۱٬۵۹۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''بدایه البلاغه''' اثر ابراهیم دیباجی، | '''بدایه البلاغه''' اثر ابراهیم دیباجی، در زبان و ادبیات عربی برای دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی تدوین شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب حاضر شامل پیشگفتاری فارسی از مؤلف | کتاب حاضر شامل پیشگفتاری فارسی از مؤلف می‌باشد در ادامه مقدمه‌ای در شناخت فصاحت و بلاغت بیان شده و آنگاه در دو جزء به اسم علم معانی و علم بیان به مطالب کتاب ادامه داده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
به ادعای مؤلف، کتاب حاضر نخستین گامی است که در راه بیان مهمترین اصول بلاغی برداشته شده است. از افراط و تفریط به دور و به اصطلاح نه دارای «اطناب ممل» است و نه «ایجاز مخل»، از | به ادعای مؤلف، کتاب حاضر نخستین گامی است که در راه بیان مهمترین اصول بلاغی برداشته شده است. از افراط و تفریط به دور و به اصطلاح نه دارای «اطناب ممل» است و نه «ایجاز مخل»، از استدلالهای پیچ و خم دار خالی، و از استشهاد به لغز و معما عاری و برهنه است، سنگینی و سختی الفاظ و کلمات، و تکرار و تعقید تعبیرات و ترکیبات فرود آمده، و سادگی و سبکی و روانی بیان در آن فزونی گرفته و بر دو بخش نهاده شده است. | ||
بخش نخستین آن در اصول معانی و دومین آن قواعد بیانی است؛ بخش بدیع را با پیوستی از مباحث عروضی دنبال کرده است.<ref>پیشگفتار، ص 1</ref> | بخش نخستین آن در اصول معانی و دومین آن قواعد بیانی است؛ بخش بدیع را با پیوستی از مباحث عروضی دنبال کرده است.<ref>پیشگفتار، ص 1</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
در ادامه این سه موضوع را مورد تحلیل قرار داده است و برای هر کدام، مثالی از اشعار عرب ذکر می‌نماید. | در ادامه این سه موضوع را مورد تحلیل قرار داده است و برای هر کدام، مثالی از اشعار عرب ذکر می‌نماید. | ||
وی در مورد معنای اصطلاحی بلاغت، خاطر نشان می‌کند که بلاغیون قدیم و جدید در تعریف آن اختلاف | وی در مورد معنای اصطلاحی بلاغت، خاطر نشان می‌کند که بلاغیون قدیم و جدید در تعریف آن اختلاف کرده‌اند و چند دسته شده‌اند، بعضی جانب معنا را گرفته و بعضی جانب لفظ را و بعضی دیگر ما بین آن رابطه‌ای قرار داده‌اند که جدایی از آن امکان پذیر نیست، و ظاهر این است که اکثرا تعریف فنی‌ای ایراد ننموده‌اند، بلکه به ذکر اوصاف آن پرداخته‌اند.<ref>متن کتاب، ص 20</ref> | ||
در ادامه به تعاریف مختلفی که از بلاغیون ذکر شده، اشاره می‌کند و سپس بلاغت در کلام را توضیح داده و | در ادامه به تعاریف مختلفی که از بلاغیون ذکر شده، اشاره می‌کند و سپس بلاغت در کلام را توضیح داده و نمونه‌هایی را از قرآن کریم متذکر می‌شود. | ||
بخش دوم کتاب به علم معانی پرداخته است؛ معانی علمی است که درباره احوال کلام سخن می‌گوید که مقتضای حال باشد. احوالی از کلام که بر آن عارض می‌شود همچون: تاکید، عدم تاکید... | بخش دوم کتاب به علم معانی پرداخته است؛ معانی علمی است که درباره احوال کلام سخن می‌گوید که مقتضای حال باشد. احوالی از کلام که بر آن عارض می‌شود همچون: تاکید، عدم تاکید... | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
مؤلف در ابتدای بحث از علم معانی اشاره می‌کند که این علم، در این کتاب، شامل مباحثی چون: خبر، انشاء، مسندالیه، مسند، متعلقات فعل، قصر، فصل و وصل، ایجاز، اطناب و مساوات می‌باشد. | مؤلف در ابتدای بحث از علم معانی اشاره می‌کند که این علم، در این کتاب، شامل مباحثی چون: خبر، انشاء، مسندالیه، مسند، متعلقات فعل، قصر، فصل و وصل، ایجاز، اطناب و مساوات می‌باشد. | ||
در ادامه‌ی کتاب، تحت عناوین مختلف، تک تک این موضوعات را ذکر نموده و به توضیح و تمثیل | در ادامه‌ی کتاب، تحت عناوین مختلف، تک تک این موضوعات را ذکر نموده و به توضیح و تمثیل آنها می‌پردازد و در این راستا از آیات و اشعار عرب استفاده نموده است و همچون سایر کتب بلاغی به مباحث خود ادامه می‌دهد. قسمت عمده‌ی کتاب حاضر، بخش دوم، یعنی علم معانی است که در پایان هر موضوعی، سوالات و تمرین‌هایی را برای دانش پژوهان این رشته ذکر نموده است. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب کتاب در ابتدای آن ذکر شده اند و | فهرست مطالب کتاب در ابتدای آن ذکر شده اند و پاورقی‌های کتاب مربوط به ذکر اسانید و توضیح برخی از مطالب متن می‌باشد. | ||
مصادر کتاب در | مصادر کتاب در پایان آن ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||