۵۳٬۳۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
ابن نديم در ضمن برشمردن آثار زجاج، از اين كتاب نامى نبرده است، اما به كتاب «معاني القرآن» وى اشاره مى‌كند. «معاني القرآن» از منابع زمخشرى در تأليف كشّاف بوده است. | ابن نديم در ضمن برشمردن آثار زجاج، از اين كتاب نامى نبرده است، اما به كتاب «معاني القرآن» وى اشاره مى‌كند. «معاني القرآن» از منابع زمخشرى در تأليف كشّاف بوده است. | ||
فؤاد سزگين اشاره مى‌كند كه «إعراب القرآن» زجاج به «معاني القرآن و إعرابه» نيز شهرت دارد، اما زركلى به هنگام برشمردن آثار زجاج از هر دو كتاب نام مى‌برد و اشاره دارد كه «معاني القرآن» مخطوط است و «إعراب القرآن» به چاپ رسيده است. نسخ خطى متعددى از هر دو كتاب، به‌ويژه «معاني القرآن» در كتابخانه‌هاى معتبر جهان وجود دارد | فؤاد سزگين اشاره مى‌كند كه «إعراب القرآن» زجاج به «معاني القرآن و إعرابه» نيز شهرت دارد، اما زركلى به هنگام برشمردن آثار زجاج از هر دو كتاب نام مى‌برد و اشاره دارد كه «معاني القرآن» مخطوط است و «إعراب القرآن» به چاپ رسيده است. نسخ خطى متعددى از هر دو كتاب، به‌ويژه «معاني القرآن» در كتابخانه‌هاى معتبر جهان وجود دارد <ref>فرشچيان، رضا، 164</ref>. | ||
گفتنى است كه علامه احمد راتب طى دو مقاله كه در مجله «مجمع اللغة العربية» منتشر كرده است، كتاب را از آن زجاج ندانسته است، بلكه آن را «الجواهر» اثر على بن حسين باقولى، معروف به «جامع العلوم» (متوفى 543ق) دانسته است | گفتنى است كه علامه احمد راتب طى دو مقاله كه در مجله «مجمع اللغة العربية» منتشر كرده است، كتاب را از آن زجاج ندانسته است، بلكه آن را «الجواهر» اثر على بن حسين باقولى، معروف به «جامع العلوم» (متوفى 543ق) دانسته است <ref>همان، ص 165</ref>. | ||
تا آنجا كه اطلاع داريم از كتاب إعراب القرآن المنسوب إلى الزجّاج جز يك نسخه وحيد (منحصربه‌فرد) كه در دارالكتب المصرية به شماره 528 (تفسير) نگاهدارى مى‌شود، چيزى به ما نرسيده است. اين نسخه كه قديمى بوده توسط ابوالحسن سالم بن الحسن بن ابراهيم الخازمى در شهر شيراز به سال 610ق، كتابت شده است. برگه حاوى اسم كتاب و مؤلف و نيز آغاز مقدمه اين نسخه، از ميان رفته است؛ لذا برخى در آغاز نسخه يادشده، برگه‌اى به آن اضافه كرده‌اند كه در آن به خطى متفاوت با خط ناسخ نوشته شده: «إعراب القرآن للزجاج». | تا آنجا كه اطلاع داريم از كتاب إعراب القرآن المنسوب إلى الزجّاج جز يك نسخه وحيد (منحصربه‌فرد) كه در دارالكتب المصرية به شماره 528 (تفسير) نگاهدارى مى‌شود، چيزى به ما نرسيده است. اين نسخه كه قديمى بوده توسط ابوالحسن سالم بن الحسن بن ابراهيم الخازمى در شهر شيراز به سال 610ق، كتابت شده است. برگه حاوى اسم كتاب و مؤلف و نيز آغاز مقدمه اين نسخه، از ميان رفته است؛ لذا برخى در آغاز نسخه يادشده، برگه‌اى به آن اضافه كرده‌اند كه در آن به خطى متفاوت با خط ناسخ نوشته شده: «إعراب القرآن للزجاج». | ||
بر اساس همين نسخه، استاد ابراهيم ابيارى كتاب را تصحيح و به طبع رسانده است. در اين چاپ، استاد ابيارى، گويى در آغاز در مورد اسم كتاب و انتساب آن به زجاج كه از ورق عنوان ملحق به اصل، برداشت كرده، مطمئن بوده است و سپس در اين مورد ترديد كرده و در درآمد كتاب به آن اشاره‌اى نموده و عنوان كتاب را «إعراب القرآن المنسوب إلى الزجاج» ناميده است | بر اساس همين نسخه، استاد ابراهيم ابيارى كتاب را تصحيح و به طبع رسانده است. در اين چاپ، استاد ابيارى، گويى در آغاز در مورد اسم كتاب و انتساب آن به زجاج كه از ورق عنوان ملحق به اصل، برداشت كرده، مطمئن بوده است و سپس در اين مورد ترديد كرده و در درآمد كتاب به آن اشاره‌اى نموده و عنوان كتاب را «إعراب القرآن المنسوب إلى الزجاج» ناميده است <ref>علينقيان، حسين، ص 89</ref>. | ||
در اينكه اسم اين كتاب مطبوع؛ يعنى «إعراب القرآن المنسوب إلى الزجاج» همان الجواهر است، شكى نيست؛ بدين‌روى كه مشاهده مى‌شود مؤلف در الكشف به كتابى با اين نام «الجواهر» زياد ارجاع مى‌دهد و از كلام او چنين برداشت مى‌شود كه كتاب «الجواهر» داراى باب‌هايى بوده و همه مسائلى كه به آن ارجاع مى‌دهد، شامل اين كتاب نيز مى‌شود | در اينكه اسم اين كتاب مطبوع؛ يعنى «إعراب القرآن المنسوب إلى الزجاج» همان الجواهر است، شكى نيست؛ بدين‌روى كه مشاهده مى‌شود مؤلف در الكشف به كتابى با اين نام «الجواهر» زياد ارجاع مى‌دهد و از كلام او چنين برداشت مى‌شود كه كتاب «الجواهر» داراى باب‌هايى بوده و همه مسائلى كه به آن ارجاع مى‌دهد، شامل اين كتاب نيز مى‌شود <ref>همان، ص 94</ref>. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
#تحقيقى مشتمل بر: «مقدمه‌اى بر تاريخ قرآن و علوم پيرامون آن»، «علم اعراب قرآن و جايگاه آن»، «تحقيقى پيرامون كتاب و مؤلف آن» و «شيوه تحقيق». | #تحقيقى مشتمل بر: «مقدمه‌اى بر تاريخ قرآن و علوم پيرامون آن»، «علم اعراب قرآن و جايگاه آن»، «تحقيقى پيرامون كتاب و مؤلف آن» و «شيوه تحقيق». | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. مقدمه و متن كتاب. | 1. مقدمه و متن كتاب. | ||