۱۰۲٬۵۶۲
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'میتوان') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه اند.' به 'هاند. ') |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
رویدادهای سترگ تاریخی، بررسی های کلان سیاسی - اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی و بازجست تاثیر شخصیتهای مهم و نام آور ایرانی تا پیش از دو دههی پیش، غالب پژوهش های تاریخی در ایران را شامل می شد و حوزه هایی نظیر زنان و بردگان و کودکان و طبقات فرودست جامعه، با عنوان «گروههای حاشیه»، اگر نه بی اهمیت، کم اهمیت دانسته می شدند. عرصهی پژوهش زنان تا سال ها در شمار «از یاد رفتههای تاریخی» بود تا اینکه به تدریج به مدد ظهور برخی آثار، اهمیت پژوهشی این حوزه به دید آمد. بردگان نیز از این حکایت مستثنی نبودند، جز اینکه غلامان بیش از هم نوعان مؤنث خود یعنی کنیزان، در معرض توجه قرار گرفتند. چون با ورود به ساختار قدرت با عرصههای سترگ پیوند یافتند. کم نیستند غلامانی که به سپهسالاری رسیدند. بردگان از ادوار باستان تا اواخر دورهی قاجار، در جامعهی ایران حضور داشتند و در پی تصویب قانون «منع خرید و فروش برده در خاک ایران و آزادی بردگان هنگام ورود به ایران» در اسفند 1307 شمسی مبادله و معاملهی غلام و کنیز منسوخ شد. این تحقیق با این هدف آغاز شد که قابلیتهای پژوهشی گروههای در حاشیه فرادید آید؛ بررسی وضعیت کنیزان در ایران، که فرودست ترین قشر زنان بودند، موضوع این کتاب است. این تحقیق برای پاسخ به این مسئله شکل گرفت که خرید و فروش زنان و دختران در چه جامعه ای - با چه ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی ای - رخ می داد و عوامل استمرار این پدیده با درازای چندین قرن چه بود؟ برای پاسخ به این پرسش گسترهی متنوعی از منابع تاریخی (عمومی، محلی، خاندانی)، جغرافیایی و سفرنامه ها، تراجم و رجال، اخلاقی و تعلیمی، حکایات و داستان ها، و منابع فقهی (حنفی، شافعی، حنبلی) بررسی | رویدادهای سترگ تاریخی، بررسی های کلان سیاسی - اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی و بازجست تاثیر شخصیتهای مهم و نام آور ایرانی تا پیش از دو دههی پیش، غالب پژوهش های تاریخی در ایران را شامل می شد و حوزه هایی نظیر زنان و بردگان و کودکان و طبقات فرودست جامعه، با عنوان «گروههای حاشیه»، اگر نه بی اهمیت، کم اهمیت دانسته می شدند. عرصهی پژوهش زنان تا سال ها در شمار «از یاد رفتههای تاریخی» بود تا اینکه به تدریج به مدد ظهور برخی آثار، اهمیت پژوهشی این حوزه به دید آمد. بردگان نیز از این حکایت مستثنی نبودند، جز اینکه غلامان بیش از هم نوعان مؤنث خود یعنی کنیزان، در معرض توجه قرار گرفتند. چون با ورود به ساختار قدرت با عرصههای سترگ پیوند یافتند. کم نیستند غلامانی که به سپهسالاری رسیدند. بردگان از ادوار باستان تا اواخر دورهی قاجار، در جامعهی ایران حضور داشتند و در پی تصویب قانون «منع خرید و فروش برده در خاک ایران و آزادی بردگان هنگام ورود به ایران» در اسفند 1307 شمسی مبادله و معاملهی غلام و کنیز منسوخ شد. این تحقیق با این هدف آغاز شد که قابلیتهای پژوهشی گروههای در حاشیه فرادید آید؛ بررسی وضعیت کنیزان در ایران، که فرودست ترین قشر زنان بودند، موضوع این کتاب است. این تحقیق برای پاسخ به این مسئله شکل گرفت که خرید و فروش زنان و دختران در چه جامعه ای - با چه ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی ای - رخ می داد و عوامل استمرار این پدیده با درازای چندین قرن چه بود؟ برای پاسخ به این پرسش گسترهی متنوعی از منابع تاریخی (عمومی، محلی، خاندانی)، جغرافیایی و سفرنامه ها، تراجم و رجال، اخلاقی و تعلیمی، حکایات و داستان ها، و منابع فقهی (حنفی، شافعی، حنبلی) بررسی شدهاند. حکایات و داستان ها بحث برانگیزترین بخش از منابع این پژوهش است؛ از آنجا که داستان ها بیش تر برای سرگرمی، پندآموزی، و یا بازسازی افسانهها و داستان های گذشته نگاشته یا روایت شده اند، در ابتدا به نظر می رسد فاقد هرگونه دادهی تاریخی باشند، ولی از آنجا که موضوعات داستان ها زندگی مردم، عادات و رفتار، کسب و پیشه، غم و شادی، و تمامی جزئیات زندگی اجتماعی آن هاست، خواه ناخواه شرایط فرهنگی - اجتماعی زمانهی تألیف داستان در آن ها انعکاس می یابد؛ از این رو، برخلاف انتظار، با تأمل و دقت در متن داستان و عناصر سازندهی آن میتوان دادههای مهمی از شرایط زمانهی تألیف داستان به دست آورد. استفاده از دادههای مأخوذ از این منابع بر این اصل استوار است که نویسنده نمیتواند داستانی بنگارد که عاری از عناصر فرهنگی - اجتماعی زمانهی خویش باشد. از این رو با زدودن لایههای زائد داستان ها میتوان داده هایی یافت که شاید منابع تاریخی خالی از آن ها باشند. منابع فقهی در شمار ارزنده ترین منابع این پژوهش است و افزون بر احکام و فتاوی مربوط به بردگان و کنیزان، در بازنمایی شرایط اجتماعی کنیزان نیز بسیار راه گشا هستنند؛ حدود اختیارات، شخصیت حقوقی، میزان آزادی و اختیار و شرایط منجر به آزادی، احکام و شرایط خرید و فروش، حدود و تعزیرات؛ دارایی و میراث، و بسیاری دادههای دیگر از منابع فقهی به دست آمده است. در پیشبرد این تحقیق، از دو نظریهی «نهادگرایی در اقتصاد» و «کنش اجتماعی» پارسونز برای تحلیل عوامل موثر در خرید و فروش کنیزان و توضیح عملکرد و کنش گروههای اجتماعی در بهره گیری از خدمات کنیزان، بهره برداری شده است.<ref> [https://historylib.com/books/2670 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == |