ابن مضاء قرطبی، احمد بن‌ عبدالرحمن‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
کنيه او را ابوجعفر و ابوالقاسم‌ نيز گفته‌اند.
کنيه او را ابوجعفر و ابوالقاسم‌ نيز گفته‌اند.


==ولادت، تحصیلات، اساتید==
==ولادت==
وی در يکى‌ از درخشان‌ترين‌ دوره‌های تاريخ‌ اندلس‌ در قرطبه‌ زاده‌ شد و در همانجا به‌ تحصيل‌ مقدمات‌ علم‌ پرداخت‌.  
وی در يکى‌ از درخشان‌ترين‌ دوره‌های تاريخ‌ اندلس‌ در سال 511ق قرطبه‌ زاده‌ شد.  


کتاب‌ الموطأ را نزد ابوعبدالله‌ ابن‌ اصبغ‌ خواند و قرائات‌ را از ابوالقاسم‌ ابن‌ رضى‌ و نحو و ادب‌ را از ابوبکر ابن‌ سمجون‌ و ابوالعباس‌ ابن‌ خصيب‌ فراگرفت‌ و از محضر ابن‌ عربى‌ که‌ پس‌ از برکناری از منصب‌ قضا (ح‌ 530ق‌)، در قرطبه‌ به‌ تدريس‌ مشغول‌ بود، بهره بسيار برد.
== تحصیلات، اساتید ==
در همان قرطبه به‌ تحصيل‌ مقدمات‌ علم‌ پرداخت‌.
 
کتاب‌ الموطأ را نزد [[ابوعبدالله‌ ابن‌ اصبغ‌]] خواند و قرائات‌ را از ابوالقاسم‌ ابن‌ رضى‌ و نحو و ادب‌ را از ابوبکر ابن‌ سمجون‌ و ابوالعباس‌ ابن‌ خصيب‌ فراگرفت‌ و از محضر ابن‌ عربى‌ که‌ پس‌ از برکناری از منصب‌ قضا (ح‌ 530ق‌)، در قرطبه‌ به‌ تدريس‌ مشغول‌ بود، بهره بسيار برد.


از ديگر استادان‌ او در قرطبه‌ مى‌توان‌ از ابن‌ ابى‌ الخصال‌، ابوطاهر تميمى‌، عبدالملک‌ ابن‌ مسره و ابوبکر ابن‌ مدير ياد کرد.
از ديگر استادان‌ او در قرطبه‌ مى‌توان‌ از ابن‌ ابى‌ الخصال‌، ابوطاهر تميمى‌، عبدالملک‌ ابن‌ مسره و ابوبکر ابن‌ مدير ياد کرد.
خط ۵۸: خط ۶۱:
پس‌ از آن‌ به‌ اشبيليه‌ رفت‌ و در آنجا قرائت‌ نافع‌ و ابن‌ کثير را از شريح‌ آموخت‌ و الکتاب‌ سيبويه‌ را نزد ابوالقاسم‌ ابن‌ رماک‌ فراگرفت‌ و چندی در ملازمت‌ وی به‌ سر برد و آثار نحوی، لغوی و ادبى‌ بسياری را نزد وی خواند. آنگاه‌ بار ديگر از محضر ابن‌ عربى‌ که‌ در آن‌ زمان‌ در اشبيليه‌ به‌ سر مى‌برد، بهره‌ جست‌. مدتى‌ نيز در سبته‌ از قاضى‌ عياض‌ محدث‌ مشهور اندلسى‌ و در المريه‌ از عبدالحق‌ بن‌ عطيه‌ و ابوعبدالله‌ ابن‌ وضاح‌ و ابوحجاج‌ قضاعى‌ حديث‌ شنيد و از کسان‌ بسياری از جمله‌ ابن‌ موهب‌، ابن‌ فندله‌ و ابومروان‌ باجى‌ اجازه نقل‌ حديث‌ گرفت‌.
پس‌ از آن‌ به‌ اشبيليه‌ رفت‌ و در آنجا قرائت‌ نافع‌ و ابن‌ کثير را از شريح‌ آموخت‌ و الکتاب‌ سيبويه‌ را نزد ابوالقاسم‌ ابن‌ رماک‌ فراگرفت‌ و چندی در ملازمت‌ وی به‌ سر برد و آثار نحوی، لغوی و ادبى‌ بسياری را نزد وی خواند. آنگاه‌ بار ديگر از محضر ابن‌ عربى‌ که‌ در آن‌ زمان‌ در اشبيليه‌ به‌ سر مى‌برد، بهره‌ جست‌. مدتى‌ نيز در سبته‌ از قاضى‌ عياض‌ محدث‌ مشهور اندلسى‌ و در المريه‌ از عبدالحق‌ بن‌ عطيه‌ و ابوعبدالله‌ ابن‌ وضاح‌ و ابوحجاج‌ قضاعى‌ حديث‌ شنيد و از کسان‌ بسياری از جمله‌ ابن‌ موهب‌، ابن‌ فندله‌ و ابومروان‌ باجى‌ اجازه نقل‌ حديث‌ گرفت‌.


ابن‌ فرحون‌، ابن‌ بشکوال‌ را نيز از استادان‌ او دانسته‌ است‌.
ابن‌ فرحون‌، [[ابن بشکوال، خلف بن عبدالملک|ابن‌ بشکوال‌]] را نيز از استادان‌ او دانسته‌ است‌.


==علوم، شاگردان==
==علوم، شاگردان==
خط ۶۹: خط ۷۲:
==مناصب==
==مناصب==
ابن‌ مضاء که‌ ظاهری مذهب‌ بود، ابتدا منصب‌ قضا را در فاس‌ و بجايه‌ به‌ عهده‌ گرفت‌ و در 578ق‌، در زمان‌ حکومت‌ يوسف‌ بن‌ عبدالمؤمن‌ (558 -580ق‌/1163-1184م‌) به‌ قضای مراکش‌ رسيد و سپس‌ «قاضى‌ الجماعه» گرديد و تا زمان‌ يعقوب‌ المنصور (حک 580 - 595ق‌/1184-1199م‌) در همين‌ منصب‌ باقى‌ ماند.  
ابن‌ مضاء که‌ ظاهری مذهب‌ بود، ابتدا منصب‌ قضا را در فاس‌ و بجايه‌ به‌ عهده‌ گرفت‌ و در 578ق‌، در زمان‌ حکومت‌ يوسف‌ بن‌ عبدالمؤمن‌ (558 -580ق‌/1163-1184م‌) به‌ قضای مراکش‌ رسيد و سپس‌ «قاضى‌ الجماعه» گرديد و تا زمان‌ يعقوب‌ المنصور (حک 580 - 595ق‌/1184-1199م‌) در همين‌ منصب‌ باقى‌ ماند.  
==وفات==
وی سرانجام‌ در اشبيليه‌ درگذشت‌.


== مذهب‌ ظاهری و نقد نظریه عامل در نحو==
== مذهب‌ ظاهری و نقد نظریه عامل در نحو==
خط ۸۷: خط ۸۷:


با اينکه‌ در برخى‌ از نظريات‌ وی کم‌ و بيش‌ بارقه‌هايى‌ از ابداع‌ به‌ چشم‌ مى‌خورد و تلاش‌ او در جهت‌ بازسازی ساختار زبان‌ عربى‌ بر بنيادی ساده‌تر از نظريه عامل‌، مى‌توانست‌ باعث‌ تحولى‌ جدی در عرصه اصول‌ نحو باشد، اما آن‌ نظريات‌ مورد توجه‌ و استقبال‌ نحويان‌ قرار نگرفت‌ و پس‌ از او هيچ‌ کس‌ اقدامى‌ اساسى‌ در ادامه اين‌ راه‌ نکرد و هرگز دستور زبانى‌ ديگر بر بنيادی سوای نظريه عاملى‌ تدوين‌ نگرديد.
با اينکه‌ در برخى‌ از نظريات‌ وی کم‌ و بيش‌ بارقه‌هايى‌ از ابداع‌ به‌ چشم‌ مى‌خورد و تلاش‌ او در جهت‌ بازسازی ساختار زبان‌ عربى‌ بر بنيادی ساده‌تر از نظريه عامل‌، مى‌توانست‌ باعث‌ تحولى‌ جدی در عرصه اصول‌ نحو باشد، اما آن‌ نظريات‌ مورد توجه‌ و استقبال‌ نحويان‌ قرار نگرفت‌ و پس‌ از او هيچ‌ کس‌ اقدامى‌ اساسى‌ در ادامه اين‌ راه‌ نکرد و هرگز دستور زبانى‌ ديگر بر بنيادی سوای نظريه عاملى‌ تدوين‌ نگرديد.
==وفات==
وی سرانجام‌ در 592ق در اشبيليه‌ درگذشت‌.


==آثار==
==آثار==