تفسیر موضوعی (جوادی آملی): تفاوت میان نسخه‌ها

استاد جوادى آملى با ارتباط مداوم علمى با قرآن، تعلیم و تدریس این مباحث را از دیرباز در مراکز علمى و دینى- اعم از حوزه‌هاى علمى و دانشگاهى- آغاز کرده‌ که یکى از جلوه‌هاى بارز آن، پخش از سیماى جمهورى اسلامى ایران، به عنوان تفسیر موضوعى قرآن است که از سالهاى 61- 1360 شمسى آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.  

چیزى که در این تفسیر، جلب توجّه مى‌کند محوریت دیدگاههاى ابن عربى است که به عنوان اساس و پایه رهنمودهاى عرفانى شناخته شده است.

درباره حدیث معروف «شیبتنی سوره هود»، هم از حکیم سبزوارى و هم از علامه طباطبائى، شرح و بیانى نقل مى‌کند؛ آنگاه از صاحب «فتوحات» مطلبى مى‌آورد و در پى آن مى‌گوید: «سخن مرحوم سبزوارى از یک دید حق است و سخن علامه طباطبائى از دیدى دیگر؛ و گفتار بلند صاحب فتوحات همانند سایر گفتارهاى نغز این عارف نامدار از جهت دیگر حقّ است».  

پیرامون آیه «وَ رَفَعْناهُ مَکاناً عَلِیا» مى‌گوید: «عارف نامدار جناب ابن عربى بر این باور است که ادریس علیه‌السّلام هنوز زنده است و در آسمان چهارم به سر مى‌برد».  

درباره واژه مسیح و تفسیر آن، از ابن عربى چنین نقل مى‌کند: «آنچه از تفسیر عارف نامدار ابن عربى بر مى‌آید این است که مسیح، یعنى کسى که زمین محیط زیست خود را بپیماید و اطراف آن را سیاحت و گذر و نظر کند تا آثار پروردگار خود را ببیند».  

و در جاهاى دیگر: او را عارف نامور و جناب شیخ اکبر مى‌خواند و از تفسیر منسوب به وى به عنوان «تفسیر گرانسنگ شیخ اکبر ابن عربى» و جز آن، فراوان یاد مى‌کند.  

از سخنان استاد آملى بر مى‌آید<ref>استاد آملی در اینجا در مقام بررسی تفسیر منسوب به ابن عربی نیست و بنا به مشهور آن را به وی نسبت داده است وگرنه در جاهای دیگر به صراحت مدعی شده که این تفسیر از عبدالرزاق کاشانی است زیرا مولف نام استادش ملا عبدالصمد نطنزی را ذکر کرده و همه می‌دانند که وی استاد کاشانی نه ابن عربی است. البته غیر از این دلیل، دلایل دیگری هم ذکر کرده است</ref> که تفسیر منسوب به ابن عربى را تفسیر وى مى‌داند و با قاطعیت بدو نسبت مى‌دهد<ref> معرفت، محمدهادی، ج2، ص536-540</ref>.