العالم و المتعلم؛ روایة أبي‌مقاتل عن أبي‌حنیفة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '= ' به '=')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''العالم و المتعلم'''، اثری از ابوحنیفه نعمان بن ثابت کوفی تیمی (80-150ق) است که به‌همراه آن، «رسالة أبي‌حنيفة إلی البتي» و «رسالة الفقه الأبسط» نویسنده نیز آمده است. آثار یادشده پیرامون عقاید اهل سنت به نگارش درآمده و تعلیقاتی توسط محمد زاهد کوثری بر آنها افزوده شده است.
'''العالم و المتعلم'''، اثری از [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه نعمان بن ثابت کوفی تیمی]] (80-150ق) است که به‌همراه آن، «رسالة أبي‌حنيفة إلی البتي» و «رسالة الفقه الأبسط» نویسنده نیز آمده است. آثار یادشده پیرامون عقاید اهل سنت به نگارش درآمده و تعلیقاتی توسط [[کوثری، محمد بن زاهد|محمد زاهد کوثری]] بر آنها افزوده شده است.
 
کتاب «العالم و المتعلم»، از آثار کلامی است که به شیوه پرسش و پاسخ برخی از مباحث کلامی را به‌صورت مختصر مطرح کرده است. این اثر به روایت ابومقاتل حفص بن سالم سمرقندی از [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص8</ref>.


کتاب «العالم و المتعلم»، از آثار کلامی است که به شیوه پرسش و پاسخ برخی از مباحث کلامی را به‌صورت مختصر مطرح کرده است. این اثر به روایت ابومقاتل حفص بن سالم سمرقندی از ابوحنیفه است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص8</ref>.
در این اثر به مسائلی همچون دین، معنای اسلام، تصدیق، معرفت، همچنین جزای معصیت، ارجاء، بهشت و جهنم، مرتکب گناه کبیره و برخی مسائل مرتبط با آن، عبادت، خوف و رجاء، ایمان و کفر، مؤمن و برخی مسائل مرتبط، شناخت رسول، تولی و تبری، کفر نعمت و... پرداخته شده است.
در این اثر به مسائلی همچون دین، معنای اسلام، تصدیق، معرفت، همچنین جزای معصیت، ارجاء، بهشت و جهنم، مرتکب گناه کبیره و برخی مسائل مرتبط با آن، عبادت، خوف و رجاء، ایمان و کفر، مؤمن و برخی مسائل مرتبط، شناخت رسول، تولی و تبری، کفر نعمت و... پرداخته شده است.


ذیل این کتاب، دو رساله از نویسنده یادشده آمده است:
ذیل این کتاب، دو رساله از نویسنده یادشده آمده است:
# «رسالة أبي‌حنيفة إلی البتي»: این رساله نیز در موضوع کلام و عقاید است و در حقیقت نامه‌ای است از ابوحنیفه به عثمان بن سلیمان بن جرموز بتی (م 143ق) از عالمان اهل بصره<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>. نویسنده این رساله را به انگیزه تبری جستن از اندیشه ارجاء که به وی نسبت داده شده، به نگارش درآورده است<ref>ر.ک: همان، ص33-34</ref>.
# «رسالة أبي‌حنيفة إلی البتي»: این رساله نیز در موضوع کلام و عقاید است و در حقیقت نامه‌ای است از [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] به عثمان بن سلیمان بن جرموز بتی (م 143ق) از عالمان اهل بصره<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>. نویسنده این رساله را به انگیزه تبری جستن از اندیشه ارجاء که به وی نسبت داده شده، به نگارش درآورده است<ref>ر.ک: همان، ص33-34</ref>.
وی در این رساله، از ایمان، شرک، مرتکب کبیره و مسائل پیرامون آنها به‌اختصار سخن گفته و در ادامه مطالبی درباره مرجئه و نامی که به آنها اطلاق شده اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص34-38</ref>.
وی در این رساله، از ایمان، شرک، مرتکب کبیره و مسائل پیرامون آنها به‌اختصار سخن گفته و در ادامه مطالبی درباره مرجئه و نامی که به آنها اطلاق شده اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص34-38</ref>.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه برخی از مستشرقان و کتاب‌شناسان در صحت نسبت بسیاری از نوشته‌ها به ابوحنیفه تردید نموده‌اند، بااین‌وجود برخی صحت انتساب رساله ابوحنیفه به عثمان بتی را تأیید کرده‌اند<ref>ر.ک: بوسنینه، منجى، ج‏7، ص347</ref>.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه برخی از مستشرقان و کتاب‌شناسان در صحت نسبت بسیاری از نوشته‌ها به [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] تردید نموده‌اند، بااین‌وجود برخی صحت انتساب رساله ابوحنیفه به عثمان بتی را تأیید کرده‌اند<ref>ر.ک: بوسنینه، منجى، ج‏7، ص347</ref>.
# «الفقه الأبسط»: این کتاب نیز در موضوع کلام و عقاید است.
# «الفقه الأبسط»: این کتاب نیز در موضوع کلام و عقاید است.
این اثر، فقه اکبر به روایت ابومطیع حکم بن عبدالله بلخی (م 199ق) است و به فقه ابسط نام‌گذاری شده تا از فقه اکبر ابوحنیفه به روایت فرزندش حماد تمییز داده شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص39</ref>.
این اثر، فقه اکبر به روایت ابومطیع حکم بن عبدالله بلخی (م 199ق) است و به فقه ابسط نام‌گذاری شده تا از فقه اکبر [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] به روایت فرزندش حماد تمییز داده شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص39</ref>.
مباحث عمده این نوشتار مشتمل بر توضیح و بیان برخی مسائل اعتقادی توسط ابوحنیفه در پاسخ به پرسش‌هایی است که شاگرد وی ابومطیع مطرح کرده است<ref>ر.ک: بوسنینه، منجى‏، ج‏7، ص347</ref>. مسائل مطرح‌شده در این اثر، شامل توضیحاتی درباره ماهیت فقه اکبر، فقه برتر، ایمان و ماهیت آن، مؤمن و برخی مطالب مرتبط با آن، استطاعت، قدر، اراده و مشیت، مرتکب معصیت و مطالبی دیگر است.
 
مباحث عمده این نوشتار مشتمل بر توضیح و بیان برخی مسائل اعتقادی توسط [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] در پاسخ به پرسش‌هایی است که شاگرد وی ابومطیع مطرح کرده است<ref>ر.ک: بوسنینه، منجى‏، ج‏7، ص347</ref>. مسائل مطرح‌شده در این اثر، شامل توضیحاتی درباره ماهیت فقه اکبر، فقه برتر، ایمان و ماهیت آن، مؤمن و برخی مطالب مرتبط با آن، استطاعت، قدر، اراده و مشیت، مرتکب معصیت و مطالبی دیگر است.


==پانویس ==
==پانویس ==