، یکی از این شاهنامههای تاریخی است. تنها نسخهی موجود از این منظومه در کتابخانهی ملی بریتانیا نگهداری میشود. لوح فشردهی این اثر در سال 1388 با پیگیری دکتر ایمانپور- استاد گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد - در اختیار مصححان قرار گرفت. پس از استنساخ اولیه دستنویس، در سال 1390 کار تصحیح اثر به طور جدی آغاز گردید و متن استنساخ شده با نسخهی اصلی مقابله شد تا ابهامات آن رفع و اصلاح شود. یکی از مشکلات اصلی این تصحیح، تک نسخه بودن اثر بود. به همین دلیل کشف و دریافت برخی از ابهامات و ایرادات دشوار بود و دقت و بررسی بسیاری را می طلبید. به همین جهت متن بارها با دست نویس مقابله شد تا ابهامات و اشکلات مورد نظر رفع شود. در اواخر کار با آگاهی از اینکه نسخهی اصلی با کیفیت بالا، به صورت آنلاین در سایت کتابخانهی بریتانیا قرار گرفته است، بار دیگر کل متن با نسخهی آنلاین مقابله شد تا حتی المقدور بدخوانیها و ایرادات متن برطرف شود. در دور نهایی، تمام متن با آثار تاریخی مرتبط با هر بخش تطبیق داده شد که در حل بسیاری از ابهامات تاریخی متن و به خصوص فهم ضبط درست اعلام راهگشا بود. همچنین برای بررسی ویژگیهای زبانی، ادبی و تاریخی اثر، بارها و بارها ابیات شهنشاه نامه خوانده و با آثار حماسی و تاریخی مقایسه شد. علاوه بر این برای کمک به فهم بهتر مسائل تاریخی و سیر داستانی اثر، خلاصهای از رویدادها و حوادث شهنشاه نامه فراهم گردید. | در دورهی مغول و ایلخانی، تاریخ نگاری مورد توجه و حمایت ایلخانان مغول قرار گرفت و رونق بسیاری یافت و آثار تاریخی مهم و ارزشمندی در این دوران نگاشته شد. به دنبال این نهضت، شاهنامه سرایی تاریخی نیز رواج چشمگیری پیدا کرد و تاریخهای منظوم بسیاری سروده شد. از آنجایی که در این گونه منظومهها، وقایع و رویدادهای تاریخی به نظم کشیده میشود، این آثار علاوه بر ارزش ادبی، از جنبهی بازسازی گذشتهی تاریخی نیز منبعی درخور توجه محسوب میشود. حماسهی تاریخی شهنشاه نامه که احمد تبریزی آن را در سال 738 ه. ق در دربار سلطان ابوسعید بهادرخان سروده است، یکی از این شاهنامههای تاریخی است. تنها نسخهی موجود از این منظومه در کتابخانهی ملی بریتانیا نگهداری میشود. لوح فشردهی این اثر در سال 1388 با پیگیری دکتر ایمانپور- استاد گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد - در اختیار مصححان قرار گرفت. پس از استنساخ اولیه دستنویس، در سال 1390 کار تصحیح اثر به طور جدی آغاز گردید و متن استنساخ شده با نسخهی اصلی مقابله شد تا ابهامات آن رفع و اصلاح شود. یکی از مشکلات اصلی این تصحیح، تک نسخه بودن اثر بود. به همین دلیل کشف و دریافت برخی از ابهامات و ایرادات دشوار بود و دقت و بررسی بسیاری را می طلبید. به همین جهت متن بارها با دست نویس مقابله شد تا ابهامات و اشکلات مورد نظر رفع شود. در اواخر کار با آگاهی از اینکه نسخهی اصلی با کیفیت بالا، به صورت آنلاین در سایت کتابخانهی بریتانیا قرار گرفته است، بار دیگر کل متن با نسخهی آنلاین مقابله شد تا حتی المقدور بدخوانیها و ایرادات متن برطرف شود. در دور نهایی، تمام متن با آثار تاریخی مرتبط با هر بخش تطبیق داده شد که در حل بسیاری از ابهامات تاریخی متن و به خصوص فهم ضبط درست اعلام راهگشا بود. همچنین برای بررسی ویژگیهای زبانی، ادبی و تاریخی اثر، بارها و بارها ابیات شهنشاه نامه خوانده و با آثار حماسی و تاریخی مقایسه شد. علاوه بر این برای کمک به فهم بهتر مسائل تاریخی و سیر داستانی اثر، خلاصهای از رویدادها و حوادث شهنشاه نامه فراهم گردید. | ||
در مقدمهی کتاب علاوه بر معرفی نسخه و منظومهی شهنشاه نامه و شاعر آن، برخی از ویژگیهای زبانی، ادبی و هنری مهم و برجستهی اثر نیز ذکر شده است. همچنین برای نشان دادن قدرت شاعری احمد تبریزی و میزان الگو پذیری او از دیگر آثار حماسی، شهنشاه نامه و شاهنامهی فردوسی از نظر ویژگیهای زبانی، تصویر آفرینیها و درونمایههای مشترک با یکدیگر مقایسه و چگونگی به کار گرفتن شخصیتهای شاهنامه در شهنشاه نامه بررسی شده است. سپس پارهای از خصائص تاریخی اثر و اهمیت آن از این جنبه مطرح گردیده است. در پایان رسم الخط نسخه و شیوهی تصحیح متن ارائه شده است تا راهنمای خوانندگان در خوانش بهتر متن و استفادهی دقیق تر از پاورقیها و تعلیقات باشد. در بخش تعلیقات کتاب، برخی از ابیات مبهم و نکات تاریخی مهم شرح داده شده و ابیاتی که شاعر از دیگران در اثرش تضمین کرده، تا حد ممکن مشخص شده است. یکی از مهمترین مواردی که در تعلیقات مطرح شده، توضیح تفاوت ضبط اسامی اعلام اشخاص و اماکن در متون تاریخی مختلف است که خواننده را در شناخت صورت صحیح نام ها یاری | در مقدمهی کتاب علاوه بر معرفی نسخه و منظومهی شهنشاه نامه و شاعر آن، برخی از ویژگیهای زبانی، ادبی و هنری مهم و برجستهی اثر نیز ذکر شده است. همچنین برای نشان دادن قدرت شاعری احمد تبریزی و میزان الگو پذیری او از دیگر آثار حماسی، شهنشاه نامه و شاهنامهی فردوسی از نظر ویژگیهای زبانی، تصویر آفرینیها و درونمایههای مشترک با یکدیگر مقایسه و چگونگی به کار گرفتن شخصیتهای شاهنامه در شهنشاه نامه بررسی شده است. سپس پارهای از خصائص تاریخی اثر و اهمیت آن از این جنبه مطرح گردیده است. در پایان رسم الخط نسخه و شیوهی تصحیح متن ارائه شده است تا راهنمای خوانندگان در خوانش بهتر متن و استفادهی دقیق تر از پاورقیها و تعلیقات باشد. در بخش تعلیقات کتاب، برخی از ابیات مبهم و نکات تاریخی مهم شرح داده شده و ابیاتی که شاعر از دیگران در اثرش تضمین کرده، تا حد ممکن مشخص شده است. یکی از مهمترین مواردی که در تعلیقات مطرح شده، توضیح تفاوت ضبط اسامی اعلام اشخاص و اماکن در متون تاریخی مختلف است که خواننده را در شناخت صورت صحیح نام ها یاری مینماید. در پایان کتاب فهرست دقیقی از ابیات تضمینی، اعلام اشخاص، اماکن جغرافیایی، قبایل و خاندانها و برخی از موارد خاص ارائه شده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2370 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||