شرح منظومه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۱۶۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۲
+++
(+++)
خط ۳۳: خط ۳۳:
'''شرح منظومه'''، درس‌گفتارهای فلسفی [[مطهری، مرتضی|فیلسوف معاصر، مرتضی مطهری]] (فریمان 1298-1358ش. قم) برای دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است. مباحث بر اساس نظم کتاب [[شرح المنظومة|شرح منظومه]] نوشته [[سبزواری، هادی| عارف و حکیم صدرایی، ملاهادی سبزواری]] (۱۲۱۲-۱۲۸۹ق)، بارها در طیّ سالهای 1339- 1347ش. تدریس شده است. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64551?pageNumber=5&viewType=pdf  مقدمه ناشر، ص5.]</ref>   
'''شرح منظومه'''، درس‌گفتارهای فلسفی [[مطهری، مرتضی|فیلسوف معاصر، مرتضی مطهری]] (فریمان 1298-1358ش. قم) برای دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است. مباحث بر اساس نظم کتاب [[شرح المنظومة|شرح منظومه]] نوشته [[سبزواری، هادی| عارف و حکیم صدرایی، ملاهادی سبزواری]] (۱۲۱۲-۱۲۸۹ق)، بارها در طیّ سالهای 1339- 1347ش. تدریس شده است. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64551?pageNumber=5&viewType=pdf  مقدمه ناشر، ص5.]</ref>   


در این کتاب فقط مقصدهای اول، سوم و چهارم از مقاصد هفتگانه بخش حکمت شرح منظومه (1-امور عامه، 2-جواهر و اعراض، 3-الاهیات بالمعنی الاخص، 4-طبیعیات، 5-نبوات و منامات، 6-معاد و 7-اخلاق) مورد بحث واقع شده است. 
== ساختار ==


در این کتاب فقط مقصدهای اول، سوم و چهارم از مقاصد هفتگانه بخش حکمت شرح منظومه (1-امور عامه، 2-جواهر و اعراض، 3-الاهیات بالمعنی الاخص، 4-طبیعیات، 5-نبوات و منامات، 6-معاد و 7-اخلاق) مورد بحث واقع شده است.
== مخاطبان ==
مخاطبان اثر حاضر، علاقمندانی هستند که تازه با فلسفه اسلامی آشنا می‌شوند و [[مطهری، مرتضی|استاد مطهری]] در کتاب دیگری به نام [[شرح مبسوط منظومه]] همین مباحث را برای صاحب‌نظران و متخصصان به صورت مشروحتر و عمیقتر و با توجه به نظریه‌های فلسفی غربی و ... تدریس کرده است.  
مخاطبان اثر حاضر، علاقمندانی هستند که تازه با فلسفه اسلامی آشنا می‌شوند و [[مطهری، مرتضی|استاد مطهری]] در کتاب دیگری به نام [[شرح مبسوط منظومه]] همین مباحث را برای صاحب‌نظران و متخصصان به صورت مشروحتر و عمیقتر و با توجه به نظریه‌های فلسفی غربی و ... تدریس کرده است.  


== نمونه: شرح استاد ==
توضیح '''يا واهِب العَقل لَكَ المَحامِد * إلى جَنابِك إنتَهى المَقاصِد''':
اى بخشنده خرد، تمام سپاسها ويژه توست‏ * همه مقصدها و هدفها به سوى بارگاه تو منتهى می‌‏شود.
'''شرح:''' در اين بيت عالى و زيبا، هم از مبدأ سخن رفته است و هم از معاد؛ هم به اوّليت خداوند اشاره شده و هم به آخريّت او (هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ). آنجا كه می‌‏گويد: «همه سپاسها ويژه توست» منظور اين است كه: تو مبدأ كل هستى، هر خيرى و فيضى به سبب هر كس و هر چيز به كسى برسد از ناحيه توست، زيرا سر رشته همه اسباب و علل به دست توست و همه نظام از اراده تو برخاسته است، ازاين‏رو همه سپاسها ويژه توست؛ و آنجا كه می‌‏‏گويد: «همه مقصدها و هدفها به سوى بارگاه تو منتهى می‌‏‏شود» منظور اين است كه: همه اشياء هر چه را می‌‏‏جويند، در نهايت امر، تو را می‌‏جويند و به‏ هر سو می‌‏‏روند. به سوى تو می‌‏‏روند، از تو پديد آمده‏‌اند و به سوى تو باز می‌‏‏گردند إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ. چنانكه می‌‏‏دانيم لُبّ لُباب حكمت الهى شناختن مبدأ و معاد جهان است، همه مطالب و مسائل ديگر در اين فلسفه در حكم مقدمه اين دو مطلب و يا در حاشيه اين دو مطلب است. على هذا بيت اول منظومه اشاره است به لُبّ لُباب حكمت الهى.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64551?pageNumber=13&viewType=pdf  متن کتاب، ص13- 14.]</ref> 
== استفاده از اشعار فارسی ==
[[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]] گاه برای تسهیل فهم مسائل دشوار فلسفی از اشعار فارسی نیز استفاده کرده است. به عنوان مثال در مبحث ذیل شعر '''يا مَن هُوَ اختَفى لِفَرطِ نُورِه * الظّاهِر الباطِن فِى ظُهُورِه‏'''، از این ابیات [[شبستری، محمود|شيخ محمود شبسترى]] بهره برده است:‏
[[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]] گاه برای تسهیل فهم مسائل دشوار فلسفی از اشعار فارسی نیز استفاده کرده است. به عنوان مثال در مبحث ذیل شعر '''يا مَن هُوَ اختَفى لِفَرطِ نُورِه * الظّاهِر الباطِن فِى ظُهُورِه‏'''، از این ابیات [[شبستری، محمود|شيخ محمود شبسترى]] بهره برده است:‏


۹٬۸۰۲

ویرایش