مثير العزم الساكن إلى أشرف الأماكن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مثير العزم الساكن إلی أشرف الأماكن'''، اثر ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن جوزى (597-508ق)، عالم بغدادی قرن ششم هجری است که در دانش‌های گوناگون زمانه خود چیره‌دست بوده است. این اثر درباره مکه و مدینه و مسائل پیرامونی آن‌ها نوشته شده و با مقدمه حماد بن محمد انصاری و با تحقیق مرزوق علی ابراهیم مصری در دو جلد عرضه شده است.

مثير العزم، از آثار شگفتی‌ساز ابن جوزی است که درباره حرمین شریفین و اطراف آن‌ها نوشته شده است و خواننده را با برخی از مناسک حج و عمره آشنا می‌کند و نیز گزارش‌های بسیاری را از مکه مکرمه مانند نام‌های آن، تاریخ این شهر، کعبه و مطالب فراوان پیرامونی دیگر را ارائه می‌کند. همچنین از مدینة النبی(ص)، نام‌ها، شایستگی‌ها، مسجدها (به‌ویژه مسجد قبا)، گورستان بقیع و مانند اینها گزارش‌هایی را فراهم آورده است. دیگر اینکه، نام‌های کسانی از صحابه، تابعین و سرشناسان مکه و مدینه در آن گردآوری شده است.

ابن جوزی در پایان، نوشتارهایی از اندرزها و حکمت‌های ارزنده‌ای را که در دل‌ها اثر می‌گذارند و سرای جاوید را فرایاد آدمی می‌آورند، جمع نموده است. در سراسر این اثر، نکته‌هایی از تفسیر، حدیث، سیره، فقه، تاریخ، زبان، ادبیات و مانند اینها به چشم می‌خورد و این‌همه، نویسنده را بر آن داشته است که کتابش را اثری فراگیرنده و جامع بداند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص12</ref>‏. ابن جوزی در شیوه نوشتاری خود برای هر عنوان در آغاز، دیدگاه خود را می‌نویسد. سپس آن را با تکیه بر آیه‌های قرآن و احادیثی که سندشان را نیز آورده است، در ذهن خواننده می‌نشاند<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص409-407</ref>‏.

انصاری در تقریظ خود، پژوهش مرزوق مصری (محقق) را ارج می‌نهد و کارهای او را در گردآوری نسخه‌‎های کتاب، تخریج احادیث و بررسی برخی از آن‌ها، شماره‌بندی متن و درج دیدگاه‌های عالمان در جاهایی که ابن جوزی با آرای دیگران مخالفت کرده است، برمی‌شمرد و همچنین، فهرست‌هایی را که او از آیه‌های قرآنی، حدیث‌ها، آثار، کسان، شهرها، سکونت‌گاه‌ها، شعرها، مصدرها و موضوع‌های کتاب فراهم آورده است، بزرگ می‌شمارد<ref>ر.ک: تقریظ کتاب، همان، ص7-8</ref>‏.