فرهنگ مجمع الفرس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
'''فرهنگ مجمع الفرس''' نوشته محمد قاسم بن محمد کاشانی(متوفای بعد از 1036ق)  ادیب، شاعر و متخلص به سروری  است که در برخی از منابع  از آن  به نام فرهنگ سروری یا لغت فرس سروری نام برده شده است. <ref> آقا بزرگ تهرانى، محمد محسن، ج2، ص 37؛ صفا، ذبیح الله، ج5، ص81 </ref>این اثر  در موضوع ادبیات( لغت) است و توسط  محمد دبیر سیاقی تحقیق شده است.
'''فرهنگ مجمع الفرس''' نوشته محمد قاسم بن محمد کاشانی(متوفای بعد از 1036ق)  ادیب، شاعر و متخلص به سروری  است که در برخی از منابع  از آن  به نام فرهنگ سروری یا لغت فرس سروری نام برده شده است. <ref> آقا بزرگ تهرانى، محمد محسن، ج2، ص 37؛ صفا، ذبیح الله، ج5، ص81 </ref>این اثر  در موضوع ادبیات( لغت) است و توسط  محمد دبیر سیاقی تحقیق شده است.


نوشتار حاضر لغتنامه‌ای است که نویسنده آن را با تکیه بر فرهنگ‌نامه‌های متعدد در اوایل قرن یازدهم هجری و به نام شاه عباس صفوی  به رشته تحریر درآورده است. <ref> دیباچه نخستین کتاب، ج1، ص 2 و ص 5 </ref>
نوشتار حاضر لغت‌نامه‌ای است که نویسنده آن را با تکیه بر فرهنگ‌نامه‌های متعدد در اوایل قرن یازدهم هجری و به نام شاه عباس صفوی  به رشته تحریر درآورده است. <ref> دیباچه نخستین کتاب، ج1، ص 2 و ص 5 </ref>


نویسنده کتاب را چند بار نوشته است وی درهر نوبت با به دست آوردن منابع و مآخذ جدید بر مقدار لغات یا معانی و شرح لغات سابق خود افزوده است. با وجود تحریرهای مختلف از کتاب نسخه حاضر تحریر کامل آن است که به کوشش محقق یاد شده تحقیق و منتشر شده است./// <ref> پیشگفتار، ج1، ص 3-4</ref>
نویسنده کتاب را چند بار نوشته است وی درهر نوبت با به دست آوردن منابع و مآخذ جدید بر مقدار لغات یا معانی و شرح لغات سابق خود افزوده است. با وجود تحریرهای مختلف از کتاب نسخه حاضر تحریر کامل آن است که به کوشش محقق یاد شده تحقیق و منتشر شده است./// <ref> پیشگفتار، ج1، ص 3-4</ref>


ساختار کتاب بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است. اين فرهنگ‌نامه مشتمل بر ديباچه و بيست و چهار باب به شمار حرفهاى الفباى فارسى است و در آن لغت‌هاى عربى و واژه‏هاى ساده فارسى ذكر نشده است.  براى روشن كردن معناى بسيارى از لغت‌ها به شعر شاعران  فارسی زبان استشهاد گرديده و گاهی نيز تلفظ هر كلمه‏يى به شيوه لغت‏نويسان با ذکر يك كلمه هم‏وزن مشهور معين شده است. <ref> صفا، ذبیح الله، ج‏5، ص: 382</ref>
ساختار کتاب بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است. اين فرهنگ‌نامه مشتمل بر ديباچه و بيست و چهار باب به شمار حرف‌هاى الفباى فارسى است و در آن لغت‌هاى عربى و واژه‌‏هاى ساده فارسى ذكر نشده است.  براى روشن كردن معناى بسيارى از لغت‌ها به شعر شاعران  فارسی زبان استشهاد گرديده و گاهی نيز تلفظ هر كلمه‏‌اى به شيوه لغت‏‌نويسان با ذکر يك كلمه هم‏‌وزن مشهور معين شده است. <ref> صفا، ذبیح الله، ج‏5، ص: 382</ref>


در پاورقی‌های کتاب علاوه بر  ذکر اختلاف  کلمات نسخه حاضر با نسخ دیگر، به مقایسه معنای کلمات ذکر شده با آنچه در کتاب «برهان قاطع»  نوشته محمد حسین بن خلف تبریزی است، پرداخته شده و معنای برخی از واژگان و عبارات دشوار یا مبهم نیز ذکر شده است.  
در پاورقی‌های کتاب علاوه بر  ذکر اختلاف  کلمات نسخه حاضر با نسخه‌های دیگر، به مقایسه معنای کلمات ذکر شده با آنچه در کتاب «برهان قاطع»  نوشته محمد حسین بن خلف تبریزی است، پرداخته شده و معنای برخی از واژگان و عبارات دشوار یا مبهم نیز ذکر شده است.  


علی رغم وجود لغات تکراری در کتاب  به دلیل اشباه <ref>رک: همان، ص 381</ref> در توصیف آن گفته شده است
علی رغم وجود لغات تکراری در کتاب  به دلیل اشباه <ref>رک: همان، ص 381</ref> در توصیف آن گفته شده است
که به سبب جامعیت و اشتمال بر شواهد شعری از کلام استادان کهن زبان فارسی، ذکر مآخذ هر لغت، بیان اسناد معانی متعدد لغت و نقد برخی از معانی و غث و ثمین اقول مختلف بر همه فرهنگهای فارسی که در قرون گذشته تالیف شده برتری دارد. <ref> پیشگفتار، ج1، ص 3 </ref>
که به سبب جامعیت و اشتمال بر شواهد شعری از کلام استادان کهن زبان فارسی، ذکر مآخذ هر لغت، بیان اسناد معانی متعدد لغت و نقد برخی از معانی و غث و ثمین اقول مختلف بر همه فرهنگ‌های فارسی که در قرون گذشته تالیف شده برتری دارد. <ref> پیشگفتار، ج1، ص 3 </ref>




۱٬۸۴۶

ویرایش