۱۴۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR.....J1.jpg | عنوان = | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = [[]] (نویسنده) [[]] (محقق) [[]] (مترجم) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = تعلیم و تربیت |ناشر | ناشر = | مکان نشر = | سال نشر = | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = | | تصویر = NUR19716J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان = تاريخ آموزش در اسلام | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[]] (نویسنده | [[احمد شلبى ]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = /ش8ت2 / 910/3 LC | ||
| موضوع = | | موضوع = اسلام و آموزش و پرورش - تاريخ، آموزش و پرورش - کشورهاي اسلامي - تاريخ | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر = مرکز نشر فرهنگ اسلامی | ||
| مکان نشر = | | مکان نشر = تهران - ایران | ||
| سال نشر = | | سال نشر = 1377ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE19716AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = یکم | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = 1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = 19716 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = 19716 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = 12386 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۷: | ||
'''تاريخ آموزش در اسلام'''، نوشته [[احمد شلبى]] است. اصل اين اثر، پايان‌نامه دکتراى نگارنده با عنوان noitacudE milsuM fo yrotsiH، است و خود نويسنده آن را به عربى و با نام«[[تاريخ التربية الاسلامية]]»، ترجمه کرده است. | |||
ترجمه فارسى کتاب از روى متن عربى آن صورت گرفته است. موضوع کتاب، بررسى تاريخ آموزش اسلامى از آغاز اسلام تا فروپاشى حکومت ايوبيان (648 ه/1250 م) در مصر است. کتاب را درآمد، پنج فصل و دو پيوست است. در فصل يکم، سخن از جايگاه هاى آموزشى است. نگارنده مراکز آموزشى را به پيش از بناى مدرسه در 459 هجرى و پس از آن بخش کرده است. پيش از 459 هجرى دو گونه مکتب وجود داشته است يکى ويژۀ خواندن و نوشتن و ديگرى براى آموزش قرآن و مسائل ابتدايى. گونۀ اول پيشينۀ غيراسلامى دارد و نخستين نهاد آموزشى اسلام است. برخى، دوگانگى مکتب را باور ندارند؛ نگارنده ديدگاه آنان را نقد کرده است. جاى برگذارى گونۀ نخست، بيشتر در خانه آموزگاران مکتب بوده است. | |||
گونه دوم، در آغاز اسلام پا نگرفت و بنابر شواهد تاريخى، مى‌توان آغاز آنها را پايان سده نخست و آغاز سده دوم هجرى دانست. دربارۀ جاى برپايى اين مکتبها، گرچه سفارش شده است که در مسجد نباشد؛ مدتها در مسجد و گاه در کنار مسجد بوده است. | |||
نگارنده، کاخها، کتابفروشيها، خانه هاى دانشمندان، تالار هاى ادبى، بيابان و مسجد را نيز از مراکز آموزشى خوانده و هريک را اندکى شرح داده است. | |||
در بخش دوم از فصل اول، به مدرسه پرداخته و پرسيده است: چرا آموزش از مسجدها به مدرسه‌ها رفت؟چه فرقى ميان مدرسه و مسجد بود؟چرا مدرسه‌ها بيشتر به دانش هاى دينى مى‌پرداختند؟پس از پاسخ اين پرسشها به برپايى مدرسه‌ها در جهان اسلام اشارت کرده است و از مدرسه هاى نظام الملک، نور الدين زنگى، مدرسه‌هايى که ايوبيان ساختند و مدرسه نوريه کبرى ياد کرده و اندکى به شرح اين مدرسه پرداخته است. | |||
فصل دوم. کتابخانه‌ها: کتابخانه در فرهنگ اسلامى، چيزى فراتر از کتابخانه بوده و يکى از نهاد هاى آموزشى هم به‌شمار مى‌رفته است؛ اين است که در فصل جداگانه از آن ياد مى‌شود تا از رهگذر آن به ارزش معنوى کتاب و کتابخانه، ساختمان، سازمان، کارمندان، فهرستها، روش چيدن کتابها، امور و وضع مالى، ترجمه، مترجمان، امانت‌گيرى کتاب، رونويسى، جلدسازى، صحافى و انواع کتابخانه اشارت شود. | |||
فصل سوم. استادان: مطالب زير در اين فصل شرح و شماره شده است: اهميت استاد، پيوند ميان حکومتها و استادان، پايگاه اجتماعى و وضع مالى استادان و آموزگاران کودک (معلم مکتب) و مربيان (مؤدبان)، نام پار هاى از مؤدبان، نام استادان مدرسه هاى نظاميه، دستياران (معيدان)، منش و آداب و وظايف استاد، گواهى‌نامه، تنبيه، کيفر شاگردان، پاداشها و تشويقها، و سرپرستى استادان. | |||
فصل چهارم. شاگردان: در اين فصل از اهميت و بايستى آموزش در اسلام مى‌گويد و به شواهدى از قرآن، حديث و امثال اشاره مى‌کند. آنگاه فرازى از ديدگاه هاى غزالى، بو على و صاحب«منهاج المتعلم»را دربارۀ تربيت کودک مى‌آورد. از برابرى و يکسان‌بينى در آموزش مى‌گويد و ياد مى‌کند که بايد دانش‌آموز را برگزيد و او را براى گزينش درس درخور استعدادش يارى کرد. برخى مطالب ديگر اين فصل چنين است: | |||
سن آموزش، گنجايش کلاس هاى درس و شمار فراگيران هر کلاس، توجه به بازى و تفريح کودک و دانش‌آموز، اخلاق و وظايف شاگرد، پيوند شاگرد با ديگر شاگردان، لزوم تلاش براى دانش آموختن، سفر براى آموختن، آموزش زنان و نقش آنان در درس هاى دينى، ادبيات، موسيقى و ترنم، پزشکى، سپاهيگرى و ديگر کارها. | |||
فصل پنجم. پايه‌گذاران، موقوفه‌ها و سازمانها: برجسته‌ترين پايه‌گذاران نهاد هاى آموزشى در اسلام در سده هاى ميانه، مأمون، نظام الملک، نور الدين زنگى و صلاح الدين ايوبى بوده‌اند. نگارنده پس از پرداخت اندک برخى کار هاى آموزشى نامبردگان، به مقوله وقف و موقوفه هاى مراکز آموزشى مى‌پردازد. پس از آن به سازمان مدارس اشاره مى‌کند و از حلقۀ درس، مراحل آموزشى از ابتدايى تا عالى و آموزش در خانه‌ها مى‌گويد. | |||
در پيوست شماره يک، درس‌مايه هاى مدارس مصر در روزگار فاطميان (اسماعيليان)، گزارش شده است و به اين بهانه به عقايد اسماعيليان، روشها و تلاش هاى آنان براى گسترش باورهايشان اشارت رفته است. پيوست شماره دو، افزودۀ مترجم فارسى و نقد مصطفى جواد بر کتاب است. (رفیعی بهروز، ص 106-108) | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references/> | ||