تاريخ التصوف الإسلامي من البداية حتي نهاية القرن الثاني: تفاوت میان نسخه‌ها

بدوی این کتاب را توضیح اولین مرحله از مراحل تصوف اسلامی می‌داند که همانند طلوع سپیده‌دم، گشایش و خرّمی زندگی معنوی را در اسلام به ارمغان آورد. او در میانه این مرحله، حسن بصری را یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های روحی تاریخ انسانی می‌شمارد<ref>ر.ک: تصدیر عام، ص5</ref>.

# مقدمات و مشکلات: نویسنده در این بخش، مباحثی از جمله تعریف تصوف و شرایط آن، نقش اجتماعی صوفیان، تأثیر آنان در نشر دعوت اسلامی، منشأ پیدایش تصوف و نقد درونی صوفیه (انتقادهای صوفیان نسبت به صوفی‌گری و تصوف، مانند مطالب منقول از سراج، ابوعبدالرحمان سلمی، غزالی و محمد سهروردی) را مطرح کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5-105</ref>.

# حسن بصری و یارانش: گزارشی از زندگی و آرای حسن بصری، گرایش عقلی او در تفسیر، امام عادل از نظر وی و معرفی چند نفر از شاگردانش، از جمله مسائل مطرح‌شده در این بخش است<ref>ر.ک: همان، ص152-216</ref>.

ابن خلکان حکایت شگفتی از ورود فضیل بن عیاض به تصوف نقل کرده است: فضیل در آغاز، شروری بود که راه بر مردم می‌بست و اموالشان را به غارت می‌برد تا آنکه عاشق شد و درحالی‌که روی دیوار رفته بود تا به او برسد، صدای قاری قرآن را شنید که تلاوت می‌کرد: '''أَ لَمْ يأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ‏ قُلُوبُهُمْ لِذِكرِ اللَّهِ... ''' (حدید: 16). فضیل گفت خدایا! وقتش رسیده! توبه کرد و بازگشت<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>.