ابن مهران، احمد بن حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۰: خط ۷۰:
==ابن‌ مهران‌ و قرائات‌ عشر==
==ابن‌ مهران‌ و قرائات‌ عشر==


پس‌ از آنکه‌ در حدود 300ق‌ ابن‌ مجاهد قرائات‌ هفتگانه‌ را رسمیت‌ بخشید و نظریه او در این‌ زمینه‌ تا حدود نیم‌ قرن‌ - گاه‌ تا حد تقدس‌ - بر عالم‌ قرائت‌ حاکم‌ بود، ابن‌ مهران‌ با تألیف‌ آثار خود و مطرح‌ ساختن‌ قرائات‌ عشر این‌ جوّ موجود را درهم‌ شکست‌.
پس‌ از آنکه‌ در حدود 300ق‌ ابن‌ مجاهد قرائات‌ هفتگانه‌ را رسمیت‌ بخشید و نظریه او در این‌ زمینه‌ تا حدود نیم‌ قرن‌ - گاه‌ تا حد تقدس‌ - بر عالم‌ قرائت‌ حاکم‌ بود، ابن‌ مهران‌ با تألیف‌ آثار خود و مطرح‌ ساختن‌ قرائات‌ عشر این‌ جوّ موجود را درهم‌ شکست‌.
البته‌ قابل‌ تصور است‌ که‌ اقدام‌ او بدین‌ کار، به‌ ویژه‌ در خراسان‌، بدون‌ زمینه پیشین‌ صورت‌ نگرفته‌ باشد، ولى‌ آثار وی‌ - در حد اطلاع‌ ما - اولین‌ آثار تألیف‌ شده‌ در قرائات‌ دهگانه‌ به‌ شمار مى‌رود.
البته‌ قابل‌ تصور است‌ که‌ اقدام‌ او بدین‌ کار، به‌ ویژه‌ در خراسان‌، بدون‌ زمینه پیشین‌ صورت‌ نگرفته‌ باشد، ولى‌ آثار وی‌ - در حد اطلاع‌ ما - اولین‌ آثار تألیف‌ شده‌ در قرائات‌ دهگانه‌ به‌ شمار مى‌رود.
در واقع‌ شکستن‌ سد قرائات‌ سبع‌ توسط ابن‌ مهران‌ در خراسان‌، بر مطرح‌ شدن‌ قرائات‌ هشتگانه‌ توسط مصریان‌ - به‌ عنوان‌ یک‌ بازنگری‌ در نظریه قرائات‌ هفتگانه ابن‌ مجاهد - پیشى‌ داشته‌ است‌.
در واقع‌ شکستن‌ سد قرائات‌ سبع‌ توسط ابن‌ مهران‌ در خراسان‌، بر مطرح‌ شدن‌ قرائات‌ هشتگانه‌ توسط مصریان‌ - به‌ عنوان‌ یک‌ بازنگری‌ در نظریه قرائات‌ هفتگانه ابن‌ مجاهد - پیشى‌ داشته‌ است‌.
البته‌ ابن‌ مهران‌ در کتاب‌ الغایه فى‌ القراءات‌، در کنار قرائات‌ عشر، اختیار ابوحاتم‌ سجستانى‌ را نیز مورد عنایت‌ قرار داده‌ است‌ و تصور نمى‌رود که‌ او قصد آن‌ داشته‌ است‌ تا بر عدد «ده‌» (عشر) در شمار قرائات‌ قابل‌ قبول‌، تکیه‌ نماید؛ بلکه‌ در مکتب‌ خراسان‌ که‌ وی‌ خود از بانیان‌ آن‌ بود، عدم‌ پای‌ بندی‌ به‌ عدد خاص‌ آشکارا دیده‌ مى‌شود. به‌ عنوان‌ مثال‌ منصور بن‌ احمد عراقى‌ شاگرد او نیز، به‌ تبع‌ کتاب‌ الغایه، در کتاب‌ الاشاره خود قرائت‌ ابوحاتم‌ را به‌ 10 قرائت‌ دیگر افزود و اندرابى‌ در الایضاح‌ قرائت‌ ابن‌ محیصن‌ و ابوعبید را بر این‌ 11 علاوه‌ کرد<ref>پاکتچی، احمد، ‌ج4، ص713-711</ref>.
البته‌ ابن‌ مهران‌ در کتاب‌ الغایه فى‌ القراءات‌، در کنار قرائات‌ عشر، اختیار ابوحاتم‌ سجستانى‌ را نیز مورد عنایت‌ قرار داده‌ است‌ و تصور نمى‌رود که‌ او قصد آن‌ داشته‌ است‌ تا بر عدد «ده‌» (عشر) در شمار قرائات‌ قابل‌ قبول‌، تکیه‌ نماید؛ بلکه‌ در مکتب‌ خراسان‌ که‌ وی‌ خود از بانیان‌ آن‌ بود، عدم‌ پای‌ بندی‌ به‌ عدد خاص‌ آشکارا دیده‌ مى‌شود. به‌ عنوان‌ مثال‌ منصور بن‌ احمد عراقى‌ شاگرد او نیز، به‌ تبع‌ کتاب‌ الغایه، در کتاب‌ الاشاره خود قرائت‌ ابوحاتم‌ را به‌ 10 قرائت‌ دیگر افزود و اندرابى‌ در الایضاح‌ قرائت‌ ابن‌ محیصن‌ و ابوعبید را بر این‌ 11 علاوه‌ کرد<ref>پاکتچی، احمد، ‌ج4، ص712</ref>.




۱٬۵۹۵

ویرایش