۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
الادوار فی الموسیقی (ترجمه فارسی به انضمام متن عربی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۷
، ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴جایگزینی متن - ' ،' به '،'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
فصل دوم در تقسیم دساتین (دستانها) یا پردههای ۱۷ گانهای كه به نظر صفیالدین ارموی در وتر واحد یا یك سیم وجود داشته، و بر روی هم الذی بالكل (هنگام) از آنها تشكیل مییافته است. | فصل دوم در تقسیم دساتین (دستانها) یا پردههای ۱۷ گانهای كه به نظر صفیالدین ارموی در وتر واحد یا یك سیم وجود داشته، و بر روی هم الذی بالكل (هنگام) از آنها تشكیل مییافته است. | ||
نشان دادن پردهها یا نغمهها با حروف ابجد چنانكه در الادوار دیده میشود، پیش از صفیالدین ارموی سابقه داشته، و از جمله یعقوب بن اسحاق كندی (د ۲۶۰ ق) در آثار خود نغمههای عود را در الذی بالكل الاول (اكتاو اول) از «ا» (الف) تا «ل» به ترتیب ابجدی نشان داده، و همانها را در الذی بالكل الثانی (اكتاو دوم) تكرار كرده | نشان دادن پردهها یا نغمهها با حروف ابجد چنانكه در الادوار دیده میشود، پیش از صفیالدین ارموی سابقه داشته، و از جمله یعقوب بن اسحاق كندی (د ۲۶۰ ق) در آثار خود نغمههای عود را در الذی بالكل الاول (اكتاو اول) از «ا» (الف) تا «ل» به ترتیب ابجدی نشان داده، و همانها را در الذی بالكل الثانی (اكتاو دوم) تكرار كرده است، سپس فارابی (د ۳۳۹ق) به جای تكرار، در هنگام دوم (اكتاودوم) حروف ابجد از «م» به بعد را ادامه داد و سرانجام ابن زیلۀ اصفهانی به جای تسلسل در حروف ابجد به مفهوم عددی آنها توجه كرد و بعد از «ی» (= ۱۰) به ترتیب «یا» (= ۱۱)، «یب» (= ۱۲) تا «یح» را برای اكتاو اول به كار برد. | ||
از اینرو میتوان گفت صفیالدین ارموی هم از همین روش استفاده كرده، و نغمههای اكتاو اول را از «ا» تا «یح» و نغمههای اكتاو دوم را از «یح» تا «له» نشان داده است. | از اینرو میتوان گفت صفیالدین ارموی هم از همین روش استفاده كرده، و نغمههای اكتاو اول را از «ا» تا «یح» و نغمههای اكتاو دوم را از «یح» تا «له» نشان داده است. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
اشارۀ گذرایی به این نكتۀ دقیق هنری دارد كه تشخیص وزن و همسانی زمان در ادوار ایقاع امری است طبیعی یا مرهون به داشتن استعداد، به اضافه این استعداد در همه یكسان نیست. چنانكه دیده شده است كسانی با وجود كوشش بسیار نتوانستهاند توفیق كامل حاصل كنند. | اشارۀ گذرایی به این نكتۀ دقیق هنری دارد كه تشخیص وزن و همسانی زمان در ادوار ایقاع امری است طبیعی یا مرهون به داشتن استعداد، به اضافه این استعداد در همه یكسان نیست. چنانكه دیده شده است كسانی با وجود كوشش بسیار نتوانستهاند توفیق كامل حاصل كنند. | ||
صفیالدین ارموی مانند دیگر موسیقیدانان بزرگ قدیم نَقره را كه در لغت به معنی یك بار كوبش است و جمع آن نقرات را به عنوان اصطلاحی به جای ضرب بهكار برده است. از دیدگاه او نقره معادل حركت در ادای «اتانین» یا محسوب میشود. به این معنی كه سبب خفیف تَنَ ۲ | صفیالدین ارموی مانند دیگر موسیقیدانان بزرگ قدیم نَقره را كه در لغت به معنی یك بار كوبش است و جمع آن نقرات را به عنوان اصطلاحی به جای ضرب بهكار برده است. از دیدگاه او نقره معادل حركت در ادای «اتانین» یا محسوب میشود. به این معنی كه سبب خفیف تَنَ ۲ نقره، سبب ثقیل تَنْ، وتد تَنَنْ، فاصلۀ صغری تَنَنَنْ است و زمان بین نقرات چنین خواهد بود: الف - در سبب ثقیل ۸/ ۱، ب - در سبب خفیف ۴/ ۱، ج - در وتد ۸/ ۳، د - در فاصلۀ صغری ۴/ ۲ یا ۸/ ۴ . | ||
پایان بخش این فصل الادوار شرحی دربارۀ «ضروب مشهوره» یا به عبارت دیگر وزنهای موسیقایی رایج در آن دوران است كه صفیالدین ارموی با اشاره به رواج آنها نزد «ارباب هذه الصناعة» چنین ذكر میكند: ثقیل اول، ثقیل ثانی، خفیف ثقیل، رَمَل، خفیف رمل، هَزَج. | پایان بخش این فصل الادوار شرحی دربارۀ «ضروب مشهوره» یا به عبارت دیگر وزنهای موسیقایی رایج در آن دوران است كه صفیالدین ارموی با اشاره به رواج آنها نزد «ارباب هذه الصناعة» چنین ذكر میكند: ثقیل اول، ثقیل ثانی، خفیف ثقیل، رَمَل، خفیف رمل، هَزَج. | ||