رساله‌هاى خطى فقهى: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'میرداماد، محمدباقر بن محمد' به 'میرداماد، سید محمدباقر بن محمد'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'میرداماد، محمدباقر بن محمد' به 'میرداماد، سید محمدباقر بن محمد')
خط ۴۶: خط ۴۶:
'''رساله‌‏هاى خطى فقهى'''، مجموعه‌ای از آثار خطی فقهی به زبان عربی و فارسی است که نویسندگان و فقیهان متعددی (مانند [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطب راوندی]]، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]، ملا عبدالله شوشتری، [[عاملی، حسین بن عبدالصمد|شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی]] پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] و...) آنها را در موضوعات گوناگون مانند نماز، روزه، زکات، ارث، بیع، احکام جهاد دفاعی و دعوتی و... نوشته‌اند.
'''رساله‌‏هاى خطى فقهى'''، مجموعه‌ای از آثار خطی فقهی به زبان عربی و فارسی است که نویسندگان و فقیهان متعددی (مانند [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطب راوندی]]، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]، ملا عبدالله شوشتری، [[عاملی، حسین بن عبدالصمد|شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی]] پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] و...) آنها را در موضوعات گوناگون مانند نماز، روزه، زکات، ارث، بیع، احکام جهاد دفاعی و دعوتی و... نوشته‌اند.


آقای تقوی در مقدمه‌اش – که تاریخ و مکان نگارشش را مشخص نکرده - ‌تأکید کرده است: «این کتاب مجموعه رساله‌های خطی فقهی است که در طول سالیان گذشته در شماره‌های مختلف فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع) منتشر شده است... هرکدام از این رساله‌ها از جهتی و برخی نیز از جهات متعددی دارای اهمیت و شایسته نشر است: برخی از آنها حاوی نکات بدیع و تحلیل دقیق در یک فرع فقهی است که در کتب تفصیلی فقه دیده نمی‌شود، برخی دیگر از این رساله‌ها نوشته شخصیت‌های طراز اول علمی و فلسفی است که وجهه فقهی آنان ناشناخته مانده یا دست‌کم تحت الشعاع شهرت فلسفی ایشان بوده است؛ مانند [[جواهر الفرائض|رساله جواهر الفرائض]] از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] در باب ارث و رساله شارع النجاة از [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]] که رساله عملیه وی به فارسی بوده و مانند بسیاری از آثار این فقیه و فیلسوف نامدار، ناتمام مانده است و... تحقیق و تصحیح نسخ خطی این رساله‌ها با همت فضلای گرامی حجج اسلام آقایان: [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجائی]]، [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]]، [[غفوری، خالد|شیخ خالد غفوری]]، سیدحسن فاطمی، سید مهدی طباطبایی و خانم زهرا رجایی انجام گرفته است»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-9</ref>.
آقای تقوی در مقدمه‌اش – که تاریخ و مکان نگارشش را مشخص نکرده - ‌تأکید کرده است: «این کتاب مجموعه رساله‌های خطی فقهی است که در طول سالیان گذشته در شماره‌های مختلف فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع) منتشر شده است... هرکدام از این رساله‌ها از جهتی و برخی نیز از جهات متعددی دارای اهمیت و شایسته نشر است: برخی از آنها حاوی نکات بدیع و تحلیل دقیق در یک فرع فقهی است که در کتب تفصیلی فقه دیده نمی‌شود، برخی دیگر از این رساله‌ها نوشته شخصیت‌های طراز اول علمی و فلسفی است که وجهه فقهی آنان ناشناخته مانده یا دست‌کم تحت الشعاع شهرت فلسفی ایشان بوده است؛ مانند [[جواهر الفرائض|رساله جواهر الفرائض]] از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] در باب ارث و رساله شارع النجاة از [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] که رساله عملیه وی به فارسی بوده و مانند بسیاری از آثار این فقیه و فیلسوف نامدار، ناتمام مانده است و... تحقیق و تصحیح نسخ خطی این رساله‌ها با همت فضلای گرامی حجج اسلام آقایان: [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجائی]]، [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]]، [[غفوری، خالد|شیخ خالد غفوری]]، سیدحسن فاطمی، سید مهدی طباطبایی و خانم زهرا رجایی انجام گرفته است»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-9</ref>.
   
   
==ساختار==
==ساختار==
خط ۶۱: خط ۶۱:
# «تقديم الشياع علی اليد»، نوشته [[عاملی، حسین بن عبدالصمد|شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی]] پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]، به زبان عربی و با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] است. در این رساله، نویسنده این مطلب مشهور در بین متأخرین را که ید اقوی از شیاع است، با چند استدلال رد کرده و اثبات کرده است که شیاع بر ید ترجیح داده می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص210-220</ref>.
# «تقديم الشياع علی اليد»، نوشته [[عاملی، حسین بن عبدالصمد|شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی]] پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]، به زبان عربی و با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] است. در این رساله، نویسنده این مطلب مشهور در بین متأخرین را که ید اقوی از شیاع است، با چند استدلال رد کرده و اثبات کرده است که شیاع بر ید ترجیح داده می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص210-220</ref>.
# «رسالة في الكرّ»، نوشته [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]، به زبان عربی با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] است. نویسنده در این اثر، اقوال گوناگون درباره اندازه، مساحت و وزن کُر را بررسی و نظر صحیح را مشخص کرده است<ref>ر.ک: همان، ص222-238</ref>.
# «رسالة في الكرّ»، نوشته [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]، به زبان عربی با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] است. نویسنده در این اثر، اقوال گوناگون درباره اندازه، مساحت و وزن کُر را بررسی و نظر صحیح را مشخص کرده است<ref>ر.ک: همان، ص222-238</ref>.
# «شارع النجاة في أبواب العبادات»، نوشته [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|سید محمدباقر حسینی]]، معروف به [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]]، به زبان فارسی و با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] و سید مهدی طباطبایی است. گویا سبک خاصّ میرداماد در آثارش و نیز اغلاق و صعوبت تعابیر که در فقه او تأثیر گذارده، سبب دور شدن تألیفات فقهی وی از صحنه مناقشات فقهی بوده است. این اثر که برای عموم مردم نوشته شده، مباحث عبادات را از طهارت تا امر به معروف و نهی از منکر شامل می‌شود که متأسفانه تنها بخشی از آن، یعنی از کتاب طهارت تا آداب حمام در دسترس است<ref>ر.ک: همان، ص239-240</ref>.
# «شارع النجاة في أبواب العبادات»، نوشته [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|سید محمدباقر حسینی]]، معروف به [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]]، به زبان فارسی و با تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد جلالی]] و سید مهدی طباطبایی است. گویا سبک خاصّ میرداماد در آثارش و نیز اغلاق و صعوبت تعابیر که در فقه او تأثیر گذارده، سبب دور شدن تألیفات فقهی وی از صحنه مناقشات فقهی بوده است. این اثر که برای عموم مردم نوشته شده، مباحث عبادات را از طهارت تا امر به معروف و نهی از منکر شامل می‌شود که متأسفانه تنها بخشی از آن، یعنی از کتاب طهارت تا آداب حمام در دسترس است<ref>ر.ک: همان، ص239-240</ref>.
# «أبواب الجنان»، نوشته [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]]، به زبان فارسی و با تحقیق سید محسن فاطمی است. نویسنده در این رساله، فضیلت شب و روز جمعه و آداب و احکام آن را شرح داده و حکم نماز جمعه در عصر غیبت را بررسی کرده و سرانجام آن را بر اساس آیات و روایات پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) واجب عینی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص387-398</ref>.
# «أبواب الجنان»، نوشته [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]]، به زبان فارسی و با تحقیق سید محسن فاطمی است. نویسنده در این رساله، فضیلت شب و روز جمعه و آداب و احکام آن را شرح داده و حکم نماز جمعه در عصر غیبت را بررسی کرده و سرانجام آن را بر اساس آیات و روایات پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) واجب عینی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص387-398</ref>.
# «رساله رضاعیه»، نوشته [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]]، به زبان فارسی است. در این رساله مختصر از جمله چنین آمده است: مواردى که زن بر شوهر حرام شود: اول: آنکه هرگاه برادر و یا خواهر خود را شیر دهد؛ دوم: آنکه زن، برادرزاده خود را شیر دهد؛ سیم: آنکه زن، خواهرزاده خود را شیر دهد؛ چهارم: آنکه زن، فرزندزاده خود را شیر دهد یا فرزندزاده زن شوهر خود را شیر دهد؛ پنجم: آنکه زن، عم یا عمه خود را شیر دهد<ref>ر.ک: همان، ص421</ref>.
# «رساله رضاعیه»، نوشته [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]]، به زبان فارسی است. در این رساله مختصر از جمله چنین آمده است: مواردى که زن بر شوهر حرام شود: اول: آنکه هرگاه برادر و یا خواهر خود را شیر دهد؛ دوم: آنکه زن، برادرزاده خود را شیر دهد؛ سیم: آنکه زن، خواهرزاده خود را شیر دهد؛ چهارم: آنکه زن، فرزندزاده خود را شیر دهد یا فرزندزاده زن شوهر خود را شیر دهد؛ پنجم: آنکه زن، عم یا عمه خود را شیر دهد<ref>ر.ک: همان، ص421</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش