اصول فقه، فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲
+
(+)
خط ۴۳: خط ۴۳:
در ميان علماى شيعه، اولين شخصيت برجسته‌‏اى كه در علم اصول كتبى تأليف كرد و آراء او در علم اصول قرنها مورد بحث واقع شد، [[علم‌الهدی، علی بن حسین |سيد مرتضى عَلَم‌ُالهدى]] بود. سيد مرتضى كتب زيادى در علم اصول تأليف كرد. معروف‏ترين كتب او كتاب ذريعه است. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=26&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص26.]</ref>
در ميان علماى شيعه، اولين شخصيت برجسته‌‏اى كه در علم اصول كتبى تأليف كرد و آراء او در علم اصول قرنها مورد بحث واقع شد، [[علم‌الهدی، علی بن حسین |سيد مرتضى عَلَم‌ُالهدى]] بود. سيد مرتضى كتب زيادى در علم اصول تأليف كرد. معروف‏ترين كتب او كتاب ذريعه است. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=26&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص26.]</ref>
===  مسائل علم اصول‏ ===
===  مسائل علم اصول‏ ===
قرآن را براساس ميل و هواى نفس و مغرضانه نبايد تفسير كرد. اصوليون می‌‏گويند خود قرآن تصريح می‌‏كند و فرمان مى‏دهد كه مردم در آن «تدبر» كنند و فكر خود را در معانى بلند قرآن به پرواز درآورند، پس مردم حق دارند كه مستقيماً معانى آيات قرآنيه را در حدود توانايى به دست آورند و عمل نمايند. بعلاوه در اخبار متواتره وارد شده كه پيغمبر اكرم و ائمه اطهار از اينكه اخبار و احاديث مجعوله پيدا شده و به نام آنها شهرت يافته ناليده و رنج برده‏‌اند و براى جلوگيرى از آنها مسئله «عرضه بر قرآن» را طرح كرده‏‌اند. فرموده‏‌اند كه هر حديثى كه از ما روايت شده بر قرآن عرضه كنيد اگر ديديد مخالف قرآن است بدانيد كه ما نگفته‌‏ايم، آن را به ديوار بزنيد. پس معلوم می‌‏شود برعكس ادعاى اخباريين احاديث معيار و مقياس قرآن نيستند بلكه قرآن، معيار و مقياس اخبار و روايات و احاديث است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=32&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص32- 33.]</ref>
قرآن را براساس ميل و هواى نفس و مغرضانه نبايد تفسير كرد. اصوليون می‌‏گويند خود قرآن تصريح می‌‏كند و فرمان می‌دهد كه مردم در آن «تدبر» كنند و فكر خود را در معانى بلند قرآن به پرواز درآورند، پس مردم حق دارند كه مستقيماً معانى آيات قرآنيه را در حدود توانايى به دست آورند و عمل نمايند. بعلاوه در اخبار متواتره وارد شده كه پيغمبر اكرم و ائمه اطهار از اينكه اخبار و احاديث مجعوله پيدا شده و به نام آنها شهرت يافته ناليده و رنج برده‏‌اند و براى جلوگيرى از آنها مسئله «عرضه بر قرآن» را طرح كرده‏‌اند. فرموده‏‌اند كه هر حديثى كه از ما روايت شده بر قرآن عرضه كنيد اگر ديديد مخالف قرآن است بدانيد كه ما نگفته‌‏ايم، آن را به ديوار بزنيد. پس معلوم می‌‏شود برعكس ادعاى اخباريين احاديث معيار و مقياس قرآن نيستند بلكه قرآن، معيار و مقياس اخبار و روايات و احاديث است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=32&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص32- 33.]</ref>


=== مسائل مشترك كتاب و سنت‏ ===
=== مسائل مشترك كتاب و سنت‏ ===
خط ۵۶: خط ۵۶:


=== اجماع و عقل‏ ===
=== اجماع و عقل‏ ===
اصوليون- و همچنين متكلمين- می‌‏گويند كه چون احكام شرعى تابع و دائر مدار حكمتها و مصلحتها و مفسده‏‌هاست- خواه آن مصالح و مفاسد مربوط به جسم باشد يا به جان، مربوط به فرد باشد يا به اجتماع، مربوط به حيات فانى باشد يا به حيات باقى- پس هرجا كه آن حكمتها وجود دارد حكم شرعى مناسب هم وجود دارد، و هرجا كه آن حكمتها وجود ندارد حكم شرعى هم وجود ندارد. حالا اگر فرض كنيم در مورد بخصوصى از طريق نقل هيچ گونه حكم شرعى به ما ابلاغ نشده است ولى عقل به‌‏طور يقين و جزم به حكمت خاصى در رديف ساير حكمتها پى ببرد، كشف می‌‏كند كه حكم شارع چيست.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=48&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص48.]</ref>
=== اصول عمليّه‏ ===
=== اصول عمليّه‏ ===
 
اصول چهارگانه (برائت، احتياط، تخيير و استصحاب)  اختصاص به مجتهدين براى فهم احكام شرعى ندارد، در موضوعات هم جارى است، مقلدين هم می‌‏توانند در عمل هنگام شك در موضوعات از آنها استفاده كنند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64501?pageNumber=58&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ص58.]</ref>
== فقه ==
== فقه ==
=== علم فقه‏ ===
=== علم فقه‏ ===
۹٬۷۹۹

ویرایش