النوادر (اب‍وم‍س‍ح‍ل‌ اع‍راب‍ی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''كتاب النوادر'''، تألیف ابومسحل عبدالوهاب بن حریش اعرابی (170-230ق)، عالم لغوی و نحوی قرن سوم هجری، از منابع دست اول در موضوع لغت عرب و نوادر آن است. عزه حسن تحقیق کتاب را به انجام رسانیده است.

ابن ندیم در کتاب الفهرست دو کتاب برای ابو‌مسحل ذکر کرده است: «كتاب النوادر» و «كتاب الغريب». از بین این دو کتاب نیز تنها «النوادر» به دست ما رسیده است.

این کتاب پس از نگارش، از طریق علمای بزرگی چون احمد بن یحیی ثعلب، از مؤلف آن روایت گردید و علمای بزرگی همچون ابوعمر زاهد غلام ثعلب و ابی‌عبدالله بن خالویه، با آن مأنوس گردیده و به قرائت و تصحیح آن پرداختند<ref>ر.ک: مقدمه، ص12</ref>‏.

منظور از الفاظ نادر در این کتاب الفاظی است که استعمالش در زبان عرب اندک است. هرچه لفظ بیشتر استعمال شود و تعداد بیشتری از عرب آن را بشناسند و در زبان عرب رایج باشد، اجود و افصح است و برعکس هرچقدر لفظی استعمالش کم باشد و تعداد اندکی آن را بشناسند، نادر و مجهول است؛ بنابراین کثرت استعمال و قلت آن معیار صحیحی است که می‌توان بر اساس آن حکم کرد که این لفظ فصحیح معروف یا نادر مجهول است؛ به‌عنوان مثال در «النوادر» ابومسحل آمده است: «گفته می‌شود: إن فلاناً لذوشرفة و ما أعظم شرفته»، لفظ «شرفة» به معنای شرف، کم‌استعمال است و استعمالش به حد استعمال لفظ «الشرف» مشهور نیست؛ چراکه در زبان جمهور رایج نیست؛ لذا واگذارده شده و از نوادر بشمار می‌آید<ref>ر.ک: حسن، عزة، ص126</ref>‏.