۱۰۶٬۲۹۲
ویرایش
کاشانی، غیاث‌الدین جمشید بن مسعود (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۹
، ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳جایگزینی متن - ' .' به '.'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' »' به '» ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
برخى از مؤلفات او به عربى عبارتند از: | برخى از مؤلفات او به عربى عبارتند از: | ||
# [[الابعاد و الاجرام]]، که تهرانى آن را در الذریعة نام برده و اولش چنین است: «الحمد لله الذى رفع السماء بغیر عمد . . . .» . نسخه‌اى از این کتاب در بین کتابهاى موقوفه بر مدرسه فاضل خان در مشهد، خراسان موجود است که در سال 859 هجرى یعنى کمى پس از وفات مؤلف آن، نوشته شده است. | # [[الابعاد و الاجرام]]، که تهرانى آن را در الذریعة نام برده و اولش چنین است: «الحمد لله الذى رفع السماء بغیر عمد....». نسخه‌اى از این کتاب در بین کتابهاى موقوفه بر مدرسه فاضل خان در مشهد، خراسان موجود است که در سال 859 هجرى یعنى کمى پس از وفات مؤلف آن، نوشته شده است. | ||
# زیج التسهیلات که تهرانى در الذریعة از آن نام برده است. | # زیج التسهیلات که تهرانى در الذریعة از آن نام برده است. | ||
# [[نزهة الحدائق]]، تهرانى و طوقان هر دو از این کتاب نام برده‌اند و موضوع آن بحث در کیفیت استعمال و به کار بردن یکى از ابزارهاى رصدى است که آن را طبق المناطق مى‌نامیدند، این کتاب را براى رصدخانه سمرقند نوشت و گویند که با همان وسیله و ابزار مى‌توانستند تقویم سیارات و عرض آنها، همچنین دورى سیارات را در حال کسوف و خسوف تشخیص دهند و از دیگر امور مربوط به کسوف و خسوف آگاهى یابند. | # [[نزهة الحدائق]]، تهرانى و طوقان هر دو از این کتاب نام برده‌اند و موضوع آن بحث در کیفیت استعمال و به کار بردن یکى از ابزارهاى رصدى است که آن را طبق المناطق مى‌نامیدند، این کتاب را براى رصدخانه سمرقند نوشت و گویند که با همان وسیله و ابزار مى‌توانستند تقویم سیارات و عرض آنها، همچنین دورى سیارات را در حال کسوف و خسوف تشخیص دهند و از دیگر امور مربوط به کسوف و خسوف آگاهى یابند. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
# رسالة المحیطیة، تهرانى و طوقان هر دو از این کتاب یاد کرده‌اند و در این رساله از کیفیت تعیین نسبت محیط دائره به قطر بحث شده است. طوقان از اسمیت چنین آورده است که این نسبت به درجه‌اى نزدیک به واقع است که هیچ‌کس پیش از او آن را بیان نداشته است. همچنین اسمیت اعتراف مى‌کند که مسلمانان در عصر کاشانى بر اروپاییان در اتخاذ و عمل به روش اعشارى پیشى داشتند و به‌طور کامل بر کسور اعشارى آگاه بودند. | # رسالة المحیطیة، تهرانى و طوقان هر دو از این کتاب یاد کرده‌اند و در این رساله از کیفیت تعیین نسبت محیط دائره به قطر بحث شده است. طوقان از اسمیت چنین آورده است که این نسبت به درجه‌اى نزدیک به واقع است که هیچ‌کس پیش از او آن را بیان نداشته است. همچنین اسمیت اعتراف مى‌کند که مسلمانان در عصر کاشانى بر اروپاییان در اتخاذ و عمل به روش اعشارى پیشى داشتند و به‌طور کامل بر کسور اعشارى آگاه بودند. | ||
# رسالة الجیب و الوتر در هندسه، مؤلف در کتاب خود مفتاح الحساب گوید: این کار بر پیشینیان مشکل بود، به طورى که صاحب المجسطى گفته است راهى براى دانستن آن در دست نیست. | # رسالة الجیب و الوتر در هندسه، مؤلف در کتاب خود مفتاح الحساب گوید: این کار بر پیشینیان مشکل بود، به طورى که صاحب المجسطى گفته است راهى براى دانستن آن در دست نیست. | ||
# مفتاح الحساب، تهرانى و طوقان از این کتاب نام برده‌اند و طوقان کتاب مفتاح الحساب را از مهم‌ترین کتابهاى کاشانى مى‌داند زیرا در این کتاب به حل برخى از مسائل حسابى و اکتشافاتى جدید در این زمینه نایل آمده است و صالح زکى صاحب آثار باقیه این کتاب را آخرین کتاب مبسوطى مى‌داند که توسط ریاضیدانان شرقى نوشته شده است و صاحب کشف الظنون در مورد آن گفته است که مؤلف از راه قوانین حسابى به مرحله ن‌هایى و حقیقى اعمال هندسى دست‌یافت. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و پنج مقاله است، مقاله اول در حساب صحیح، مقاله دوم در حساب کسرى، مقاله سوم در حساب منجمان، مقاله چهارم در مساحت و مقاله پنجم در استخراج مجهولات است و این کتاب مفیدى است که با این عبارت آغاز مى‌شود: «الحمد لله توحد بابداع الآحاد . . .» . این کتاب را براى الغ بیگ تألیف کرد و سپس آن را مختصر کرد و تلخیص المفتاح نامید. برخى از دانشمندان همین کتاب تلخیص را شرح کرده‌اند. | # مفتاح الحساب، تهرانى و طوقان از این کتاب نام برده‌اند و طوقان کتاب مفتاح الحساب را از مهم‌ترین کتابهاى کاشانى مى‌داند زیرا در این کتاب به حل برخى از مسائل حسابى و اکتشافاتى جدید در این زمینه نایل آمده است و صالح زکى صاحب آثار باقیه این کتاب را آخرین کتاب مبسوطى مى‌داند که توسط ریاضیدانان شرقى نوشته شده است و صاحب کشف الظنون در مورد آن گفته است که مؤلف از راه قوانین حسابى به مرحله ن‌هایى و حقیقى اعمال هندسى دست‌یافت. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و پنج مقاله است، مقاله اول در حساب صحیح، مقاله دوم در حساب کسرى، مقاله سوم در حساب منجمان، مقاله چهارم در مساحت و مقاله پنجم در استخراج مجهولات است و این کتاب مفیدى است که با این عبارت آغاز مى‌شود: «الحمد لله توحد بابداع الآحاد...». این کتاب را براى الغ بیگ تألیف کرد و سپس آن را مختصر کرد و تلخیص المفتاح نامید. برخى از دانشمندان همین کتاب تلخیص را شرح کرده‌اند. | ||
# استخراج حبیب درجة واحدة که در ذیل مفتاح الحساب و با شرح قاضى‌زاده رومى برچغمینى به سال 1360 هجرى قمرى در تهران به چاپ رسیده است<ref>نعمه، عبدالله، ص389-391</ref>. | # استخراج حبیب درجة واحدة که در ذیل مفتاح الحساب و با شرح قاضى‌زاده رومى برچغمینى به سال 1360 هجرى قمرى در تهران به چاپ رسیده است<ref>نعمه، عبدالله، ص389-391</ref>. | ||