المتوکلی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۲۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR121762J1.jpg | عنوان = المتوکلی | عنوان‌های دیگر = فیما‌ ورد فی‌ القرآن‌ با‌للغا‌ت‌ الحبشیة‌ و الفا‌رسیة‌ و الرومیة‌ و الهندیة‌ و السریا‌نیة‌ و العبرانیة‌... | پدیدآورندگان | پدیدآوران = سیوطی، عبدالرحمن بن اب...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''المتوكلي'''، با نام کامل «المتوكلي في ما ورد في القرآن باللغات: الحبشية و الفارسية و الرومية و الهندية و السريانية و العبرانية و السبطية و القبطية و التركية و الزنجية و البربرية»، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، کتابی است در بحث و بررسی پیرامون وجود یا عدم وجود کلمات معرب (کلمات غیر عربی که وارد زبان عربی شده است) در قرآن کریم که با تحقیق عبدالکریم زبیدی، به چاپ رسیده است.
'''المتوكلي'''، با نام کامل «المتوكلي في ما ورد في القرآن باللغات: الحبشية و الفارسية و الرومية و الهندية و السريانية و العبرانية و السبطية و القبطية و التركية و الزنجية و البربرية»، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] (متوفی 911ق)، کتابی است در بحث و بررسی پیرامون وجود یا عدم وجود کلمات معرب (کلمات غیر عربی که وارد زبان عربی شده است) در قرآن کریم که با تحقیق [[زبیدی، عبد الکریم|عبدالکریم زبیدی]]، به چاپ رسیده است.


موضوع وجود الفاظ معرب در قرآن کریم از جمله موضوعات چالش‌برانگیزی است که از قدیم تاکنون، مورد بحث و اختلاف میان علما بوده و هست. این موضوع، دو رویکرد متفاوت را به خود اختصاص داده است:
موضوع وجود الفاظ معرب در قرآن کریم از جمله موضوعات چالش‌برانگیزی است که از قدیم تاکنون، مورد بحث و اختلاف میان علما بوده و هست. این موضوع، دو رویکرد متفاوت را به خود اختصاص داده است:
رویکرد نخست، به نفی وجود چنین کلماتی در قرآن کریم پرداخته و وجود آن را انکار می‌کند. امام شافعی، در رأس علمایی است که این رویکرد را پذیرفته و اصرار دارد که در کتاب خدا، کلمه‌ای غیر عربی، وجود ندارد. ابن جریر طبری، ابوعبیده و شیخ احمد شاکر محقق کتاب «المعرب من الكلام الأعجمي» جوالیقی، از دیگر طرف‌داران این رویکرد می‌باشند. در مقابل، رویکرد دوم، وقوع این امر در قرآن کریم را تأیید می‌نماید. ابوعبید قاسم بن سلام، به تبعیت از ابن عباس، عکرمه و سعید بن جبیر و نیز رمضان عبدالوهاب، این رویکرد را پذیرفته و برای آن، شواهدی را ذکر کرده‌اند. سیوطی نیز از جمله طرف‌داران این رویکرد بوده و نوع سی‌و‌هشتم از کتاب «الإتقان في علوم القرآن» خود را به «ما وقع في القرآن بغير لغة العرب»، اختصاص داده است. علاوه بر این امر، وی کتاب حاضر را نیز در تأیید این موضوع، به نگارش درآورده و مطالب و مباحث آن را به همین موضوع، اختصاص داده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص4-8</ref>.


علت تسمیه کتاب به «المتوكلي»، آن است که سیوطی این کتاب را به درخواست و سفارش متوکل عباسی، به رشته تحریر درآورده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>.
رویکرد نخست، به نفی وجود چنین کلماتی در قرآن کریم پرداخته و وجود آن را انکار می‌کند. امام شافعی، در رأس علمایی است که این رویکرد را پذیرفته و اصرار دارد که در کتاب خدا، کلمه‌ای غیر عربی، وجود ندارد. [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|ابن جریر طبری]]، ابوعبیده و شیخ [[شاکر، احمد محمد|احمد شاکر]] محقق کتاب «[[المعرب من الکلام الأعجمي علي حروف المعجم|المعرب من الكلام الأعجمي]]» [[جوالیقی، موهوب بن احمد|جوالیقی]]، از دیگر طرف‌داران این رویکرد می‌باشند. در مقابل، رویکرد دوم، وقوع این امر در قرآن کریم را تأیید می‌نماید. [[ابوعبید، قاسم بن سلام|ابوعبید قاسم بن سلام]]، به تبعیت از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، عکرمه و [[سعید بن جبیر]] و نیز [[رمضان عبدالوهاب]]، این رویکرد را پذیرفته و برای آن، شواهدی را ذکر کرده‌اند. سیوطی نیز از جمله طرف‌داران این رویکرد بوده و نوع سی‌و‌هشتم از کتاب «[[الإتقان في علوم القرآن]]» خود را به «ما وقع في القرآن بغير لغة العرب»، اختصاص داده است. علاوه بر این امر، وی کتاب حاضر را نیز در تأیید این موضوع، به نگارش درآورده و مطالب و مباحث آن را به همین موضوع، اختصاص داده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص4-8</ref>.


سیوطی کلمات معرب مذکور در قرآن را به یازده زبان زیر، تقسیم کرده و در هر بخش، به بررسی واژگان آن زبان پرداخته است:
علت تسمیه کتاب به «المتوكلي»، آن است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] این کتاب را به درخواست و سفارش متوکل عباسی، به رشته تحریر درآورده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>.
 
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] کلمات معرب مذکور در قرآن را به یازده زبان زیر، تقسیم کرده و در هر بخش، به بررسی واژگان آن زبان پرداخته است:
# حبشی؛ مانند: جبت<ref>ر.ک: متن کتاب، ص40</ref>.
# حبشی؛ مانند: جبت<ref>ر.ک: متن کتاب، ص40</ref>.
# فارسی؛ مانند: اباریق<ref>ر.ک: همان، ص74</ref>.
# فارسی؛ مانند: اباریق<ref>ر.ک: همان، ص74</ref>.