دو رساله در اخلاق: مکا‌رم‌ اخلاق‌، گشا‌یش‌‌نا‌مه‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
گویا کاشفی هم این رساله را در دست داشته و مطالبی از آن در اخلاق محسنی، گنجانده است <ref>ر.ک:دیباچه، صفحه الف- ب</ref>.
گویا کاشفی هم این رساله را در دست داشته و مطالبی از آن در اخلاق محسنی، گنجانده است <ref>ر.ک:دیباچه، صفحه الف- ب</ref>.


این رساله بر چهل باب از مباحث اخلاقی بنا نهاده شده است. از قبیل: فضیلت کرم و خلقُ، اقسام خلق و ماهیت آن، تطهیر نفس از اخلاق ذمیمه و کسب خصال حمیده، سخاوت و بخل، عزت و ذلت، تواضع و تکبر، جدوجهد، حیا و شرم...هدایت و یقین ref>>ر.ک:دیباچه، صفحه د-ح-ط</ref>.
این رساله بر چهل باب از مباحث اخلاقی بنا نهاده شده است. از قبیل: فضیلت کرم و خلقُ، اقسام خلق و ماهیت آن، تطهیر نفس از اخلاق ذمیمه و کسب خصال حمیده، سخاوت و بخل، عزت و ذلت، تواضع و تکبر، جدوجهد، حیا و شرم...هدایت و یقین <ref>ر.ک:دیباچه، صفحه د-ح-ط</ref>.


دوم «گشایش‌نامه» که رساله‌ای است به روش نظری و فلسفی و آمیخته با داستان و افسانه. این رساله، به [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] نسبت داده شده، ولی در فهرست‌ها، چنین تألیفی از او نشان نداده‌اند. در این رساله، از لذت عقلی و حسی بحث شده و نخستین از دومی، برتر و بهتر دانسته شده است. در جایی از این رساله، بیتی از [[باباافضل کاشانی، محمد بن حسین|خواجه افضل‌الدین]] آمده است که در مصنفات [[باباافضل کاشانی، محمد بن حسین|افضل‌الدین کاشانی]] (متوفی نزدیک 610ق) آن را می‌بینیم، پس می‌توان گفت که این رساله، پس از این تاریخ و پیش از 23 ذی‌حجه 730 که تاریخ نوشته شدن یکی از نسخ آن است، باید نوشته شده باشد. مؤلف این رساله، تا اندازه‌ای روش باطنیان دارد و از «اهل ظاهر و راست‌گویان و دانایان یقین‌جوی و ظاهر و اندرون و مغز و معنی‌جویان و حقیقت» یاد کرده است. این رساله، اگر از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] نباشد، از دانشمندی عارف و حکیم خواهد بود و از شاهکارهای زبان فارسی است<ref>ر.ک:همان، صفحه د- ه</ref>.
دوم «گشایش‌نامه» که رساله‌ای است به روش نظری و فلسفی و آمیخته با داستان و افسانه. این رساله، به [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] نسبت داده شده، ولی در فهرست‌ها، چنین تألیفی از او نشان نداده‌اند. در این رساله، از لذت عقلی و حسی بحث شده و نخستین از دومی، برتر و بهتر دانسته شده است. در جایی از این رساله، بیتی از [[باباافضل کاشانی، محمد بن حسین|خواجه افضل‌الدین]] آمده است که در مصنفات [[باباافضل کاشانی، محمد بن حسین|افضل‌الدین کاشانی]] (متوفی نزدیک 610ق) آن را می‌بینیم، پس می‌توان گفت که این رساله، پس از این تاریخ و پیش از 23 ذی‌حجه 730 که تاریخ نوشته شدن یکی از نسخ آن است، باید نوشته شده باشد. مؤلف این رساله، تا اندازه‌ای روش باطنیان دارد و از «اهل ظاهر و راست‌گویان و دانایان یقین‌جوی و ظاهر و اندرون و مغز و معنی‌جویان و حقیقت» یاد کرده است. این رساله، اگر از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] نباشد، از دانشمندی عارف و حکیم خواهد بود و از شاهکارهای زبان فارسی است<ref>ر.ک:همان، صفحه د- ه</ref>.