بغداد (چند مقاله در تاريخ و جغرافيای تاريخی): تفاوت میان نسخه‌ها

بغداد را در روزگار آخرین خلفای عباسی که همزمان با حکومت سلجوقیان بوده و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، مورد مطالعه قرار داده است. فتح بغداد به دست سلجوقیان دوران تازه‌ای را در تاریخ خاورمیانه رقم زد. پدید آمدن نظام حکومتی جدید در بغداد دگرگونى‌هایی در پی داشت و حضور خلافت در آنها پیچیدگى‌های خاصی را ایجاد کرد که نویسنده در صدد تبیین آنها است. توسعه قدرت سلجوقیان واکنش‌هایی را در برداشت که در نتیجه اوضاع مصیبت باری را در تمامی زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر جای نهاد. در طول قرن ششم در رابطه با منابع تاریخی به جز خلاصه نگارى‌های کوچکی، نظیر تذکره [[ابن حمدون، محمد بن حسن|ابن حمدون]]، در این زمینه چیز دیگری وجود ندارد. خلافت در پایان قرن ششم و ابتدای قرن هفتم مدت کوتاهی عظمت خود را باز مى‌یابد.در این مدت حیات فرهنگی در بغداد احیا مى‌شود. آثاری مانند: [[تاریخ بغداد|تاریخ بغداد]] ابن ساعی و [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحدید]] در این دوران به نگارش درمیآیند. نویسنده مقاله‌اش را با این سطور به پایان مى‌برد: "سر انجام واقعه شوم زمانی روی مى‌دهد که هولاکو سر کرده مغولان بغداد را محاصره مى‌کند؛ در حالى که نه تنها هیچ امیری را یارای کمک رسانی به بغدادیان نیست، بلکه بعضی از آنان به اکراه وادار به شرکت در این محاصره مى‌شوند. مقاومت به زودی در هم مى‌شکند، خلیفه مستعصم که مذاکره و چارری را محال یا دون شأن خود مى‌پنداشت، تسلیم مى‌شود، با این حال او و تمام خاندانش را مى‌کشند و این پایان خلاف در بغداد است، پایان خلافتی واقعی. اگر نگوییم همه شهر، ولی قسمت اعظم آن ویران مى‌گردد و توده عظیمی از مردم قتل عام مى‌شوند. بغداد از این پس نیز به حیات خود ادامه مى‌دهد؛ اما در پایان این تحولات به صورت پایتخت و مرکز ایالتی امپراتوری بزرگ، بریده و جدا افتاده از بقیه پیکر اسلام". در این مقاله نیز آدرس منابع نیامده است و در بخش کتابشناسی مقاله عبارتی آمده است که عذر تقصیر است: "دادن مآخذ کتابشناسی دقیق و کامل برای مقاله‌ای که موضوعش بدین وسعت و کلیت است، غیر ممکن می‌نماید. بنابراین کافی است تنها منابع ادبی اصلی را در این جا یادآور شویم". واضح است که ارزش یک مقاله علمى به ارجاعات وابسته است.