رسائل إخوان الصفاء و خلان الوفاء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'امام صادق' به 'امام صادق'
جز (جایگزینی متن - 'ايرج افشار ' به 'ايرج افشار ')
جز (جایگزینی متن - 'امام صادق' به 'امام صادق')
خط ۵۵: خط ۵۵:
در باره مؤلف اين رسائل اختلاف فراوانى وجود دارد: بعضى، آن را به امام جعفر صادق(ع) <ref>صابر عبده ابازيد محمد، فكرة الزمان عند إخوان الصفا، ص 70، به نقل از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]]، لسان الميزان، ج 2، ص 63</ref>؛ برخى، به مسلمة بن قاسم اندلسى (م 353ق) <ref>احمد زكى پاشا، مقدمه رسائل اخوان الصفا، ص 31</ref> و گروهى، به حكيم ابوالقاسم مجريطى (م 398ق) <ref>مقدمه ابن خلدون، ص 480</ref> نسبت داده‌اند.
در باره مؤلف اين رسائل اختلاف فراوانى وجود دارد: بعضى، آن را به امام جعفر صادق(ع) <ref>صابر عبده ابازيد محمد، فكرة الزمان عند إخوان الصفا، ص 70، به نقل از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]]، لسان الميزان، ج 2، ص 63</ref>؛ برخى، به مسلمة بن قاسم اندلسى (م 353ق) <ref>احمد زكى پاشا، مقدمه رسائل اخوان الصفا، ص 31</ref> و گروهى، به حكيم ابوالقاسم مجريطى (م 398ق) <ref>مقدمه ابن خلدون، ص 480</ref> نسبت داده‌اند.


حاجى خليفه معتقد است كه مجريطى رسائلى شبيه اين رسائل و با همين نام داشته كه از آن اثرى در دست نيست <ref>ملا كاتب چلبى (حاجى خليفه)، كشف الظنون، ج 1، ص 904</ref> و بعضى ديگر عقيده دارند كه مجريطى اين كتاب را از سرزمين مشرق به اندلس برده و به شاگردان خود املا كرده است و به همين جهت، در انتساب كتاب به او اشتباه رخ داده و گروهى از پژوهش‌گران بر اين باورند كه آغاز تأليف اين كتاب، توسط عبد الله بن محمد بن اسماعيل بن جعفر، از فرزندان امام صادق(ع) و از بزرگان اسماعيليه بوده و پس از وى فرزندش، احمد بن عبد الله آن را تكميل كرده است <ref>عارف تامر، حقيقة إخوان الصفا و خلان الوفاء، ص 10</ref>.
حاجى خليفه معتقد است كه مجريطى رسائلى شبيه اين رسائل و با همين نام داشته كه از آن اثرى در دست نيست <ref>ملا كاتب چلبى (حاجى خليفه)، كشف الظنون، ج 1، ص 904</ref> و بعضى ديگر عقيده دارند كه مجريطى اين كتاب را از سرزمين مشرق به اندلس برده و به شاگردان خود املا كرده است و به همين جهت، در انتساب كتاب به او اشتباه رخ داده و گروهى از پژوهش‌گران بر اين باورند كه آغاز تأليف اين كتاب، توسط عبد الله بن محمد بن اسماعيل بن جعفر، از فرزندان [[امام صادق]](ع) و از بزرگان اسماعيليه بوده و پس از وى فرزندش، احمد بن عبد الله آن را تكميل كرده است <ref>عارف تامر، حقيقة إخوان الصفا و خلان الوفاء، ص 10</ref>.


بعضى با توجيه و تكلّف به جمع اين اقوال پراكنده پرداخته‌اند، اما مشهورتر آن است كه اين رسائل، حاصل تلاش يك انجمن سرّى از بزرگان اسماعيليه است كه در تعداد اعضا و نام آنها ترديد فراوان وجود دارد. به احتمال قوى ابوحيان توحيدى يكى از اعضاى اين تشكل بوده است <ref>دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، ج 7، ص 245</ref>.
بعضى با توجيه و تكلّف به جمع اين اقوال پراكنده پرداخته‌اند، اما مشهورتر آن است كه اين رسائل، حاصل تلاش يك انجمن سرّى از بزرگان اسماعيليه است كه در تعداد اعضا و نام آنها ترديد فراوان وجود دارد. به احتمال قوى ابوحيان توحيدى يكى از اعضاى اين تشكل بوده است <ref>دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، ج 7، ص 245</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش