الخطاب التربوي الإسلامي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''الخطاب التربوي الإسلامي''' تألیف محمد فرحان؛ در تاریخ تربیت اسلامى با دو گفتمان روبه‌رو مى‌شویم: یکى گفتمان اصیل و ابداعى، و دیگرى گفتمان غیراصیل که کارش حرکت در حاشیه گفتمان اصیل است و به شرح و شکافت آن مى‌پردازد و به تکرار مکررات و شرح بر شرح گرفتار شده است. در تاریخ تربیت اسلامى به جاى پرداختن به گفتمان نخست که اصیل و حقیقى است، به متون بازمانده از گفتمان نوع دوم پرداخته شده است، چنان که پندارى جاى آن را گرفته و بدیل آن است.
'''الخطاب التربوي الإسلامي''' تألیف [[فرحان، محمد|محمد فرحان]]؛ در تاریخ تربیت اسلامى با دو گفتمان روبه‌رو مى‌شویم: یکى گفتمان اصیل و ابداعى، و دیگرى گفتمان غیراصیل که کارش حرکت در حاشیه گفتمان اصیل است و به شرح و شکافت آن مى‌پردازد و به تکرار مکررات و شرح بر شرح گرفتار شده است. در تاریخ تربیت اسلامى به جاى پرداختن به گفتمان نخست که اصیل و حقیقى است، به متون بازمانده از گفتمان نوع دوم پرداخته شده است، چنان که پندارى جاى آن را گرفته و بدیل آن است.


گفتمان اصیل، در قرآن و سنت تجلى یافته است و آثار تربیتى عالمان مسلمان محمل گفتمان شارح است. بنابراین و بنابر تقسیم نگارنده، گفتمان تربیتى در اسلام دست‌کم هفت شکل دارد: گفتمان تربیتى قرآنى، گفتمان تربیتى حدیثى، گفتمان تربیتى فقهى، گفتمان تربیتى صوفیانه، گفتمان تربیتى ادبى، گفتمان تربیتى فلسفى، گفتمان تربیتى طبى (ص 9-16).
گفتمان اصیل، در قرآن و سنت تجلى یافته است و آثار تربیتى عالمان مسلمان محمل گفتمان شارح است. بنابراین و بنابر تقسیم نگارنده، گفتمان تربیتى در اسلام دست‌کم هفت شکل دارد: گفتمان تربیتى قرآنى، گفتمان تربیتى حدیثى، گفتمان تربیتى فقهى، گفتمان تربیتى صوفیانه، گفتمان تربیتى ادبى، گفتمان تربیتى فلسفى، گفتمان تربیتى طبى (ص 9-16).


پیش از این کتاب آثار دیگرى در زبان عربى دربارۀ شمارى از این گفتمان‌ها با عنوان مکتب و رویکرد منتشر شده است. ادبیات و نیز تقسیم‌بندى کتاب‌هاى پیشین با این کتاب تفاوت دارد. براى اطلاع بیشتر بنگرید به: سعید اسماعیل على و محمد جواد رضا، مکتب‌ها و گرایش‌هاى تربیتى در تمدن اسلامى، ترجمه، نقد، اضافات: بهروز رفیعى (چاپ دوم: قم - تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه - سمت، 1387).
پیش از این کتاب آثار دیگرى در زبان عربى دربارۀ شمارى از این گفتمان‌ها با عنوان مکتب و رویکرد منتشر شده است. ادبیات و نیز تقسیم‌بندى کتاب‌هاى پیشین با این کتاب تفاوت دارد. براى اطلاع بیشتر بنگرید به: [[سعید اسماعیل على]] و [[محمد جواد رضا]]، [[مکتب‌ها و گرایش‌هاى تربیتى در تمدن اسلامى، ترجمه، نقد، اضافات]]: [[بهروز رفیعى]] (چاپ دوم: قم - تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه - سمت، 1387).


در کتاب حاضر تلاش شده است شمارى از گفتمان‌هاى یادشده شرح و شکافته شود. مطالب کتاب در مقدمه، سیزده فصل، خاتمه بسامان شده است.
در کتاب حاضر تلاش شده است شمارى از گفتمان‌هاى یادشده شرح و شکافته شود. مطالب کتاب در مقدمه، سیزده فصل، خاتمه بسامان شده است.
خط ۴۱: خط ۴۱:
آموزش‌هاى تربیتى در احادیث نبوى موضوع فصل سوم است و از رهگذر طرح و بحث آن به هدف‌هاى تربیتى کودک در احادیث نبوى، برنامه تربیتى کودک در احادیث نبوى، ویژگى‌هاى مطلوب شخصیت کودک، روش‌هاى تربیتى کودک، پرداخته شده است.
آموزش‌هاى تربیتى در احادیث نبوى موضوع فصل سوم است و از رهگذر طرح و بحث آن به هدف‌هاى تربیتى کودک در احادیث نبوى، برنامه تربیتى کودک در احادیث نبوى، ویژگى‌هاى مطلوب شخصیت کودک، روش‌هاى تربیتى کودک، پرداخته شده است.


در فصل چهارم به آموزش‌هاى تربیتى در گفتمان فقهى پرداخته شده است و ضمن اشاره به این‌که فقه اسلامى و به‌ویژه آموزش‌هاى تربیتى زادۀ آن از منابع اندیشه عربى - اسلامى به‌طور عام، و تربیت عربى - اسلامى به‌طور خاص است، نخست به شمارى از آموزش‌هاى تربیتى در خطبه‌هاى امام على(ع) به شرح ذیل اشارت رفته است: رهنمودهایى به علم و تعلم، رابطه میان آموزش و تحول فرهنگى، رابطه علم با زندگى مردم، دیالکتیک و جدل میان علم و تراکم معرفتى، حکمت غذاى روح، اخلاق ایمانى. بحث‌هاى دیگر این فصل عبارت‌اند از: ویژگى‌هاى آموزش‌هاى تربیتى فقهى، مبانى تعلیم و تربیت در آموزش‌هاى فقهى، هدف‌هاى تربیت کودک در آموزش‌هاى تربیتى فقهى، برنامه درسى فقهى در آموزش کودک و تقسیم آن‌ها به درس‌هاى اجبارى و اختیارى.
در فصل چهارم به آموزش‌هاى تربیتى در گفتمان فقهى پرداخته شده است و ضمن اشاره به این‌که فقه اسلامى و به‌ویژه آموزش‌هاى تربیتى زادۀ آن از منابع اندیشه عربى - اسلامى به‌طور عام، و تربیت عربى - اسلامى به‌طور خاص است، نخست به شمارى از آموزش‌هاى تربیتى در خطبه‌هاى [[امام علی علیه‌السلام|امام على(ع)]] به شرح ذیل اشارت رفته است: رهنمودهایى به علم و تعلم، رابطه میان آموزش و تحول فرهنگى، رابطه علم با زندگى مردم، دیالکتیک و جدل میان علم و تراکم معرفتى، حکمت غذاى روح، اخلاق ایمانى. بحث‌هاى دیگر این فصل عبارت‌اند از: ویژگى‌هاى آموزش‌هاى تربیتى فقهى، مبانى تعلیم و تربیت در آموزش‌هاى فقهى، هدف‌هاى تربیت کودک در آموزش‌هاى تربیتى فقهى، برنامه درسى فقهى در آموزش کودک و تقسیم آن‌ها به درس‌هاى اجبارى و اختیارى.


آموزش‌هاى تربیتى در گفتمان صوفیانه در فصل پنجم بازشکافى شده است. صوفیان چه بیان و آموزشى دربارۀ علم و برنامه درسى دارند؟، ماهیت سفر صوفیان در تربیت کودک، مقامات صوفیان در آموزش‌هاى تصوف چه مفهوم تربیتى دارد؟ مطالب بحث‌شده در این فصل است.
آموزش‌هاى تربیتى در گفتمان صوفیانه در فصل پنجم بازشکافى شده است. صوفیان چه بیان و آموزشى دربارۀ علم و برنامه درسى دارند؟، ماهیت سفر صوفیان در تربیت کودک، مقامات صوفیان در آموزش‌هاى تصوف چه مفهوم تربیتى دارد؟ مطالب بحث‌شده در این فصل است.