لغت فرس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لغت فرس''' نوشته ابو منصور علی بن احمد اسدی طوسی(م 465ق) از بزرگان فصحا و بلغاى خراسان و استاد شعراى آن سامان و به قولی استاد فردوسی است. <ref> هدايت، رضا قلى بن محمد هادى‏، ج‏1، ص: 393  </ref> این اثر در موضوع ادبیات(لغت)  است و توسط عباس اقبال تصحیح شده و ملحقاتی بر آن افزوده شده است.

این كتاب از مهم‌ترين و کهن‌ترين كتب موجود لغت فارسی است که مؤلف‏ آن را به تحريض اردشير بن‏ ديلمسپار قطبى نجمى‏ شاعر که ظاهرا از شاگردان وی بوده از دیوانهای شاعران پیش از خود جمع آوری و به نگارش درآورده است. <ref> متن، ص 1؛ صفا، ذبیح الله، ج‏2، ص 902- 903 </ref>

كتاب لغت فرس را اسدى براى آن نوشت تا شاعران معاصر او در اران و آذربايجان كه با بعضى از لغات مستعمل در خراسان و ماوراء النهر آشنايى نداشتند، بتوانند مشكلات لغوى خود را در زبان درى مرتفع كنند. <ref> صفا، ذبیح الله، ج‏2، ص: 903 </ref>

این کتاب شامل لغاتی است که محقق آنها را بر اساس یکی از نسخه‌ها یعنی نسخه‌ای که اساس چاپ قرار گرفته، وجود دارد که محقق آنها را به دلایلی اصلی دانسته است. دیگر لغاتی است که به عنوان ملحقات در ذیل هر باب آمده این دسته از لغات در نسخه‌ی اساس نیست بلکه در سایر نسخ وجود دارند که الحاقی بودن آنها موردد تردید نیست؛ چرا که برخی از نسخ متعلق به اسدی نبوده و دیگران از روی این فرهنگ با افزودن و کاستن لغات و شواهد و وارد کردن تغییراتی در عبارات اسدی ساخته‌اند. <ref> . مقدمه، ص ج </ref>

محقق اثر معتقد است تا زمانی که نسخه خطی از فرهنگ اسدی که قدمت زمان آن معلوم باشد به دست نیاید، باید در صحت انتساب جمیع نسخ معروف این کتاب به وی تردید کرد. <ref>رک: همان، ص د </ref>

ترتيب كلمات در لغت فرس بر حسب حروف اواخر آنهاست. <ref> صفا، ذبیح الله، ج‏2، ص:  903  </ref> و نخست از حرف الف آغاز شده و به حرف یاء ختم شده است. اما چند حرف است که لغتی برای آنها نیامده است. <ref> متن ص 2 </ref> نویسنده  براى ايضاح هريك از لغات به ذكر شاهد يا شواهدى از شاعران مشرق  در آن مبادرت نموده است. <ref> صفا، ذبیح الله،  ج‏2، ص: 903</ref>

 

==پانویس ==

#مقدمه و متن.

#صفا، ذبیح الله. تاریخ ادبیات ایران. تهران. فردوس. 1378ش. چاپ هشتم.

#هدايت، رضا قلى بن محمد هادى‏. مجمع الفصحاء. تهران. مؤسسه انتشارات امير كبير. 1382ق. چاپ دوم.

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]