ابن زولاق، حسن بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۶
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - 'مقريزى' به 'مقريزى ')
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب')
خط ۴۴: خط ۴۴:
امين كه زندگى‌نامه نسبتاً كاملى از وى به دست داده است، با استناد به همين قول ابن حجر، وى را شيعه دانسته و مى‌گويد: احتمالاً دوازده امامى بوده است.
امين كه زندگى‌نامه نسبتاً كاملى از وى به دست داده است، با استناد به همين قول ابن حجر، وى را شيعه دانسته و مى‌گويد: احتمالاً دوازده امامى بوده است.


نوشته‌هاى وى از منابع عمده و اصيل تاريخ سده‌هاى نخستين مصر اسلامى، به‌ويژه دوره‌هاى اخشيدى و فاطمى است. البته بيشتر اين آثار از ميان رفته، اما پيش از آن، از مآخذ مؤلفان تاريخ بوده است. از كتاب‌هاى او جز چند نسخه خطى ناقص، در دست نيست.
نوشته‌هاى وى از منابع عمده و اصيل تاريخ سده‌هاى نخستين مصر اسلامى، به‌ويژه دوره‌هاى اخشيدى و فاطمى است. البته بيشتر اين آثار از ميان رفته، اما پيش از آن، از مآخذ مؤلفان تاريخ بوده است. از کتاب‌هاى او جز چند نسخه خطى ناقص، در دست نيست.


==آثار==
==آثار==
خط ۵۱: خط ۵۱:


# اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛
# اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛
# ذيل اخبار قضاة مصر كندى(در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مى‌شود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پايان مى‌يابد. بر همين كتاب كندى، ابن حجر و شاگردش سخاوى، ذيل‌هايى نوشته‌اند)؛
# ذيل اخبار قضاة مصر كندى(در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مى‌شود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پايان مى‌يابد. بر همين کتاب كندى، ابن حجر و شاگردش سخاوى، ذيل‌هايى نوشته‌اند)؛
# اخبار سيبويه المصرى(كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار سيبويه را آورده است)؛
# اخبار سيبويه المصرى(كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار سيبويه را آورده است)؛
# العيون الدعج فى حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب فى حلى المغرب نقل كرده است)؛
# العيون الدعج فى حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب فى حلى المغرب نقل كرده است)؛
# الموازنة بين مصر و بغداد؛
# الموازنة بين مصر و بغداد؛
# تاريخ الكبير على السنين(بروكلمان معتقد است كه اين كتاب، تاريخ مصر تا 49ق / 669م را در بر دارد)؛
# تاريخ الكبير على السنين(بروكلمان معتقد است كه اين کتاب، تاريخ مصر تا 49ق / 669م را در بر دارد)؛
# تاريخ مصر يا تاريخ مصر و فضائلها؛
# تاريخ مصر يا تاريخ مصر و فضائلها؛
# سيرة ابن طولون؛
# سيرة ابن طولون؛
# سيرة العزيز؛
# سيرة العزيز؛
# سيرة المعز لدين الله(كه اهم مؤلفات اوست و [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] ، بخش عمده كتاب خود را از آن گرفته است)؛
# سيرة المعز لدين الله(كه اهم مؤلفات اوست و [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] ، بخش عمده کتاب خود را از آن گرفته است)؛
# سيرة جوهر؛
# سيرة جوهر؛
# سيرة خمارويه؛
# سيرة خمارويه؛
# سيرة كافور؛
# سيرة كافور؛
# سيرة محمد بن طغج الاخشيد؛
# سيرة محمد بن طغج الاخشيد؛
# فضائل مصر و اخبارها(روزنتال انتساب اين كتاب را به ابن زولاق، به دليل ضعف تأليف، مورد انتقاد قرار داده و نيز معتقد است چهار كتابى كه بروكلمان از ابن زولاق دانسته است، «به ظاهر همه، يكى، يا كاملاً شبيه يك‌ديگر است...». دوسلان اين اثر را مختصر يك كتاب مفصل ديگر دانسته است)؛
# فضائل مصر و اخبارها(روزنتال انتساب اين کتاب را به ابن زولاق، به دليل ضعف تأليف، مورد انتقاد قرار داده و نيز معتقد است چهار کتابى كه بروكلمان از ابن زولاق دانسته است، «به ظاهر همه، يكى، يا كاملاً شبيه يك‌ديگر است...». دوسلان اين اثر را مختصر يك کتاب مفصل ديگر دانسته است)؛
# فى فضائل مصر و النيل؛
# فى فضائل مصر و النيل؛
# كتاب فى خطط مصر(كه نام آن در غالب منابع آمده است)؛
# کتاب فى خطط مصر(كه نام آن در غالب منابع آمده است)؛
# كواكب در احوال خاندان ماذرايى(نام ديگر اين كتاب، سيرة الماذر آيتين است).
# كواكب در احوال خاندان ماذرايى(نام ديگر اين کتاب، سيرة الماذر آيتين است).


آثار ابن زولاق، چنان‌كه اشاره شد، توجه مورخان و نويسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشته‌هاى وى گرفته‌اند؛ براى نمونه ياقوت در«معجم البلدان» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، ابن دقماق در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]  در«اتعاظ» در 4 مورد و در«خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، حر عاملى در 1 مورد و ابن حجر در 36 مورد، به نوشته‌هاى ابن زولاق استناد جسته‌اند؛ علاوه بر اينها، ويت، معتقد است كه ابن ميسر هم از ابن زولاق بسيار نقل كرده و تقريباً تمامى گزارش مربوط به سال‌هاى 362 تا 365ق را از وى گرفته است. برخى نيز ابن سعيد و ابن حجر را، پس از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] ، از مؤلفانى دانسته‌اند كه بيش از ديگران از وى نقل كرده‌اند.
آثار ابن زولاق، چنان‌كه اشاره شد، توجه مورخان و نويسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشته‌هاى وى گرفته‌اند؛ براى نمونه ياقوت در«معجم البلدان» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، ابن دقماق در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]  در«اتعاظ» در 4 مورد و در«خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، حر عاملى در 1 مورد و ابن حجر در 36 مورد، به نوشته‌هاى ابن زولاق استناد جسته‌اند؛ علاوه بر اينها، ويت، معتقد است كه ابن ميسر هم از ابن زولاق بسيار نقل كرده و تقريباً تمامى گزارش مربوط به سال‌هاى 362 تا 365ق را از وى گرفته است. برخى نيز ابن سعيد و ابن حجر را، پس از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] ، از مؤلفانى دانسته‌اند كه بيش از ديگران از وى نقل كرده‌اند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش